.
.
GREEK POETRY
POETRY-c.n.couvelis-ΠΟΙΗΜΑΤΑ-χ.ν.κουβελης
.
.
![]()
ΜΕΤΑ-ΦΡΑΣΤΙΚΑ
ΟΜΗΡΟΥ ΙΛΙΑΔΑ-ΟΜΗΡΟΥ ΟΔΥΣΣΕΙΑ
-TRANSLATING HOMER-Iliada-Odysseia
-μεταφραση -translating-c.n.couvelis χ.ν.κουβελης
.
Ομηρου Οδυσσεια,Ραψωδια Ο',στιχοι 402-484
.ἤλυθ'ἀνὴρ πολύϊδρις ἐμοῦ πρὸς δώματα πατρὸς
χρύσεον ὅρμον ἔχων, μετὰ δ'ἠλέκτροισιν ἔερτο. 460
τὸν μὲν ἄρ'ἐν μεγάρῳ δμῳαὶ καὶ πότνια μήτηρ
χερσίν τ'ἀμφαφόωντο καὶ ὀφθαλμοῖσιν ὁρῶντο,
ὦνον ὑπισχόμεναι
κι ηρθε πανουργος αντρας στο σπιτι του πατερα μου
κι ειχε μαζι του χρυσο περιδεραιο με κεχριμπαρια
περασμενα κι ολες οι δουλες τ'αρχοντικου κι η σεβαστη
μητερα το πηραν στα χερια και τ'αγγιζαν το κοιταζαν
με θαυμασμο και να τ'αγορασουν ζητουσαν
.
.
Ομηρου Οδυσσεια - η'ραψωδια 112-119]
ἔκτοσθεν δ᾽ αὐλῆς μέγας ὄρχατος ἄγχι θυράων
τετράγυος· περὶ δ᾽ ἕρκος ἐλήλαται ἀμφοτέρωθεν.
ἔνθα δὲ δένδρεα μακρὰ πεφύκασι τηλεθόωντα,
ὄγχναι καὶ ῥοιαὶ καὶ μηλέαι ἀγλαόκαρποι
συκέαι τε γλυκεραὶ καὶ ἐλαῖαι τηλεθόωσαι.
τάων οὔ ποτε καρπὸς ἀπόλλυται οὐδ᾽ ἀπολείπει
χείματος οὐδὲ θέρευς, ἐπετήσιος· ἀλλὰ μάλ᾽ αἰεὶ
Ζεφυρίη πνείουσα τὰ μὲν φύει, ἄλλα δὲ πέσσει.
πιο εξω απ'την αυλη ειναι μεγαλος κηπος,κοντα στη πορτα,
τεσσερες οργωμενος και με φραχτη γυρω -γυρω
πο'χει εκει μεσα φυτεμενα δεντρα ψηλα και φουντωμενα
αχλαδιες και ροιδιες και μηλιες με λαμπερα τα μηλα
συκιες με γλυκα τα συκα και φουντωμενες ελιες
που ο καρπος μητε μαραινεται μητε λειπει
χειμωνα καλοκαιρι ολο το χρονο αλλα ο Ζεφυρος
πνεει και τα φυτρωνει αλλα τα ωριμαζει
.
.
ΛΕΞΙΛΟΓΙΑ [III]
ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΑ ΤΗΣ ΓΛΥΚΕΙΑΣ ΠΑΤΡΙΔΟΣ ΜΟΥ
[Ομηρου Ιλιαδα,ραψωδια Β']
.
κρατιστος ...........τετρατος
πνοιη................. αγορη
ξερος
εταρος εταρη
θαλασα φοως
..............κραδιη
πτολις...............πτολεμος
γλακτοφαγος
Οδυσηι
αμμι υμμι σφισι νοσφι
χρυσεοις.............αγοραασθε
ονομα Ουτιν
Λαοθοη
πλοος
νεκυεσσι........ ...ροος
ιππηεσσι βουσι αιγεσι οιεσι
αμφιρυτη αζειδωρος αρουρα γαιη ζαθεην
αγχιαλον τ'εφαλον πετρηεσσαν
.
Οι δ'Αργος τ'ειχον Τιρυνθα τε τειχιοεσσαν
Ερμιονην Ασινην τε,βαθυν κατα κολπον εχουσας,
Τροιζην'Ηιονας τε και αμπελοεντ'Επιδαυρον
οι τ'εχον Αιγιναν Μασητα τε
Οι δε Μυκηνες ειχον ευκτιμενον πτολιεθρον
αφνειον τε Κορινθον ευκτιμενας τε Κλεωνας
Ορνειας τ'ενεμοντο Αραιθυρεην τ'ερατεινην
και Σικυων
.
Οι δε Πυλον τ'ενεμοντο και Αρηνην ερατεινην και
Θρυον Αλφειοιο πορον και ευκτιτον Αιπυ
και Κυπαρισσηεντα και Αμφιγενειαν εναιον και
Πτελεον και Ελος και Δωριον
Οι δ'ειχον Αρκαδιην υπο Κυλληνης ορος απυ
Οι δ'αρα Βουπρασιον τε και Ηλιδα διαν εναιον οσσον
εφ'Υρμινη και Μυρσινος εσχατοωσα πετρη τ'Ωλενιη
και Αλησιον εντος εεργει
Οι δ'εκ Δουλιχιοιο Εχιναων θ'ιεραων νησων,αι ναιουσι
περην αλος Ηλιδος αντα
.
Αυταρ Οδυσσευς ηγε Κεφαλληνας μεγαθυμους,
οι ρ'Ιθακην ειχον και Νηριτον εινοσιφυλλον και
Κροκυλει'ενεμοντο και Αιγιλιπα τρηχειαν ,οι τε
Ζακυνθον εχον ηδ'οι Σαμον αμφενεμοντο,οι τ'ηπειρον
εχον ηδ'αντιπερατ'ενεμοντο. των μεν Οδυσσευς ηρχε
Διι μητιν αταλαντος
Αιτωλων δ'ηγειτο Θοας Ανδραιμονος υιος,οι Πλευρων
ενεμοντο και Ωλενον ηδε Πυληνην Χαλκιδα τ'αγχιαλον
Καλυδωνα τε πετρηεσσαν
.
Οι θ'Υπερησιην τε και αιπεινην Γονοεσσαν
Πελληνην τ'ειχον ηδ'Αιγιον αμφενεμοντο
Αιγιαλον τ'ανα παντα και αμφ'Ελικην ευρειαν
Αραιθυρεην τ'ερατεινην Ανθηδωνα τ'εσχατοωσαν
Οι Κυπαρισσον εχον Πυθωνα τε πετρηεσσαν
Κρισαν τε ζαθεην και Δαυλιδα και Πανοπηα,
οι τ'Ανεμωρειαν και Υαμπολιν αμφενεμοντο
οι τ'αρα παρ ποταμον Κηφισον διον εναιον
οι τε Λιλαιαν εχον πηγης επι Κηφισοιο
.
Οι θ'Υριην ενεμοντο και Αυλιδα πετρηεσσαν
Σχοινον τε Σκωλον τε πολυκνημον τ'Ετεωνον,
Θεσπειαν Γραιαν τε και ευρυχορον Μυκαλησσον,
οι τ'αμφ'Αρμ'ενεμοντο και Ειλεσιον και Ερυθρας,
οι τ'Ελεων ειχον ηδ'Υλην και Πετεωνα,
Ωκαλεην Μεδεωνα τ'ευκτιμενον πτολιεθρον
Κωπας Ευτρησιν τε πολυτρηρωνα τε Θισβην
οι τε Κορωνειαν και ποιηενθ'Αλιαρτον
οι τε Πλαταιαν εχον ηδ'οι Γλισαντ'ενεμοντο
οι θ'Υποθηβας ειχον ευκτιμενον πτολιεθρον
οι τε πολυσταφυλον Αρνην εχον,οι τε Μιδειαν
Νισσαν τε ζαθεην Ανθηδονα τ'εσχατοωσαν
.
Οι Κυνον τ'ενεμοντ'Οποεντα τε Καλλιαρον τε
Βησσαν τε Σκαρφην τε και Αυγειας ερατεινας
Ταρφην τε Θρονιον τε Βοαγριου αμφι ρεεθρα,
οι ναιουσι περην ιερης Ευβοιης,
Χαλκιδα τ'Ειρετριαν τε πολυσταφυλον θ'Ιστιαιαν
Κηρινθον τ'εφαλον ,οι τε Καρυστον εχον
ηδ'οι Στυρα ναιεταασκον
οι δ'αρ'Αθηνας ειχον ευκτιμενον πτολιεθρον
.
Οι δ'ειχον κοιλην Λακεδαιμονα κητωεσσαν ,Φαριν τε
Σπαρτην τε πολυτρηρωνα τε Μεσσην,
Βρυσειας τ'ενεμοντο και Αυγειας ερατεινας
οι τ'αρ'Αμυκλας ειχον Ελος τ'εφαλον πτολιεθρον
οι τε Λααν ειχον ηδ'Οιτυλον αμφενεμοντο
οι τε πολυσταφυλον Αρνην εχον
Οι Φενεον τ'ενεμοντο και Ορχομενον πολυμηλον
Ριπην τε Στρατιην τε και ηνεμοεσσαν Ενισπην
και Τεγεην ειχον και Μαντινεην ερατεινην
Στυμφηλον τ'ειχον και Παρρασιην ενεμοντο
.
Οι Κνωσον τ'ειχον Γορτυνα τε τειχιοεσσαν ,
Λυκτον Μιλητον τε αργινοεντα Λυκαστον
Φαιστον τε Ρυτιον τε ,πολεις ευ ναιετοωσας
αλλοι θ'οι Κρητην εκατομπολιν αμφενεμοντο
Οι Ροδον αμφενεμοντο δια τριχα κοσμηθεντες
Λινδον Ιηλυσον τε και αργινοεντα Καμειρον
Οι δ'αρα Νισυρον τ'ειχον Κραπαθον τε Κασον τε
και Κων Ευρυπυλοιο πολιν νησους τε Καλυδνας
αυ Συμηθεν
εκ Σαλαμινος
.
Οι δ'ειχον Φυλακην και Πυρασον ανθεμοεντα
Ιτωνα τε μητερα μηλων,αγχιαλον τ'Αντρωνα
ιδε Πτελεον λεχεποιην
Οι δε Φερας ενεμοντο παραι Βοιβηιδα λιμνην
Βοιβην και Γλαφυρας και ευκτιμενην Ιαωλκον
και Ολιζωνα τρηχειαν
Οι περι Δωδωνην δυσχειμερον οικι'εθεντο
οι τ'αμφ'ιμερτον Τιταρησσον εργα νεμοντο
ος ρ'ες Πηνειον προιει καλλιρροον υδωρ
.
Οι δ'ειχον Τρικκην και Ιθωμην κλωμακοεσσαν
οι τ'εχον Οιχαλιην
Οι δ'εχον Ορμενιον,οι τε κρηνην Υπερειαν,
οι τ'εχον Αστεριον Τιτανοιο τε λευκα καρηνα
Οι δ'αρα Μηθωνην και Θαυμακιην ενεμοντο
και Μελιβοιαν εχον και Ολιζωνα τρηχειαν
Οι δ'Ασπληδονα ναιον ιδ'Ορχομενον Μινυειον
Οι δ'Αργισσαν εχον και Γυρτωνην ενεμοντο
Ορθην Ηλωνην τε πολιν τ'Ολοοσσονα λευκην
οι περι Πηνειον και Πηλιον εινοσιφυλλονναιεσκον
οι τ'Αλον οι τ'Αλοπην οι τε Τρηχινα νεμοντο
Οι τ'ειχον Φθιην ηδ'Ελλαδα καλλιγυναικα,
Μυρμιδονες δε καλευντο και Ελληνες και Αχαιοι
.
ηελιος λας ζειδωρος αρουρα
............οροω
στην ραψωδια β'της Ιλιαδας του Ομηρου.
την γλυκυν πατριδα αρουρα γαιη
Ελλαδα τ'αγχιαλον τ'εφαλον
πετρηεσσαν ζαθεην
.
.
Ομηρου Οδυσσεια,ραψωδια Α',32-43
ω ποποι,οιον δη νυ θεους βροτοι αιτιοωνται
εξ'ημεων γαρ φασι κακ'εμμεναι,οι δε και αυτοι
σφησιν ατασθαλιησιν υπερ μορον αλγε'εχουσιν,
ως και νυν Αιγισθος υπερ μορον Ατρειδαο
γημ'αλοχον μνηστην,τον δ'εκτανε νοστησαντα,
ειδως αιπυν ολεθρον,επει προ οι ειπομεν ημεις,
Ερμειαν πεμψαντες,ευσκοπον αργειφοντην,
μητ'αυτον κτεινειν μητε μναασθαι ακοιτιν΄
εκ γαρ Ορεσταο τισις εσσεται Ατρειδαο,
οπποτ'αν ηβηση τε και ης ιμειρεται αιης.
Ως εφαθ'Ερμειας,αλλ'ου φρενας Αιγισθοιο
πειθ'αγαθα φρονεων΄νυν δ'αθροα παντ'απετισεν
.
αλιμονο,να θελουν οι ανθρωποι τους θεους αιτιους
πως απο'μας ,λενε,τα κακα τους βαραινουν,ενω
απ'τα δικα τους σφαλματα παν'απ'τη μοιρα τους
βασανα εχουν,οπως τωρα ο Αιγισθος που παν'απ'τη
μοιρα του κοιμηθηκε με τη γυναικα του Ατρειδη και
τον σκοτωσε σαν γυρισε πισω,γνωριζοντας τι σκληρη
συντριβη θα παθει,αν και τον προειδοποιησαμε,
του στειλαμε τον Ερμη που τα παντα βλεπει καλα
με χιλια ματια,μητε αυτον να σκοτωσει,μητε
να θελησει τη γυναικα του,γιατι απ'τον Ορεστη
θα'ρθει σκληρη τιμωρια εκδικηση για τον Ατρειδη,
οταν καποτε μεγαλωσει και πιθυμισει δυνατα τη γη του,
ετσι του'πε ο Ερμης,αλλα δεν γυρισε το νου του Αιγισθου
ορθα να σκεφτει,και τωρα γι'ολ'αυτα μαζι τιμωρηθηκε
πολυ σκληρα
.
.
Ομηρου Οδυσσεια,ραψωδια Ε',151-158
τον δ'αρ'επ'ακτης ευρε καθημενον΄ουδεν ποτ'οσσε
δακρυοφιν τερσοντο,κατειβετο δε γλυκυς αιων
νοστον οδυρωμενω,επει ουκετι ηνδανε νυφη.
αλλ'η τοι νυκτας μεν ιαυεσκεν και αναγκη
εν σπεσσι γλαφυροισι παρ'ουκ εθελων εθελουση
ηματα δ'αμ πετρησι και ηιονεσσι καθιζων
δακρυσι και στοναχησι και αλγεσι θυμον ερεχθων
ποντον επ'ατρυγετον δερκεσκετο δακρυα λειβων
.
τον ηβρε στ'ακρογυαλι καθισμενο,ποτε δεν στεγνωναν
τα δακρυα απ'τα ματια του,πνιγονταν η γλυκεια ζωη
απ'το βαρυ κλαμα για τον γυρισμο,η νυμφη πια
δεν τον ευχαριστουσε,και κοιμονταν τις νυχτες μαζι της
μεσα στη βαθεια σπηλια απο αναγκη,δεν ηθελε,εκεινη
ηθελε,τις μερες στις πετρες και στ'ακρωτηρια καθονταν
τα δακρυα οι στεναγμοι κι η λυπη σπαραζαν τη καρδια του
και την ερημη θαλασσα κοιτουσε χυνοντας δακρυα
.
.
Ομηρου Οδυσσεια,ραψωδια Ε',159-170
ἀγχοῦ δ᾽ ἱσταμένη προσεφώνεε δῖα θεάων
"κάμμορε, μή μοι ἔτ᾽ ἐνθάδ᾽ ὀδύρεο, μηδέ τοι αἰὼν
φθινέτω· ἤδη γάρ σε μάλα πρόφρασσ᾽ ἀποπέμψω.
ἀλλ᾽ ἄγε δούρατα μακρὰ ταμὼν ἁρμόζεο χαλκῷ
εὐρεῖαν σχεδίην· ἀτὰρ ἴκρια πῆξαι ἐπ᾽ αὐτῆς
ὑψοῦ, ὥς σε φέρῃσιν ἐπ᾽ ἠεροειδέα πόντον.
αὐτὰρ ἐγὼ σῖτον καὶ ὕδωρ καὶ οἶνον ἐρυθρὸν
ἐνθήσω μενοεικέ᾽, ἅ κέν τοι λιμὸν ἐρύκοι,
εἵματά τ᾽ ἀμφιέσω· πέμψω δέ τοι οὖρον ὄπισθεν,
ὥς κε μάλ᾽ ἀσκηθὴς σὴν πατρίδα γαῖαν ἵκηαι,
αἴ κε θεοί γ᾽ ἐθέλωσι, τοὶ οὐρανὸν εὐρὺν ἔχουσιν,
οἵ μευ φέρτεροί εἰσι νοῆσαί τε κρῆναί τε."
.
κοντα του σταθηκε η ομορφη θεα και του'πε:
Δυστυχε,μη μου καθεσαι εδω κι οδυρεσαι ,και
μη χανεις τη ζωη σου,σοβαρα τ'αποφασισα
να σε στειλω πισω στη πατριδα σου,
τραβα λοιπον να κοψεις μακρια ξυλα και
να συναρμολογησεις με χαλκινα καρφια
μια ευρυχωρη σχεδια,πανω της στερεωσε ψηλα
δοκαρια,να σε περασει στην ομιχλωδη θαλασσα,
εγω θα σου βαλω μαζι σου ψωμι ,νερο και
κοκκινο κρασι,να μην πεθανεις της πεινας,
ρουχα θα σε ντυσω,και πισω σου θα στειλω
ουριο ανεμο,ευκολα στη πατρικη τη γη σου
να φτασεις,αν βεβαια το θελησουν κι οι θεοι,
που κρατουν στην εξουσια τους τον απεραντο
ουρανο,κι απο μενα ειναι ανωτεροι
και στη σκεψη και στη κριση
.
.
Ιλιαδα,Ραψωδια Α',1-52
Μῆνιν ἄειδε, θεά, Πηληιάδεω Ἀχιλῆος
οὐλομένην, ἣ μυρί’ Ἀχαιοῖς ἄλγε’ ἔθηκε,
πολλὰς δ’ ἰφθίμους ψυχὰς Ἄϊδι προΐαψεν
ἡρώων, αὐτοὺς δὲ ἑλώρια τεῦχε κύνεσσιν
οἰωνοῖσί τε πᾶσι· Διὸς δ’ ἐτελείετο βουλή· 5
ἐξ οὗ δὴ τὰ πρῶτα διαστήτην ἐρίσαντε
Ἀτρεΐδης τε ἄναξ ἀνδρῶν καὶ δῖος Ἀχιλλεύς.
Τίς γάρ σφωε θεῶν ἔριδι ξυνέηκε μάχεσθαι;
Λητοῦς καὶ Διὸς υἱός· ὃ γὰρ βασιλῆι χολωθεὶς
νοῦσον ἀνὰ στρατὸν ὦρσε κακήν, ὀλέκοντο δὲ λαοί, 10
οὕνεκα τὸν Χρύσην ἠτίμασεν ἀρητῆρα
Ἀτρεΐδης· ὃ γὰρ ἦλθε θοὰς ἐπὶ νῆας Ἀχαιῶν
λυσόμενός τε θύγατρα φέρων τ’ ἀπερείσι’ ἄποινα,
στέμματ'ἔχων ἐν χερσὶν ἑκηβόλου Ἀπόλλωνος
χρυσέῳ ἀνὰ σκήπτρῳ, καὶ λίσσετο πάντας Ἀχαιούς, 15
Ἀτρεΐδα δὲ μάλιστα δύω, κοσμήτορε λαῶν·
« Ἀτρεΐδαι τε καὶ ἄλλοι ἐϋκνήμιδες Ἀχαιοί,
ὑμῖν μὲν θεοὶ δοῖεν Ὀλύμπια δώματ’ ἔχοντες
ἐκπέρσαι Πριάμοιο πόλιν, εὖ δ’ οἴκαδ’ ἱκέσθαι·
παῖδα δ'ἐμοὶ λύσαιτε φίλην, τὰ δ’ ἄποινα δέχεσθαι, 20
ἁζόμενοι Διὸς υἱὸν ἑκηβόλον Ἀπόλλωνα. »
Ἔνθ'ἄλλοι μὲν πάντες ἐπευφήμησαν Ἀχαιοὶ
αἰδεῖσθαί θ’ ἱερῆα καὶ ἀγλαὰ δέχθαι ἄποινα·
ἀλλ'οὐκ Ἀτρεΐδῃ Ἀγαμέμνονι ἥνδανε θυμῷ,
ἀλλὰ κακῶς ἀφίει, κρατερὸν δ’ ἐπὶ μῦθον ἔτελλε· 25
« Μή σε, γέρον κοίλῃσιν ἐγὼ παρὰ νηυσὶ κιχείω
ἢ νῦν δηθύνοντ’ ἢ ὕστερον αὖτις ἰόντα,
μή νύ τοι οὐ χραίσμῃ σκῆπτρον καὶ στέμμα θεοῖο·
τὴν δ’ ἐγὼ οὐ λύσω· πρίν μιν καὶ γῆρας ἔπεισιν
ἡμετέρῳ ἐνὶ οἴκῳ ἐν Ἄργεϊ, τηλόθι πάτρης, 30
ἱστὸν ἐποιχομένην καὶ ἐμὸν λέχος ἀντιόωσαν·
ἀλλ’ ἴθι μή μ’ ἐρέθιζε, σαώτερος ὥς κε νέηαι. »
.
Την οργη πες μας,θεα,του γιου του Πηλεα Αχιλλεα
την καταραμενη,που εφερε στους Αχαιους μυριους πονους
και πολλες γενναιες ψυχες ηρωων τις εστειλε στον Αδη
κι εδωσε τα κορμια τους θρασιμια στα σκυλια και σ'ολα
τα ορνια,και του Δια εγινε η θεληση αφ'οτου πρωταρχισαν
να φιλονικουν και να χωριζουν ο Αγαμεμνωνας ο αφεντης
ανδρων και ο θεικος Αχιλλεας
ποιος απ'τους θεους τους εκανε να φιλονικησουν μεταξυ
τους;
ο γιος της Λητως και του Δια,με τον βασιλια πικραθηκε
κι εστειλε αρρωστεια κακια στο στρατο,και χανονταν
οι ανθρωποι,επειδη τον ιερεα Χρυση περιφρονισε ο Ατρειδης,
αυτος ηρθε στα γοργα καραβια των Αχαιων να παρει πισω
τη θυγατερα του φερνοντας αμετρητα λυτρα,εχοντας στα
χερια του το χρυσο σκηπτρο με το στεφανι του ευθυβολου
Απολλωνα και παρακαλουσε ολους τους Αχαιους,και πιο πολυ
τους δυο Ατρειδες,τους πρωτους των λαων
''Ατρειδες και οι αλλοι Αχαιοι με τις στερεες περικνημιδες,
ας σας δωσουν οι θεοι που εχουν τ'ανακτορα στον Ολυμπο
να παρετε την πολι του Πριαμου και σωοι να φθασεται στα
σπιτια σας,δωστε μου πισω την αγαπημενη κορη μου,και
τα λυτρα δεχθητε,αν εχετε τον φοβο του γιου του Δια
του ευθυβολου Απολλωνα
τοτε ο ενας με τον αλλον οι Αχαιοι μεγαλοφωνα συναινεσαν
να σεβασθουν τον ιερεα και τα λαμπρα λυτρα να δεχθουν,
αλλα του Ατρειδη δεν μαλακωνε η καρδια,αλλα βιαια τον
εσπρωχνε και σκληρο λογο απηυθυνε:
''Μη σε ξαναβρω,γεροντα,εδω γυρω στα κοιλα καραβια
η'τωρα να αργοπορεις η'υστερωτερα παλι να ξαναρθεις,
και μην πιστευεις πως θα σε βοηθησει το σκηπτρο και το
στεφανι του θεου,''
αυτην δεν θα ελευθερωσω,μεχρι τα γεραματα θα βρισκεται
μεσα στο σπιτι μου στο Αργος,πολυ μακρυα απ'την πατριδα,
στον αργαλειο να υφαινει και στο κρεβατι μου συντροφο
θα την εχω,
ελα τραβα,μη μ'ερεθιζεις,για να φυγεις σωος απο δω''
Ὣς ἔφατ’· ἔδεισεν δ’ ὁ γέρων καὶ ἐπείθετο μύθῳ·
βῆ δ’ ἀκέων παρὰ θῖνα πολυφλοίσβοιο θαλάσσης·
πολλὰ δ’ ἔπειτ’ ἀπάνευθε κιὼν ἠρᾶθ’ ὁ γεραιὸς 35
Ἀπόλλωνι ἄνακτι, τὸν ἠύκομος τέκε Λητώ·
« Κλῦθί μευ, Ἀργυρότοξ’, ὃς Χρύσην ἀμφιβέβηκας
Κίλλάν τε ζαθέην Τενέδοιό τε ἶφι ἀνάσσεις,
Σμινθεῦ, εἴ ποτέ τοι χαρίεντ’ ἐπὶ νηὸν ἔρεψα,
ἢ εἰ δή ποτέ τοι κατὰ πίονα μηρί’ ἔκηα 40
ταύρων ἠδ’ αἰγῶν, τὸδε μοι κρήηνον ἐέλδωρ·
τίσειαν Δαναοὶ ἐμὰ δάκρυα σοῖσι βέλεσσιν. »
Ὣς ἔφατ’ εὐχόμενος, τοῦ δ’ ἔκλυε Φοῖβος Ἀπόλλων,
βῆ δὲ κατ’ Οὐλύμποιο καρήνων χωόμενος κῆρ,
τόξ’ ὤμοισιν ἔχων ἀμφηρεφέα τε φαρέτρην· 45
ἔκλαγξαν δ’ ἄρ’ ὀιστοὶ ἐπ’ ὤμων χωομένοιο,
αὐτοῦ κινηθέντος· ὁ δ’ ἤιε νυκτὶ ἐοικώς·
ἕζετ’ ἔπειτ’ ἀπάνευθε νεῶν, μετὰ δ’ ἰὸν ἕηκε·
δεινὴ δὲ κλαγγὴ γένετ’ ἀργυρέοιο βιοῖο·
οὐρῆας μὲν πρῶτον ἐπῴχετο καὶ κύνας ἀργούς, 50
αὐτὰρ ἔπειτ’ αὐτοῖσι βέλος ἐχεπευκὲς ἐφιεὶς
βάλλ’· αἰεὶ δὲ πυραὶ νεκύων καίοντο θαμειαί.
ετσι μιλησε ,ο γεροντας φοβηθηκε και υπακουσε
στο λογο του,αποσυρθηκε σιωπηλος στην ακρογυαλια
της βοερης θαλασσας κι οταν πηγε πολυ απομερα
παρακαλεσε ο γερος τον δυνατο Απολλωνα που
τον γεννησε η ομορφομαλουσα Λητω.
''Ακουσε με αργυροτοξε,που την Χρυσην περιβλεπεις
την Κιλλα την καλην και στην Τενεδο κυριαρχεις,
Σμινθεα,αν ποτε εγω για σενα εχτισα ναο να τον
χαιρεσαι,κι αν ποτε για σενα παχια κρεατα εψησα
ταυρων και κατσικιων για τον βαρυ καημο μου
τιμωρησε τους Δαναους με τα βελη σου τα δακρυα μου ''
ετσι ειπε προσευχομενος,τον ακουσε ο Φοιβος Απολλων
κι απ'τις κορυφες του Ολυμπου κατεβηκε οργισμενος
με το τοξο και στους ωμους ειχε γεματη φαρετρα,
ετριξαν δυνατα τα βελη στους ωμους οργισμενος
καθως κινηθηκε και σαν την νυχτα εμοιαζε,
καθισε παραμερα των καραβιων κι επεταξε το βελος
και φοβερη βροντη βγηκε απ'τ'αργυρο τοξο
πρωτα-πρωτα τα μουλαρια χτυπησε και τα γρηγορα
σκυλια,επειτα σ'αυτους εστειλε το διαπεραστικο βελος,
κι ακαταπαυστα οι φωτιες εκαιγαν νεκρων σωματα στοιβες
.
.
Ιλιαδα,ραψωδια α',στιχοι 53-68
Ἐννῆμαρ μὲν ἀνὰ στρατὸν ᾤχετο κῆλα θεοῖο,
τῇ δεκάτῃ δ'ἀγορὴν δὲ καλέσσατο λαὸν Ἀχιλλεύς·
τῷ γὰρ ἐπὶ φρεσὶ θῆκε θεὰ λευκώλενος Ἥρη· 55
κήδετο γὰρ Δαναῶν, ὅτι ῥα θνήσκοντας ὁρᾶτο·
οἳ δ’ ἐπεὶ οὖν ἤγερθεν ὁμηγερέες τ’ ἐγένοντο,
τοῖσι δ’ ἀνιστάμενος μετέφη πόδας ὠκὺς Ἀχιλλεύς·
« Ἀτρεΐδη, νῦν ἄμμε παλιμπλαγχθέντας ὀίω
ἂψ ἀπονοστήσειν, εἴ κεν θάνατόν γε φύγοιμεν, 60
εἰ δὴ ὁμοῦ πόλεμός τε δαμᾷ καὶ λοιμὸς Ἀχαιούς·
ἀλλ’ ἄγε δή τινα μάντιν ἐρείομεν ἢ ἱερῆα,
ἢ καὶ ὀνειροπόλον, καὶ γάρ τ’ ὄναρ ἐκ Διός ἐστιν,
ὅς κ’ εἴποι ὅ τι τόσσον ἐχώσατο Φοῖβος Ἀπόλλων,
εἴ ταρ ὅ γ’ εὐχωλῆς ἐπιμέμφεται ἠδ’ ἑκατόμβης, 65
αἴ κέν πως ἀρνῶν κνίσης αἰγῶν τε τελείων
βούλεται ἀντιάσας ἡμῖν ἀπὸ λοιγὸν ἀμῦναι. »
Ἤτοι ὅ γ’ ὣς εἰπὼν κατ’ ἄρ’ ἕζετο·
.
εννια μερες ριχνονταν στο στρατο τα βελη απ'το θεο
και τη δεκατη καλεσε σε συνελευση το λαο ο Αχιλλεας
αυτο το'βαλε στο μυαλο του η ασπροχερα θεα Ηρα
που για τους Δαναους στεναχωριονταν να τους βλεπει
να πεθαινουν κι οταν εκεινοι ολοι συγκεντρωθηκαν
σ'αυτους μπροστα σηκωθηκε ο ταχυς Αχιλλεας κι
ειπε:''Ατρειδη,τωρα πως θα γυριουμε προβλεπω
πισω στις πατριδες μας,αν απ'το θανατο ξεφυγουμε,
που μας καταβαλει τους Αχαιους ο πολεμος και η
αρρωστεια μαζι ,αλλ'ας παμε να ρωτησουμε καποιο μαντι
η'ιερεα η'ονειροκριτη,γιατι και το ονειρο απ'τον Δια
ερχεται,να μας πει γιατι τοσο οργιστηκε ο Φοιβος Απολλων
μηπως για καποιο υποσχεση μας κατακρινει η'για εκατομβη
μηπως απ 'αρνια κι απο κατσικια καλα τσικνας μυρωδια
θελει να δεχθει κι απ'τον ολεθρο να μας προστατευσει''
ετσι αυτα αυτος ειπε και καθισε
.
.
ΣΤΟ ΝΗΣΙ ΤΩΝ ΛΩΤΟΦΑΓΩΝ
[Ομηρου Θδυσσεια,ραψωδια ι',στιχοι 80-105]
Ελευθερη Αποδοση του αρχαιου κειμενου-χ.ν.κουβελης
.
ἀλλά με κῦμα ῥόος τε περιγνάμπτοντα Μάλειαν 80
καὶ βορέης ἀπέωσε, παρέπλαγξεν δὲ Κυθήρων.
ἔνθεν δ'ἐννῆμαρ φερόμην ὀλοοῖσ'ἀνέμοισι
πόντον ἐπ'ἰχθυόεντα· ἀτὰρ δεκάτῃ ἐπέβημεν
γαίης Λωτοφάγων, οἵ τ'ἄνθινον εἶδαρ ἔδουσιν.
ἔνθα δ'ἐπ'ἠπείρου βῆμεν καὶ ἀφυσσάμεθ'ὕδωρ,
αἶψα δὲ δεῖπνον ἕλοντο θοῇς παρὰ νηυσὶν ἑταῖροι.
αὐτὰρ ἐπεὶ σίτοιό τ'ἐπασσάμεθ'ἠδὲ ποτῆτος,
δὴ τότ'ἐγὼν ἑτάρους προΐην πεύθεσθαι ἰόντας,
οἵ τινες ἀνέρες εἶεν ἐπὶ χθονὶ σῖτον ἔδοντες,
ἄνδρε δύω κρίνας, τρίτατον κήρυχ'ἅμ'ὀπάσσας. 90
οἱ δ'αἶψ'οἰχόμενοι μίγεν ἀνδράσι Λωτοφάγοισιν·
οὐδ'ἄρα Λωτοφάγοι μήδονθ'ἑτάροισιν ὄλεθρον
ἡμετέροισ', ἀλλά σφι δόσαν λωτοῖο πάσασθαι.
τῶν δ'ὅς τις λωτοῖο φάγοι μελιηδέα καρπόν,
οὐκέτ'ἀπαγγεῖλαι πάλιν ἤθελεν οὐδὲ νέεσθαι,
ἀλλ'αὐτοῦ βούλοντο μετ'ἀνδράσι Λωτοφάγοισι
λωτὸν ἐρεπτόμενοι μενέμεν νόστου τε λαθέσθαι.
τοὺς μὲν ἐγὼν ἐπὶ νῆας ἄγον κλαίοντας ἀνάγκῃ,
νηυσὶ δ'ἐνὶ γλαφυρῇσιν ὑπὸ ζυγὰ δῆσα ἐρύσσας·
αὐτὰρ τοὺς ἄλλους κελόμην ἐρίηρας ἑταίρους 100
σπερχομένους νηῶν ἐπιβαινέμεν ὠκειάων,
μή πώς τις λωτοῖο φαγὼν νόστοιο λάθηται.
οἱ δ'αἶψ'εἴσβαινον καὶ ἐπὶ κληῖσι καθῖζον,
ἑξῆς δ'ἑζόμενοι πολιὴν ἅλα τύπτον ἐρετμοῖς.
ἔνθεν δὲ προτέρω πλέομεν ἀκαχήμενοι ἦτορ.
.
τα μεγαλα και δυνατα κυματα μας εμποδισαν να περασουμε
τον καβο Μαλια κι ο φοβερος βοριας μας αποτελειωσε πολυ
κατω απ'τα Κυθηρα μας εσυρε μακρια
εννια ολοκληρες μερες ειμασταν χαμενοι στ'απεραντο πελαγος
απ'τους δυνατους ανεμους και τη δεκατη μερα φθασαμε στο νησι
των λωτοφαγων που πινουν τον χυμο του λωτου και τρωνε τ'ανθη του,
σ'εκεινη τη στερια πατησαμε τα ποδια μας κι οι συντροφοι πεινουσαν
και διψουσαν πολυ κι ηθελαν κατι να φανε και να πιουν απ'τη μεγαλη
κακουχια να συνερθουν,
τοτ'εγω εστειλα τρεις συντροφους,ο ενας κυρηκας ηταν, να πανε
στους ανθρωπους που ζουσαν στο νησι και να τους ζητησουν φαι
και νερο κι εκεινοι πηγαν και βρηκαν τους ανθρωπους κι εκεινοι
οι ανθρωποι τους εδωσαν να φανε λωτους που'ταν γλυκυτατοι καρποι
και τοσο πολυ γλυκαθηκαν που ζαλιστηκαν και μας ξεχασαν,λησμονησαν
κι αυτο το γυρισμο στη πατριδα,
μ'εκεινους τους Λωτοφαγους ηθελαν για παντα να μεινουνεκει,
τοτ'εγω εστειλα αλλους συντροφους να τους φερουν πισω,
τους βρηκαν τους επιασαν και τους εσυραν πισω στα καραβια μας
κι εκεινοι εκλαιγαν με μαυρο δακρυ και φωναζαν πως δεν ηθελαν
να φυγουν,σαν μωρα παιδια ξελογιασμενοι ,τοτ'εγω τους εδεσα γερα
στα ξυλα του καραβιου με σχοινια χερια και ποδια πολυ σφιχτα
να μην μπορουν να λυθουν και τους αλλους μ'αυστηρη φωνη
τους απειλησα να μην τολμησουν και να μην διανοηθουν να πανε
σ'αυτους τους ανθρωπους να ποτισθουν με λωτους και τ'ανθη να φανε
και στη πατριδα να ξεχασουν να γυρισουν,
πολυ αυστηρα τους διεταξα να καθισουν ησυχοι κι υπακουοι
στα καθισματα τους καθε ενας και με δυναμη να σηκωνουν τα κουπια
και να χτυπουν μ'αυτα σταθερα την ασπρη θαλασσα γρηγορα
να ξεγλυστρισουμε απο'κεινο το νησι και τους ανθρωπους του
π'ολους θα μας κατεστρεφαν εναν-εναν,
απο'κει πλεαμε μακρια με πολυ βαρια καρδια
.
.
ΕΙΔΑ ΤΗΝ ΕΠΙΚΑΣΤΗΝ Η'ΤΗΝ ΙΟΚΑΣΤΗΝ ΜΑΝΑ ΤΟΥ ΟΙΔΙΠΟΔΑ
Τρεις Αναπτυξεις-χ.ν.κουβελης
[Ομηρου Οδυσσεια,Ραψωδια λ'Νεκυια,στιχοι 271-280-μεταφραση χ.ν.κουβελης]
.
ειδα τη μανα εκεινου του Οιδιποδα,την Επικαστην
η'την Ιοκαστην,αρχοντογυναικα,στεκονταν σε οχθη
ποταμου και μου φανηκε πως τιποτα δεν εβλεπε και
τιποτα δεν κοιτουσε ουτε τιποτα ακουγε,θλιμενη,
σιωπηλη,για το μεγαλο αμαρτημα,πηρε γι'αντρα της
το ιδιο το παιδι της και μαζι του πλαγιασε στο κρεβατι,
δεν το ηξερε πως ηταν το παιδι της που πολλα χρονια πριν
απο κακο χρησμο που πηραν το παρατησαν στο βουνο
να πεθανει μη σκοτωσει τον πατερα κι αντρα της και σμιξει
μαζι της σαν μεγαλωσει και γινει αντρας,
και τωρα να,ολα οσα πηγαν ν'αποφυγουν τα'παθαν
χωρις ελεος
και τον πατερα σκοτωσε κι εκεινη σμιχτηκε μαζι του
και σαν η πατροκτονια και η αιμομιξια φανερωθηκαν
στον κοσμο μεσα
τρελλαθηκε ετρεξε με τρομερο ουρλιαχτο στη καμαρα της
κλειστικε εκει κι εψαξε και βρηκε σχοινι εδεσε σε γερο
μαδερι τη μια ακρη του και στην αλλη εφτιαξε θηλια και
μεσα περασε το κεφαλι της και κρεμαστηκε τσακιστηκε
ο λαιμος της,που ηταν σαν κρινος κομσος κι ασπρος,
και πνιγηκε η αναπνοη της και κυλησε στα κατω μερη
ετουτα και δεν ειδε τον δυστυχο που την βρηκε
κρεμασμενη να αιωρειται αψυχη κακοθανατισμενη
και,δεν τον ειδε σαν τρελλος ν'αρπαζει τις καρφιτσες
που στεριωνε περιτεχνα τα μαλλια της ψηλα σο κεφαλι
και να τις μπηγει στα ματια του να τις στριφογυριζει
βαθια να ξεριζωνει τους βολβους να χανει το φως του
τυφλος να ουρλιαζει να μην ξαναδει τον ηλιο ποτε πια
μητέρα τ'Οἰδιπόδαο ἴδον, καλὴν Ἐπικάστην,271
ἣ μέγα ἔργον ἔρεξεν ἀϊδρείῃσι νόοιο
γημαμένη ᾧ υἷϊ· ὁ δ'ὃν πατέρ'ἐξεναρίξας
γῆμεν· ἄφαρ δ'ἀνάπυστα θεοὶ θέσαν ἀνθρώποισιν.
ἀλλ'ὁ μὲν ἐν Θήβῃ πολυηράτῳ ἄλγεα πάσχων
Καδμείων ἤνασσε θεῶν ὀλοὰς διὰ βουλάς·
ἡ δ'ἔβη εἰς Ἀΐδαο πυλάρταο κρατεροῖο,
ἁψαμένη βρόχον αἰπὺν ἀφ'ὑψηλοῖο μελάθρου
ᾧ ἄχεϊ σχομένη· τῷ δ'ἄλγεα κάλλιπ'ὀπίσσω
πολλὰ μάλ', ὅσσα τε μητρὸς ἐρινύες ἐκτελέουσι. 280
τη μανα του Οιδιποδα ειδα,την ομορφη Επικαστη,
που μη γνωριζοντας μεγαλο αμαρτημα εκαμε
να παντρευτει το γιο της,που τον πατερα σκοτωσε
και την παντρευτηκε,κι αμεσως στους ανθρωπους
τ'αποκαλυψαν οι θεοι,εκεινος στη Θηβα την πολυαγαπημενη
βασανισμενος των Καδμειων κυβερνησε απ'των θεων
τη θεληση να καταστραφει,κι εκεινη διαβηκε κατω στις πυλες
του κραταιου Αδη κρεμωντας στην απελπισια της θηλια σφιχτη
απο ψηλο μαδερι της οροφης,σ'εκεινον αφηνωντας πισω βασανα
παρα πολλα,οσα οι εκδικητριες οι ερινυες της μανας καταδικαζουν
κρατουσε το μωρο στην αγκαλια της,ορθια,
μεσα στον κηπο,ωρα μεσημερι,ζεστη μερα,ηλιος
λαμπρος,χιλια αρωματα εφερνε ο αερας,και χρωματα
κυματιζαν,τους αγκιζαν σιωπηλα σαν χαδι,κοιταξε
το παιδι,ευθραυστο μικρο πλασμα,ησυχη αναπνοη,
κοιμονταν ευτυχισμενο,τα ονειρα ξεχυλιζαν γαργαρα
κρυσταλλινα νερα,ειδε τα ποδια του,γελασε γλυκα,
της φανηκαν αστεια,τα γαργαλισε απαλα,το παιδι
κουνηθηκε,χαραξε μεσα στον υπνο του χαμογελα
.
.
Παραφραζοντας στιχους [15 εως 276]απο την Οδυσσεια του Ομηρου
ραψωδια ζ' -χ.ν.κουβελης
μπηκε στη στολισμενη καμαρα οπου εκει κοιμονταν
η πανεμορφη κορη Ναυσικα
και σαν πνοη ανεμου ανασηκωσε τα σκεπασματα της κορης
που η ωρα του γαμου της πλησιαζει
και για πολυ δεν θα'ναι πια παρθενα
οταν ξημερωσε και ξυπνησε η Ναυσικα με τ'ασπρα μπρατσα
θαμπωμενη απο'κεινο τ'ονειρο αρχισε να τραγουδα
μολις ο Οδυσσεας ξυπνησε κι ειδε τη κορη με τα ομορφα ματια
αμεσως γλυκα της μιλησε
γονατιζω μπροστα σου βασιλισσα μου,θεα η 'θνητη να'σαι;
κι ο πιο ευτυχεστερος απ'ολους τους αντρες θα'ναι εκεινος ο αντρας
που στο σπιτι του θα σε φερει και στο κρεβατι του γυναικα του θα σ'εχει
ποτε δεν ειδαν τα ματια μου τετοια ομορφια
ποτε τετοιο λουλουδι δεν ανθισε απο κλαρακι της γης
κι οι κοπελες τον πηγαν να λουστει σε μερος που δεν το πιανει
αερας
κοπελες αναμεριστε μονος μου θα πλυθω να βγαλω την αρμυρα
απ'τους ωμους και ν'αλοιφτω με λαδι στο κορμι
παει πολυς καιρος που δεν αλοιψτηκα με λαδι
κι εγω μπροστα σας δεν πρεπει να λουστω
ντρεπομαι να γυμνωθω σε κορες με τα ομορφα μαλλια
κι επειτα αφου λουστηκε πηγε και καθισε στ'ακρογυαλι
μακρια
απ'ομορφια κι απο χαρη λαμπωντας
κι οταν ετσι τον ειδε θαμπωσε η κοπελα
ποιος ειναι αυτος ο ξενος αντρας που πισω ακολουθει
τη Ναυσικα
ομορφος φαινεται και δυνατος,
που τον ηβρε; κι αντρα της θα τον κανει
15 βῆ δ᾿ ἴμεν ἐς θάλαμον πολυδαίδαλον, ᾧ ἔνι κούρη
κοιμᾶτ᾿ ἀθανάτῃσι φυὴν καὶ εἶδος ὁμοίη,Ναυσικάα
20 ἡ δ᾿ ἀνέμου ὡς πνοιὴ ἐπέσσυτο δέμνια κούρης
σοὶ δὲ γάμος σχεδόν ἐστιν
ἐπεὶ οὔ τοι ἔτι δὴν παρθένος ἔσσεαι
αὐτίκα δ᾿ Ἠὼς ἦλθεν ἐύθρονος, ἥ μιν ἔγειρε
Ναυσικάαν ἐύπεπλον: ἄφαρ δ᾿ ἀπεθαύμασ᾿ ὄνειρον,
τῇσι δὲ Ναυσικάα λευκώλενος ἤρχετο μολπῆς
ὡς Ὀδυσεὺς ἔγροιτο, ἴδοι τ᾿ ἐυώπιδα κούρην
αὐτίκα μειλίχιον καὶ κερδαλέον φάτο μῦθον.
«γουνοῦμαί σε, ἄνασσα: θεός νύ τις, ἦ βροτός ἐσσι;
κεῖνος δ᾿ αὖ περὶ κῆρι μακάρτατος ἔξοχον ἄλλων,
ὅς κέ σ᾿ ἐέδνοισι βρίσας οἶκόνδ᾿ ἀγάγηται.
160 οὐ γάρ πω τοιοῦτον ἴδον βροτὸν ὀφθαλμοῖσιν,
οὔτ᾿ ἄνδρ᾿ οὔτε γυναῖκα: σέβας μ᾿ ἔχει εἰσορόωντα.
ἐπεὶ οὔ πω τοῖον ἀνήλυθεν ἐκ δόρυ γαίης,
λούσατέ τ᾿ ἐν ποταμῷ, ὅθ᾿ ἐπὶ σκέπας ἔστ᾿ ἀνέμοιο.
«ἀμφίπολοι, στῆθ᾿ οὕτω ἀπόπροθεν, ὄφρ᾿ ἐγὼ αὐτὸς
ἅλμην ὤμοιιν ἀπολούσομαι, ἀμφὶ δ᾿ ἐλαίῳ
220 χρίσομαι: ἦ γὰρ δηρὸν ἀπὸ χροός ἐστιν ἀλοιφή.
ἄντην δ᾿ οὐκ ἂν ἐγώ γε λοέσσομαι: αἰδέομαι γὰρ
γυμνοῦσθαι κούρῃσιν ἐυπλοκάμοισι μετελθών.»
ἕζετ᾿ ἔπειτ᾿ ἀπάνευθε κιὼν ἐπὶ θῖνα θαλάσσης,
κάλλεϊ καὶ χάρισι στίλβων: θηεῖτο δὲ κούρη.
276 τίς δ᾿ ὅδε Ναυσικάᾳ ἕπεται καλός τε μέγας τε
ξεῖνος; ποῦ δέ μιν εὗρε; πόσις νύ οἱ ἔσσεται αὐτῇ.
.
.
Ομηρου Ιλιαδα
[Αποσπασματα]
-μεταφραση αποδοση χ.ν.κουβελης c.n.couvelis
.
- Ραψωδια Ζ'
ποιμαίνων δ᾽ ἐπ᾽ ὄεσσι μίγη φιλότητι καὶ εὐνῇ, 25
ἣ δ᾽ ὑποκυσαμένη διδυμάονε γείνατο παῖδε.
[εκει που εβοσκε τα προβατα εσμιξε με την αγαπημενη γυναικα
κι εκεινη γκαστρωθηκε και γεννησε παιδια διδυμα]
.
οἵη περ φύλλων γενεὴ τοίη δὲ καὶ ἀνδρῶν.
Φύλλα τὰ μέν τ᾽ ἄνεμος χαμάδις χέει, ἄλλα δέ θ᾽ ὕλη
τηλεθόωσα φύει, ἔαρος δ᾽ ἐπιγίγνεται ὥρη·
ὣς ἀνδρῶν γενεὴ ἣ μὲν φύει ἣ δ᾽ ἀπολήγει.
[ομοια με τα φυλλα τετοια ειναι η γενια των ανθρωπων
αλλα απο τα φυλλα ο ανεμος κατω τα ριχνει κι αλλα
φυτρωνουν κι αυξανουν γεματα καρπους οπως της ανοιξης
ερχεται η ωρα ετσι και των ανθρωπων η γεννια η μια φυτρωνει
κι η αλλη μαραινεται]
.
τέμενος τάμον ἔξοχον ἄλλων
καλὸν φυταλιῆς καὶ ἀρούρης, ὄφρα νέμοιτο. 195
Ἣ δ᾽ ἔτεκε τρία τέκνα
[του εδωσαν το καλλιτερο περιβολι
ομορφο με πολλα δεντρα και χωραφι να το καλλιεργει
κι η γυναικα του γεννησε τρια παιδια]
.
Ἕκτωρ δ᾽ ὡς Σκαιάς τε πύλας καὶ φηγὸν ἵκανεν,
ἀμφ᾽ ἄρα μιν Τρώων ἄλοχοι θέον ἠδὲ θύγατρες
εἰρόμεναι παῖδάς τε κασιγνήτους τε ἔτας τε
καὶ πόσιας
[Ο Εκτορας φτανει στις Σκαιες Πυλες στο καστρο
και τρεχοντας τον περιτριγυριζουν των Τρωων οι γυναικες
κι οι θυγατερες ρωτωντας για τα παιδια τους και τ'αδερφια
και για τους συγγενεις και για τους αντρες τους ]
.
ὸν δ᾽ Ἑλένη μύθοισι προσηύδα μειλιχίοισι·
δᾶερ ἐμεῖο κυνὸς κακομηχάνου ὀκρυοέσσης,
ὥς μ᾽ ὄφελ᾽ ἤματι τῷ ὅτε με πρῶτον τέκε μήτηρ
οἴχεσθαι προφέρουσα κακὴ ἀνέμοιο θύελλα
εἰς ὄρος ἢ εἰς κῦμα πολυφλοίσβοιο θαλάσσης,
ἔνθά με κῦμ᾽ ἀπόερσε πάρος τάδε ἔργα γενέσθαι.
[στον Εκτορα με πολυ σεβασμο μιλησε η Ελενη
αδερφε του αντρα μου εμενα την καταραμενη τη φριχτη σκυλα
ας ηταν τη μερα που με γεννησε η μανα να μ'αρπαζε αγρια ανεμοθυελλα
και να μ'εριχνε στα βουνα η'στα κυματα τρικυμισμενης θαλασσας
και στα κυματα να πνιγω μεσα πριν ετουτα τα κακα να γινουν]
.
.
Η ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ ΤΟΥ ΕΚΤΟΡΑ ΚΑΙ ΤΗΣ ΑΝΔΡΟΜΑΧΗΣ
ΣΤΗΝ ΙΛΙΑΔΑ ΤΟΥ ΟΜΗΡΟΥ -ραψωδια Ζ'-στιχοι 368-502
[μεταφραση χ.ν.κουβελης]
ο Ομηρος με μεγαλη δεξιοτεχνια περιγραφει τη συναντηση του Εκτορα
με την Ανδρομαχη,συγκινητικες στιγμες απο το μεγαλειο των ανθρωπινων
συναισθηματων-πολυ τρυφερη ειναι η σκηνη με το μωρο παιδι τον Αστυ-
ανακτα οταν παει ο πατερας του να το παρει να τ'αγκαλιασει κι εκεινο τρο-
μαζοντας απο τη λαμψη της περικεφαλαιας του κλαιει δυνατα
[Ομηρου Ιλιαδα-ραψωδια Ζ'-στιχοι 368-502-μεταφραση χ.ν.κουβελης]
Ὣς ἄρα φωνήσας ἀπέβη κορυθαίολος Ἕκτωρ·
ἄρα φωνήσας ἀπέβη κορυθαίολος Ἕκτωρ·
αἶψα δ'ἔπειθ'ἵκανε δόμους εὖ ναιετάοντας, 370
οὐδ'εὗρ'Ἀνδρομάχην λευκώλενον ἐν μεγάροισιν,
ἀλλ'ἥ γε ξὺν παιδὶ καὶ ἀμφιπόλῳ ἐϋπέπλῳ
πύργῳ ἐφεστήκει γοόωσά τε μυρομένη τε.
Ἕκτωρ δ'ὡς οὐκ ἔνδον ἀμύμονα τέτμεν ἄκοιτιν
ἔστη ἐπ'οὐδὸν ἰών, μετὰ δὲ δμῳῇσιν ἔειπεν·
εἰ δ'ἄγε μοι δμῳαὶ νημερτέα μυθήσασθε·
πῇ ἔβη Ἀνδρομάχη λευκώλενος ἐκ μεγάροιο;
ἠέ πῃ ἐς γαλόων ἢ εἰνατέρων ἐϋπέπλων
ἢ ἐς Ἀθηναίης ἐξοίχεται, ἔνθά περ ἄλλαι
Τρῳαὶ ἐϋπλόκαμοι δεινὴν θεὸν ἱλάσκονται; 380
Τὸν δ'αὖτ'ὀτρηρὴ ταμίη πρὸς μῦθον ἔειπεν·
Ἕκτορ ἐπεὶ μάλ'ἄνωγας ἀληθέα μυθήσασθαι,
οὔτέ πῃ ἐς γαλόων οὔτ'εἰνατέρων ἐϋπέπλων
οὔτ'ἐς Ἀθηναίης ἐξοίχεται, ἔνθά περ ἄλλαι
Τρῳαὶ ἐϋπλόκαμοι δεινὴν θεὸν ἱλάσκονται,
ἀλλ'ἐπὶ πύργον ἔβη μέγαν Ἰλίου, οὕνεκ'ἄκουσε
τείρεσθαι Τρῶας, μέγα δὲ κράτος εἶναι Ἀχαιῶν.
ἣ μὲν δὴ πρὸς τεῖχος ἐπειγομένη ἀφικάνει
μαινομένῃ ἐϊκυῖα· φέρει δ'ἅμα παῖδα τιθήνη.
Ἦ ῥα γυνὴ ταμίη, ὃ δ'ἀπέσσυτο δώματος Ἕκτωρ 390
τὴν αὐτὴν ὁδὸν αὖτις ἐϋκτιμένας κατ'ἀγυιάς.
εὖτε πύλας ἵκανε διερχόμενος μέγα ἄστυ
Σκαιάς, τῇ ἄρ'ἔμελλε διεξίμεναι πεδίον δέ,
ἔνθ'ἄλοχος πολύδωρος ἐναντίη ἦλθε θέουσα
Ἀνδρομάχη θυγάτηρ μεγαλήτορος Ἠετίωνος
Ἠετίων ὃς ἔναιεν ὑπὸ Πλάκῳ ὑληέσσῃ
Θήβῃ Ὑποπλακίῃ Κιλίκεσσ'ἄνδρεσσιν ἀνάσσων·
τοῦ περ δὴ θυγάτηρ ἔχεθ'Ἕκτορι χαλκοκορυστῇ.
ἥ οἱ ἔπειτ'ἤντησ', ἅμα δ'ἀμφίπολος κίεν αὐτῇ
παῖδ'ἐπὶ κόλπῳ ἔχουσ'ἀταλάφρονα νήπιον αὔτως 400
Ἑκτορίδην ἀγαπητὸν ἀλίγκιον ἀστέρι καλῷ,
τόν ῥ'Ἕκτωρ καλέεσκε Σκαμάνδριον, αὐτὰρ οἱ ἄλλοι
Ἀστυάνακτ'· οἶος γὰρ ἐρύετο Ἴλιον Ἕκτωρ.
ἤτοι ὃ μὲν μείδησεν ἰδὼν ἐς παῖδα σιωπῇ·
Ἀνδρομάχη δέ οἱ ἄγχι παρίστατο δάκρυ χέουσα,
ἔν τ'ἄρα οἱ φῦ χειρὶ ἔπος τ'ἔφατ'ἔκ τ'ὀνόμαζε·
δαιμόνιε φθίσει σε τὸ σὸν μένος, οὐδ'ἐλεαίρεις
παῖδά τε νηπίαχον καὶ ἔμ'ἄμμορον, ἣ τάχα χήρη
σεῦ ἔσομαι· τάχα γάρ σε κατακτανέουσιν Ἀχαιοὶ
πάντες ἐφορμηθέντες· ἐμοὶ δέ κε κέρδιον εἴη 410
σεῦ ἀφαμαρτούσῃ χθόνα δύμεναι· οὐ γὰρ ἔτ'ἄλλη
ἔσται θαλπωρὴ ἐπεὶ ἂν σύ γε πότμον ἐπίσπῃς
ἀλλ'ἄχε'· οὐδέ μοι ἔστι πατὴρ καὶ πότνια μήτηρ.
ἤτοι γὰρ πατέρ'ἁμὸν ἀπέκτανε δῖος Ἀχιλλεύς,
ἐκ δὲ πόλιν πέρσεν Κιλίκων εὖ ναιετάουσαν
Θήβην ὑψίπυλον· κατὰ δ'ἔκτανεν Ἠετίωνα,
οὐδέ μιν ἐξενάριξε, σεβάσσατο γὰρ τό γε θυμῷ,
ἀλλ'ἄρα μιν κατέκηε σὺν ἔντεσι δαιδαλέοισιν
ἠδ'ἐπὶ σῆμ'ἔχεεν· περὶ δὲ πτελέας ἐφύτευσαν
νύμφαι ὀρεστιάδες κοῦραι Διὸς αἰγιόχοιο. 420
οἳ δέ μοι ἑπτὰ κασίγνητοι ἔσαν ἐν μεγάροισιν
οἳ μὲν πάντες ἰῷ κίον ἤματι Ἄϊδος εἴσω·
πάντας γὰρ κατέπεφνε ποδάρκης δῖος Ἀχιλλεὺς
βουσὶν ἐπ'εἰλιπόδεσσι καὶ ἀργεννῇς ὀΐεσσι.
μητέρα δ', ἣ βασίλευεν ὑπὸ Πλάκῳ ὑληέσσῃ,
τὴν ἐπεὶ ἂρ δεῦρ'ἤγαγ'ἅμ'ἄλλοισι κτεάτεσσιν,
ἂψ ὅ γε τὴν ἀπέλυσε λαβὼν ἀπερείσι'ἄποινα,
πατρὸς δ'ἐν μεγάροισι βάλ'Ἄρτεμις ἰοχέαιρα.
Ἕκτορ ἀτὰρ σύ μοί ἐσσι πατὴρ καὶ πότνια μήτηρ
ἠδὲ κασίγνητος, σὺ δέ μοι θαλερὸς παρακοίτης· 430
ἀλλ'ἄγε νῦν ἐλέαιρε καὶ αὐτοῦ μίμν'ἐπὶ πύργῳ,
μὴ παῖδ'ὀρφανικὸν θήῃς χήρην τε γυναῖκα·
λαὸν δὲ στῆσον παρ'ἐρινεόν, ἔνθα μάλιστα
ἀμβατός ἐστι πόλις καὶ ἐπίδρομον ἔπλετο τεῖχος.
τρὶς γὰρ τῇ γ'ἐλθόντες ἐπειρήσανθ'οἱ ἄριστοι
ἀμφ'Αἴαντε δύω καὶ ἀγακλυτὸν Ἰδομενῆα
ἠδ'ἀμφ'Ἀτρεΐδας καὶ Τυδέος ἄλκιμον υἱόν·
ἤ πού τίς σφιν ἔνισπε θεοπροπίων ἐῢ εἰδώς,
ἤ νυ καὶ αὐτῶν θυμὸς ἐποτρύνει καὶ ἀνώγει.
Τὴν δ'αὖτε προσέειπε μέγας κορυθαίολος Ἕκτωρ· 440
ἦ καὶ ἐμοὶ τάδε πάντα μέλει γύναι· ἀλλὰ μάλ'αἰνῶς
αἰδέομαι Τρῶας καὶ Τρῳάδας ἑλκεσιπέπλους,
αἴ κε κακὸς ὣς νόσφιν ἀλυσκάζω πολέμοιο·
οὐδέ με θυμὸς ἄνωγεν, ἐπεὶ μάθον ἔμμεναι ἐσθλὸς
αἰεὶ καὶ πρώτοισι μετὰ Τρώεσσι μάχεσθαι
ἀρνύμενος πατρός τε μέγα κλέος ἠδ'ἐμὸν αὐτοῦ.
εὖ γὰρ ἐγὼ τόδε οἶδα κατὰ φρένα καὶ κατὰ θυμόν·
ἔσσεται ἦμαρ ὅτ'ἄν ποτ'ὀλώλῃ Ἴλιος ἱρὴ
καὶ Πρίαμος καὶ λαὸς ἐϋμμελίω Πριάμοιο.
ἀλλ'οὔ μοι Τρώων τόσσον μέλει ἄλγος ὀπίσσω, 450
οὔτ'αὐτῆς Ἑκάβης οὔτε Πριάμοιο ἄνακτος
οὔτε κασιγνήτων, οἵ κεν πολέες τε καὶ ἐσθλοὶ
ἐν κονίῃσι πέσοιεν ὑπ'ἀνδράσι δυσμενέεσσιν,
ὅσσον σεῦ, ὅτε κέν τις Ἀχαιῶν χαλκοχιτώνων
δακρυόεσσαν ἄγηται ἐλεύθερον ἦμαρ ἀπούρας·
καί κεν ἐν Ἄργει ἐοῦσα πρὸς ἄλλης ἱστὸν ὑφαίνοις,
καί κεν ὕδωρ φορέοις Μεσσηΐδος ἢ Ὑπερείης
πόλλ'ἀεκαζομένη, κρατερὴ δ'ἐπικείσετ'ἀνάγκη·
καί ποτέ τις εἴπῃσιν ἰδὼν κατὰ δάκρυ χέουσαν·
Ἕκτορος ἧδε γυνὴ ὃς ἀριστεύεσκε μάχεσθαι 460
Τρώων ἱπποδάμων ὅτε Ἴλιον ἀμφεμάχοντο.
ὥς ποτέ τις ἐρέει· σοὶ δ'αὖ νέον ἔσσεται ἄλγος
χήτεϊ τοιοῦδ'ἀνδρὸς ἀμύνειν δούλιον ἦμαρ.
ἀλλά με τεθνηῶτα χυτὴ κατὰ γαῖα καλύπτοι
πρίν γέ τι σῆς τε βοῆς σοῦ θ'ἑλκηθμοῖο πυθέσθαι.
Ὣς εἰπὼν οὗ παιδὸς ὀρέξατο φαίδιμος Ἕκτωρ·
ἂψ δ'ὃ πάϊς πρὸς κόλπον ἐϋζώνοιο τιθήνης
ἐκλίνθη ἰάχων πατρὸς φίλου ὄψιν ἀτυχθεὶς
ταρβήσας χαλκόν τε ἰδὲ λόφον ἱππιοχαίτην,
δεινὸν ἀπ'ἀκροτάτης κόρυθος νεύοντα νοήσας. 470
ἐκ δ'ἐγέλασσε πατήρ τε φίλος καὶ πότνια μήτηρ·
αὐτίκ'ἀπὸ κρατὸς κόρυθ'εἵλετο φαίδιμος Ἕκτωρ,
καὶ τὴν μὲν κατέθηκεν ἐπὶ χθονὶ παμφανόωσαν·
αὐτὰρ ὅ γ'ὃν φίλον υἱὸν ἐπεὶ κύσε πῆλέ τε χερσὶν
εἶπε δ'ἐπευξάμενος Διί τ'ἄλλοισίν τε θεοῖσι·
Ζεῦ ἄλλοι τε θεοὶ δότε δὴ καὶ τόνδε γενέσθαι
παῖδ'ἐμὸν ὡς καὶ ἐγώ περ ἀριπρεπέα Τρώεσσιν,
ὧδε βίην τ'ἀγαθόν, καὶ Ἰλίου ἶφι ἀνάσσειν·
καί ποτέ τις εἴποι πατρός γ'ὅδε πολλὸν ἀμείνων
ἐκ πολέμου ἀνιόντα· φέροι δ'ἔναρα βροτόεντα 480
κτείνας δήϊον ἄνδρα, χαρείη δὲ φρένα μήτηρ.
Ὣς εἰπὼν ἀλόχοιο φίλης ἐν χερσὶν ἔθηκε
παῖδ'ἑόν· ἣ δ'ἄρα μιν κηώδεϊ δέξατο κόλπῳ
δακρυόεν γελάσασα· πόσις δ'ἐλέησε νοήσας,
χειρί τέ μιν κατέρεξεν ἔπος τ'ἔφατ'ἔκ τ'ὀνόμαζε·
δαιμονίη μή μοί τι λίην ἀκαχίζεο θυμῷ·
οὐ γάρ τίς μ'ὑπὲρ αἶσαν ἀνὴρ Ἄϊδι προϊάψει·
μοῖραν δ'οὔ τινά φημι πεφυγμένον ἔμμεναι ἀνδρῶν,
οὐ κακὸν οὐδὲ μὲν ἐσθλόν, ἐπὴν τὰ πρῶτα γένηται.
ἀλλ'εἰς οἶκον ἰοῦσα τὰ σ'αὐτῆς ἔργα κόμιζε 490
ἱστόν τ'ἠλακάτην τε, καὶ ἀμφιπόλοισι κέλευε
ἔργον ἐποίχεσθαι· πόλεμος δ'ἄνδρεσσι μελήσει
πᾶσι, μάλιστα δ'ἐμοί, τοὶ Ἰλίῳ ἐγγεγάασιν.
Ὣς ἄρα φωνήσας κόρυθ'εἵλετο φαίδιμος Ἕκτωρ
ἵππουριν· ἄλοχος δὲ φίλη οἶκον δὲ βεβήκει
ἐντροπαλιζομένη, θαλερὸν κατὰ δάκρυ χέουσα.
αἶψα δ'ἔπειθ'ἵκανε δόμους εὖ ναιετάοντας
Ἕκτορος ἀνδροφόνοιο, κιχήσατο δ'ἔνδοθι πολλὰς
ἀμφιπόλους, τῇσιν δὲ γόον πάσῃσιν ἐνῶρσεν.
αἳ μὲν ἔτι ζωὸν γόον Ἕκτορα ᾧ ἐνὶ οἴκῳ· 500
οὐ γάρ μιν ἔτ'ἔφαντο ὑπότροπον ἐκ πολέμοιο
ἵξεσθαι προφυγόντα μένος καὶ χεῖρας Ἀχαιῶν.
.
αφου ετσι μιλησε αναχωρησε ο Εκτορας με τη λαμπερη περικεφαλαια
και σε λιγο εφτασε στο καλοχτισμενο σπιτι του
εκει μεσα στ'αρχοντικο δεν βρηκε την Ανδρομαχη με τ'ασπρα μπρατσα
γιατι αυτη με το παιδι και την υπηρετρια με τ'ομορφο λεπτο φορεμα
ψηλα στο πυργο εστεκε θρηνωντας και κλαιγοντας
τοτε ο Εκτορας οταν μεσα δεν βρηκε την ευγενικη γυναικα του
σταθηκε στην εξωπορτα και ρωτησε τις αιχμαλωτες σκλαβες να του πουν
ελατε σκλαβες πεστε μου με ασφαλτα λογια
που πηγε η Ανδρομαχη με τ'ασπρα μπρατσα φευγοντας απ'το απιτι,
μηπως πηγε σε καποια απ'τις συνυφαδες της η' πηγε σε καποια
απ'τις κουνιαδες της με τα ομορφα λεπτα φορεματα
η'βγηκε για να παει στο ναο της Αθηνας οπου μαζι με τις αλλες
Τρωαδιτισες με τα ομορφα μαλλια την τρομερη θεα να παρακαλεσουν
σ'αυτον απαντησε η πανεξυπνη οικονομα του σπιτιου κι ειπε:
Εκτορα αφου με διεταξες ,να πω ολη την αληθεια
δεν πηγε σε καποια απ'τις συνυφαδες της ουτε πηγε σε καποια
απ'τις κουνιαδες της με τα ομορφα λεπτα φορεματα
ουτε βγηκε για να παει στο ναο της Αθηνας οπου μαζι με τις αλλες
Τρωαδιτισες με τα ομορφα μαλλια την τρομερη θεα να παρακαλεσουν
αλλα στον ψηλο πυργο ανεβηκε του Ιλιου οταν ακουσε
πως κατατροπωθηκαν οι Τρωες και τεραστια η επικρατηση των Αχαιων
εκεινη τρεχοντας φθανει στο τειχος σαν τρελλη ομοια κουβαλωντας
μαζι και το παιδι η παραμανα
ετσι του μιλησε η οικονομα κι απ'το σπιτι εξω ορμησε ο Εκτορας
στην ιδια στρατα που'χε περασει πριν στους στερεους δρομους
κι οταν εφτασε στις Σκαιες Πυλες διασχιζοντας τη μεγαλη πολιτεια
κι απο κει περνωντας θα'βγαινε στη πεδιαδα ειδε απεναντι του
να'ρχεται τρεχοντας η πολυακριβη γυναικα του η Ανδρομαχη
η κορη του μεγαλοκαρδου Ηετιωνα που κατω απο την δασωδη
Πλακα κατοικει της Θηβας και στους ανδρες της Υποπλακιας της Κιλικιας
βασιλευει
εκεινη απεναντι του σταθηκε και μαζι η υπηρετρια ηρθε εχοντας
στην αγκαλια τ'αθωο μωρο τ'αγαπημενο παιδι του τον Εκτοριδη
παρομοιο με πανεμορφο αστερι που ο Εκτορας το φωναζε Σκαμανδριο
κι οι αλλοι Αστυανακτα γιατι ο Εκτορας εσωζε το Ιλιο τη πολη
κι αυτος χαμογελασε οταν ειδε το παιδι δεν ειπε λεξη
κι η Ανδρομαχη σταθηκε κοντα του χυνοντας δακρυα
και του'σφιξε το χερι και του μιλησε κι αυτα τα λογια του'πε
γενναιε μου θα σ'αφανισει η μεγαλη σου ορμη κι αντρεια
δεν λυπασαι το μωρο ετουτο παιδι κι εμενα την αμοιρη που γρηγορα
θα μεινω χηρα σου γιατι γρηγορα θα σε κατασπαραξουν οι Αχαιοι
ολοι ορμωντας καταπανω σου.σε μενα ποιο το οφελος θα'ναι αν σε χασω
προτιμω να μπω στο χωμα δεν θα'ναι αλλη θαλπωρη για μενα
γιατι αν εχεις τετοια τυχη θα'χω μοναχα μεγαλα βασανα
και δεν εχω ουτε τον πατερα μου ουτε την σεβαστη μου μανα
τον πατερα μου τον σκοτωσε ο θεικος Αχιλλεας
οταν πηρε τη πολη των Κιλικων την πλουσια Θηβα την Υψιπυλον
σκοτωσε τον Ηετριωνα
ομως δεν τον εγδυσε,στην καρδια του βαθεια τον σεβαστηκε
με τα περιτεχνα οπλα του τον εκαψε και σηκωσε μνημα
και γυρω φυτεψαν φτελιες οι νυμφες του βουνου οι κορες του Δια
που ριχνει τις καταιγιδες
και τα εφτα αδερφια μου,χαρα στο σπιτι μου,ολα την ιδια μερα κατεβηκαν
στον Αδη,ολα τα σκοτωσε ο Αχιλλεας που'ναι στα ποδια γρηγορος
μεσα στα βαριοποδα βοδια και στ'ασπρα προβατα τα βρηκε
και τη μητερα που βασιλευε στη κατω Πλακα τη δασωδη εδω την εφερε
μαζι μ'αλλα λαφυρα κι αφου την απελευθερωσε παιρνωντας αμετρητα
λυτρα στο σπιτι του πατερα την σημαδεψε και τη σκοτωσε η τοξευτρα Αρτεμη
Εκτορα τωρα εσυ'σαι ο πατερας μου κι η σεβαστη μου μανα
κι αδερφος,εσυ κι ο δυνατος συντροφος στο κρεβατι
ελα λυπησου μας τωρα κι εδω μεινε στο πυργο και μην αφησεις το παιδι
ορφανο και χηρα τη γυναικα και το στρατο κρατησε τον κοντα στην αγριοσυκια
εκει που'ναι η πολη περισσοτερο διαβατη κι ευκολα περνιεται το τειχος
τρεις φορες ηρθαν κι απο'κει δοκιμασαν ν'ανεβουν οι πιο αντρειωμενοι
οι δυο οι Αιαντες κι ο πολυδοξασμενος Ιδομενεας και οι δυο γιοι του Ατρεα
και του Τυδεα ο σκληροτραχηλος γιος
η'τους το φανερωσε καποιος που ξερει καλα τους χρησμους των θεων
η'τους παροτρυνει η ισχυρη ορμη τους και τους καθοδηγει
και της αποκριθηκε ο ανδρειος Εκτορας με τη λαμπερη περικεφαλαια
κι εμενα ολ'αυτα με νοιαζουν γυναικα αλλα ντρεπομαι τρομερα τους Τρωες
και τις Τρωαδιτισες με τα μακρια λεπτα φορεματα να απομακρυνομαι απ'τον πολεμο
σαν τιποτενιος
μητε η καρδια μου το οριζει επειδη εμαθα να'μαι γενναιος παντοτε
και με τους πρωτους απ'τους Τρωες να μαχομαι και να επιθυμω τη μεγαλη δοξα
του πατερα μου μα και τη δικη μου
γιατι πολυ καλα το ξερω και στο μυαλο και στη καρδια πως καποτε θα'ρθει μερα
που θα χαθει η Τροια το ιερο Ιλιο κι ο Πριαμος ο αξιος ακοντιστης
κι ο ολος ο λαος του
αλλα δεν με νοιαζει τοσο για τα βασανα που θα'ρθουν στους Τρωες
ουτε γι'αυτη την Εκαβη ουτε για τον βασιλια Πριαμο ουτε για τ'αδερφια
οπου πολλοι κι αντρειοι θα κυλιστουν στη σκονη απο αντρες εχθρους
οσο για σενα οταν καποιος απ'τους Αχαιους με τα χαλκινα οπλα
σου στερησει την ελευτερια και σε συρει μακρια δακρυσμενη
και στο Αργος εισαι και σε ξενης αφεντρας τον αργαλειο υφαινεις
και νερο κουβαλας απ'τη Μεσσηιδα η'απ'την Υπερεια χωρις να θελεις
πανισχυρος να σε βαραινει εξαναγκασμος
και καποτε καποιος να πει βλεποντας σε να χυνεις δακρυα
για δεστε τη γυναικα του Εκτορα που'ταν στη μαχη ο πρωτος αναμεσα
στους Τρωες τους αλογοδαμαστες οταν το Ιλιον πολιορκουσαν
ετσι θα πει καποτε καποιος και μεσα σου θ'αναψει καινουργιος πονος
για κεινον τον αντρα που θα'μποδιζε τη σκλαβια σου
καλυτερα πεθαμενος να μη ζω να 'μαι στη γη χωμενος
προτου ακουσω τη κραυγη σου οταν με βια θα σε σερνουν
ετσι ειπε και το παιδι λαχταρισε να παρει στα χερια του ο λαμπερος Εκτορας
το παιδι εσκουξε και χωθηκε τρομασγμενο να κρυφτει στο στηθος της παραμανας
με την ομορφη ζωνη οταν ειδε την οψη τ'αγαπητου πατερα
φοβηκε απ'τον χαλκο που'χε κι απ'την αλογισια χαιτη που σειστηκε απ'τη κορυφη
της περικεφαλαιας
μ'αυτο γελασε ο αγαπητος πατερας κι η σεβαστη μανα
κι αμεσως απ'το κεφαλι εβγαλε τη περικεφαλαια ο λαμπερος Εκτορας
και την ακουμπησε στο χωμα οπου λαμποκοπουσε
κι επειτα στα χερια του παιρνει τ'αγαπητο παιδι το φιλησε κι ειπε ευχομενος
στο Δια στους αλλους θεους
Δια κι οι αλλοι θεοι δωστε και σε τουτο το παιδι μου οπως κι εγω
να γινει ξεχωριστος αναμεσα στους Τρωες
δωστε του ζωη ευτυχισμενη και κραταιως το Ιλιο να κυβερνησει
και καποτε καποιος να πει
ετουτος πολυ ανωτερος απ'τον πατερα του
οταν απ'τον πολεμο ανεβαινοντας φερνει λαφυρα αιματωβαμενα
αρματα του εχθρου που σκοτωσε κι η μανα βαθεια μεσα της να χαιρεται
ετσι ειπε και στα χερια της αγαπημενης γυναικας αφησε το παιδι
κι αυτη το δεχτηκε στο ευωδιασμενο στηθος της γελωντας και κλαιγοντας
ο αντρας της οταν αυτο ειδε την συμπονεσε και με το χερι του τη χαιδεψε
κι αυτα τα λογια της ειπε
καλη μου μη μου τοσο στη καρδια πικραινεσαι γιατι κανενας ανθρωπος
δεν θα με στειλει στον Αδη πριν να'ρθει η ωρα μου
σου λεω πως απ'τη μοιρα του κανεις απ'τους ανθρωπους δεν μπορει να ξεφυγει
ειτε δειλος ειτε αντρειος επειδη ετσι ειναι απ'τη πρωτη φορα που γεννηθηκαν
ελα στο σπιτι πηγαινε και για τις δουλειες σου φροντιζε
τον αργαλειο και τη ροκα και τις υπηρετριες διαταζε να δουλευουν
ο πολεμος ειναι μελημα των αντρων ολων,και περισσοτερο εμενα,
οσων μεσα στο Ιλιο γεννηθηκαν
ετσι αφου μιλησε ο λαμπερος Εκτορας σηκωσε απ'το χωμα την αλογισια
περικεφαλαια και η αγαπημενη γυναικα τραβηξε για το σπιτι συχνα γυρνωντας πισω
το κεφαλι και χυνωντας δακρυα
σε λιγο επειτα εφτασε στο καλοχτισμενο αρχοντικο του αντροφονια Εκτορα
εκει μεσα βρηκε τις πολλες υπηρετριες και τις διεταξε θρηνο ολες να σηκωσουν
ετσι θρηνουσαν ακομα ζωντανο τον Εκτορα στο σπιτι του μεσα
γιατι πια δεν ελπιζαν να τον δουν απ'τον πολεμο να γυριζει ξεφευγοντας
απ'τη μανια κι απ'τα χερια των Αχαιων
.
.
ΖΗΤΙΑΝΙΑΔΑ
[προαγγελμα της Νεας Κωμωδιας και της Commedia dell'Arte]
[Ομηρου Οδυσσεια-ραψωδια σ'στιχοι 1-31]-μεταφραση χ.ν.κουβελης
ἦλθε δ᾽ ἐπὶ πτωχὸς πανδήμιος, ὃς κατὰ ἄστυ
πτωχεύεσκ᾽ Ἰθάκης, μετὰ δ᾽ ἔπρεπε γαστέρι μάργῃ
ἀζηχὲς φαγέμεν καὶ πιέμεν· οὐδέ οἱ ἦν ἲς
οὐδὲ βίη, εἶδος δὲ μάλα μέγας ἦν ὁράασθαι.
Ἀρναῖος δ᾽ ὄνομ᾽ ἔσκε· τὸ γὰρ θέτο πότνια μήτηρ
ἐκ γενετῆς· Ἶρον δὲ νέοι κίκλησκον ἅπαντες,
οὕνεκ᾽ ἀπαγγέλλεσκε κιών, ὅτε πού τις ἀνώγοι·
ὅς ῥ᾽ ἐλθὼν Ὀδυσῆα διώκετο οἷο δόμοιο,
καί μιν νεικείων ἔπεα πτερόεντα προσηύδα·
"εἶκε, γέρον, προθύρου, μὴ δὴ τάχα καὶ ποδὸς ἕλκῃ.
οὐκ ἀΐεις ὅτι δή μοι ἐπιλλίζουσιν ἅπαντες,
ἑλκέμεναι δὲ κέλονται; ἐγὼ δ᾽ αἰσχύνομαι ἔμπης.
ἀλλ᾽ ἄνα, μὴ τάχα νῶϊν ἔρις καὶ χερσὶ γένηται."
τὸν δ᾽ ἄρ᾽ ὑπόδρα ἰδὼν προσέφη πολύμητις Ὀδυσσεύς·
"δαιμόνι᾽, οὔτε τί σε ῥέζω κακὸν οὔτ᾽ ἀγορεύω,
οὔτε τινὰ φθονέω δόμεναι καὶ πόλλ᾽ ἀνελόντα.
οὐδὸς δ᾽ ἀμφοτέρους ὅδε χείσεται, οὐδέ τί σε χρὴ
ἀλλοτρίων φθονέειν· δοκέεις δέ μοι εἶναι ἀλήτης
ὥς περ ἐγών, ὄλβον δὲ θεοὶ μέλλουσιν ὀπάζειν.
χερσὶ δὲ μή τι λίην προκαλίζεο, μή με χολώσῃς,
μή σε γέρων περ ἐὼν στῆθος καὶ χείλεα φύρσω
αἵματος· ἡσυχίη δ᾽ ἂν ἐμοὶ καὶ μᾶλλον ἔτ᾽ εἴη
αὔριον· οὐ μὲν γάρ τί σ᾽ ὑποστρέψεσθαι ὀΐω
δεύτερον ἐς μέγαρον Λαερτιάδεω Ὀδυσῆος."
τὸν δὲ χολωσάμενος προσεφώνεεν Ἶρος ἀλήτης·
"ὢ πόποι, ὡς ὁ μολοβρὸς ἐπιτροχάδην ἀγορεύει,
γρηῒ καμινοῖ ἶσος· ὃν ἂν κακὰ μητισαίμην
κόπτων ἀμφοτέρῃσι, χαμαὶ δέ κε πάντας ὀδόντας
γναθμῶν ἐξελάσαιμι συὸς ὣς ληϊβοτείρης.
ζῶσαι νῦν, ἵνα πάντες ἐπιγνώωσι καὶ οἵδε
μαρναμένους· πῶς δ᾽ ἂν σὺ νεωτέρῳ ἀνδρὶ μάχοιο;"
εκει ηρθε ενας πασιγνωστος σ'ολοκληρο τον δημο διακονιαρης
που διακονευε μεσα στη πολη της Ιθακης,αχορταγη η κοιλια του
ετρωγε κι επινε ακαταπαυστα, ομως ουτε δυναμη ειχε
ουτε παλλικαρια,αν και πολυ μεγαλοσωμος φαινονταν να'ναι
Αρναιος ηταν τ'ονομα του,αυτο του το'δωσε η κυρα μανα του
σαν γεννηθηκε.Ιρον τον φωναζαν οι νεαροι απαντες
γιατι ετρεχε και πηγαινε μηνυματα οπου καποιος τον εστελνε,
αυτος οταν ηρθε εδιωχνε τον Οδυσσεα απ'το δικο του σπιτι
και μ'εριστικα λογια πεταχτα για καβγα τ'απευθυνθηκε
''φευγα,γερο,απ'τη πορτα,γρηγορα κι απ'τα ποδια θα σε συρω
δεν βλεπεις π'ολοι μου κανουν νοημα,να σε συρω με παρακινουν
εγω ομως ντρεπομαι να το κανω
Ελα σηκω,τραβα γρηγορα,μην πιαστουμε στα χερια απ'τα λογια''
Αυτον τον στραβοκοιταξε ο πανεξυπνος Οδυσσεας απαντωντας
''παλιανθρωπε,ουτε μ'εργα σ'εβλαψα ουτε λογια σου'πα
ουτε αυτα που σου δινουν φτοναω οσα πολλα κι αν ειναι
το κατωφλι και τους δυο μας χωραει,ουτε σε κατι σ'ωφελει
για τα ξενα να φθονεις,μου φαινεται να'σαι περιπλανωμενος
οπως κι εγω,την ευτυχια στο μελλον οι θεοι θα στειλουν,
στα χερια να πιαστουμε μη με παραπροκαλεις,μη με θυμωσεις
αν και γερος στα στηθια και στα χειλια θα σε γεμισω
μ'αιματα.και την ησυχια μου μαλιστα θα βρω απ'αυριο
γιατι δεν νομιζω να τολμησεις να ξαναγυρισεις για δευτερη φορα
στο σπιτι του γιου του Λαερτη Οδυσσεα''
Σ'αυτον θυμωμενος απαντησε ο περιπλανωμενος ζητιανος Ιρος
''Α φοβηθηκα,πως το ψωρογουρουνι χωρις να σκεφτει μιλαει,
ομοια με μπαμπογρια στο τζακι,στ'αληθεια να τον τσακισω
μετα δυο μου τα χερια,κατω στο χωμα ολα τα δοντια
απ'τα σαγονια να ξεριζωσω οπως γουρουνας που ρημαζει σιταροχωραφα
Ετοιμασου λοιπον τωρα,ωστε ολοι να μας δουν και να διασκεδασουν
ν'αρπαζομαστε,πως εσυ μ'εναν νεωτερο ανδρα τσακωνεσαι''
.
και η ΖΗΤΙΑΝΙΑΔΑ σε Αγοραιον Λογον
τοτε μπουκαρισ'εδω ενα νουμερο ρεντικολο σ'ολη τη πολη διακονιαρης
που στο Θιακη μεσα ψωμοζητουσε αχορταγη η μπακα του
ετρωγε κι επινε του σκασμου ομως δεν ειχε καρδια ουτε
παλλικαρια κι ας φαινονταν μεγας μαμουχαλος κρεμανταλας.
Αρναιος ητανε το'νομα του,ετσι τον νοματισε η κακομοιρα η μανα του
σαν γεννηθηκε,Ιρο τον εκραζε απασα η μαριδα
γιατ'ετρεχε για θεληματα παντου οποιος τον εστελνε
αυτος λοιπον οταν εφτασε εδω κοιταε πως να διωξει τον Δυσσεα απ'το σπιτικο του
και με μπολικες εριστικες κουβεντες για καβγα του επιτεθηκε
''Ξεκουμπα,γερο,απ'τη πορτα αντε μπρος απο δω μη σε συρω απ'τα ποδαρια
δεν βλεπεις π'ολοι νοημα μου κανουν να σε τραβηξω μου λενε
εγω ομως πολυ εντρεπομαι να το πραξω ετουτο
Ελα σηκω,αντε τραβα,μην αρπαχτουμε για καλα στα χερια απ'τα λογια''
Τοτε τον στραβοκοιταξε ο μαχαλομαγκας Δυσσεας και του'ριξε τα λογια
''παλιοδιαολε,μ'εργα δεν σ'εβλαψα ουτε με λογια
ουτε αυτηνα που σου πετανε ζηλευω οσα πολλα κι αν κονομας
το κατωφλι εδω ειναι και για τους δυο ,ουτε κι ωφελεισαι
τιποτα για τα ξενα να ζηλευεις,βλεπω πως εισαι ταλαιπωρος
αλητης σαν κι εμενα,κι οι θεοι θ'αργησουν εντελει να μας καζαντισουν
μην με προκαλεις το λοιπον ν'αρπαχτουμε στα χερια,μη με τσαντισεις
γιατι αν και γερος τα στηθια και τα χειλια σου με γροθιες
θα τα μπλατσαρωσω μ'αιματα,κι ετσι απο αυριο θα'χω ησυχια
γιατι δεν νομιζω να τολμησεις να ξαναμολαρεις δευτερη φορα
για το σπιτι του Δυσσεα του Λαερτη υιου λεω''
Και τοτε αγριεμενο σκυλι του την επεσε αυτος ο αλητηριος Ιρος
''Α ποσο σκιαχτικα,ψωρογουρουνι χωρις νιονιο παρλαρεις
σαν να'σαι καμια μπαμπογρια στις σταχτες, θα σου ορμιξω
και θα σε τσακισω με τα δυο μου χερια κι ολα τα δοντια απ'τα σαγονια σου
θα τα ξεριζωσω να φανε χωμα οπως γουρουνας που ρημαζει αγροτεμαχια
Ελα λοιπον τωρα τοιμασου,ολοι να μας παρουν ματι και να κανουν χαζι
που θ'αρπαχτουμε,εσυ ενας γερος ν'αυτοχειρεις μ'ενα τζοβενο σου να πιαστεις''
.
.
Η ΕΛΙΑ ΣΤΟΝ ΟΜΗΡΟ
Ομηρου Οδυσσεια-ραψωδια ε'-στιχοι 476-482
[μεταφραση χ.ν.κουβελης]
[Οταν ο Οδυσσεας βρεθηκε ναυαγος στο νησι των Φαιακων κρυφθηκε να σωθει
απο ανθρωπους κι αγρια θηρια κατω απο μια ελια και μια αγριελια φυτρωμενες
μαζι]
476...................δοιοὺς δ᾽ ἄρ᾽ ὑπήλυθε θάμνους,
ἐξ ὁμόθεν πεφυῶτας· ὁ μὲν φυλίης, ὁ δ᾽ ἐλαίης.
τοὺς μὲν ἄρ᾽ οὔτ᾽ ἀνέμων διάη μένος ὑγρὸν ἀέντων,
οὔτε ποτ᾽ ἠέλιος φαέθων ἀκτῖσιν ἔβαλλεν,
οὔτ᾽ ὄμβρος περάασκε διαμπερές· ὣς ἄρα πυκνοὶ
ἀλλήλοισιν ἔφυν ἐπαμοιβαδίς· οὓς ὑπ᾽ Ὀδυσσεὺς
δύσετ᾽...................................................482
..................κατω απο δυο χαμηλα δεντρα τρυπωσε
που μαζι και τα δυο φυτρωναν,το'να αγριελια,τ'αλλο ελια
και δεν τα περνουσε η τρομερη υγρασια των ανεμων οταν φυσουσαν
ουτε ποτε ο λαμπερος ηλιος με τις ακτινες τα χτυπουσε
ουτε η βροχη τα διαπερνουσε .τοσο πυκνα πλεγμενα
το'να μετ'αλλο ηταν φυτρωμενα.εκει απο κατω ο Οδυσσεας
κρυφθηκε.............
.
.
ΣΤΟΥΣ ΚΙΚΟΝΕΣ
[Ομηρου Οδυσσεια-ραψωδια ι'-στιχοι 39-81]-μεταφραση χ.ν.κουβελης c.n.couvelis
απ'το Ιλιο μ'εφερε ο ανεμος κοντα στους Κικονες 39
στην Ισμαρο,εκει εγω την πολη ερημωσα κι αυτους αφανισα
απ'τη πολη γυναικες και πολλα υπαρχοντα αφου αρπαξαμε
τα μοιρασαμε ισα ωστε καποιος με μενα να μην δυσαρεστηθει
οπου αυτους επιμονα προετρεπα να παρουμε ποδι
αλλ'αυτοί ,παρα πολυ ανοητοι μωροι , δεν πυθονταν
οπου πολυ κρασι πινωντας μεθουσαν,και πολλα προβατα
εσφαζαν στ'ακρογυαλι και βοδια με τα ελικοειδη ποδια
εν τω μεταξυ πηγαν οι Κικονες αλλους Κικονες να φωναξουν
που μ'αυτους γειτονες ησαν κι ηταν πιο πολλοι και πιο δυνατοι
στη στερια εμεναν,κι ηξεραν καλα πανω απ'τ'αρματα
κατα ανδρων να μαχονται κι οπου χρειασθει και πεζοι να ειναι
ηρθαν οπως οσα φυλλα κι ανθη βγαινουν την ανοιξη
ξημερωμα,και τοτε η κακη μοιρα απ'τον Δια επεσε
σ'εμας τους δυσμοιρους για να παθουμε πολλα βασανα
σταθηκαν και πολεμουσαν κοντα στα γρηγορα καραβια
κι εριχναν ο ενας στον αλλον τα χαλκινα κονταρια
οσο ηταν πρωι και μεγαλωνε μερα του θεου
τοσο τους αποκρουαμε αν κι ηταν πιο πολλοι απο μας
ομως ηρθε η ωρα του ηλιου που λυνουν τα βοδια απ'το ζευγαρι
και τοτε οι Κικονες επικρατησαν πανω στους Αχαιους
εξι απο καθε καραβι συντροφοι με τις γερες περικνημιδες
χαθηκαν κι οι υπολοιποι ξεφυγαμε απ'τον θανατο και τη μοιρα
απο εκει πρωτα να πλευσουμε με βαρια απ'τη λυπη καρδια
ανακουφισμενοι που τον θανατο δεν βρηκαμε,χανοντας αγαπημενους
συντροφους,ουτε τα γερτα απ'τη μια κι απ'την αλλη μερια καραβια κινησαν
πριν καποιον απ'τους διστακτικους συντροφους τρεις φορες καθεναν
φωναξουμε,που πεθαναν στη πεδιαδα απ'τους Κικονες χτυπημενοι,
στα καραβια σηκωσε καταπανω ανεμο Βορια ο Διας που τα συννεφα μαζευει
φοβερη θυελλα,με συννεφα σκεπασε τη γη
μαζι και τη θαλασσα κι απ'τον ουρανο κατεβαινει νυχτα
και τα καραβια γερναν σε γωνια και τα πανια τους
σε τρια και τεσσερα κομματια τα'σχισε η ισχυς τ'ανεμου
κι εμεις στα καραβια τα κατεβασαμε,φοβουμενοι καταστροφη,
αυτα βιαστικα τα κουπηλατισαμε προς τη στερια
εκει δυο νυχτες και δυο μερες χωρις διακοπη καμια
ακουνητοι ημασταν,μαζι η κουραση κι ο πονος τη καρδια ετρωγαν
αλλα οταν την τριτη μερα η ομορφοπλεξουδη Αυγη εφεξε
τα καταρτια στησαμε και πανω τους τ'ασπρα πανια τραβηξαμε
καθησαμε,τα καραβια οι ανεμοι και οι κυβερνητες τα καθοδηγουσαν
και τοτε σωος θα 'φθανα στη γη της πατριδας
αλλ'ομως το κυμα και το ρευμα παρακαμπτωντας τον Μαλεα
κι ο Βοριας μ'εσπρωξε μακρυα,περα απ'τα Κυθηρα να περιπλανιεμαι 81
.
Ἰλιόθεν με φέρων ἄνεμος Κικόνεσσι πέλασσεν,39
Ἰσμάρῳ. ἔνθα δ᾽ ἐγὼ πόλιν ἔπραθον, ὤλεσα δ᾽ αὐτούς·
ἐκ πόλιος δ᾽ ἀλόχους καὶ κτήματα πολλὰ λαβόντες
δασσάμεθ᾽, ὡς μή τίς μοι ἀτεμβόμενος κίοι ἴσης.
ἔνθ᾽ ἦ τοι μὲν ἐγὼ διερῷ ποδὶ φευγέμεν ἡμέας
ἠνώγεα, τοὶ δὲ μέγα νήπιοι οὐκ ἐπίθοντο.
ἔνθα δὲ πολλὸν μὲν μέθυ πίνετο, πολλὰ δὲ μῆλα
ἔσφαζον παρὰ θῖνα καὶ εἰλίποδας ἕλικας βοῦς·
τόφρα δ᾽ ἄρ᾽ οἰχόμενοι Κίκονες Κικόνεσσι γεγώνευν,
οἵ σφιν γείτονες ἦσαν, ἅμα πλέονες καὶ ἀρείους,
ἤπειρον ναίοντες, ἐπιστάμενοι μὲν ἀφ᾽ ἵππων
ἀνδράσι μάρνασθαι καὶ ὅθι χρὴ πεζὸν ἐόντα.
ἦλθον ἔπειθ᾽ ὅσα φύλλα καὶ ἄνθεα γίγνεται ὥρῃ,
ἠέριοι· τότε δή ῥα κακὴ Διὸς αἶσα παρέστη
ἡμῖν αἰνομόροισιν, ἵν᾽ ἄλγεα πολλὰ πάθοιμεν.
στησάμενοι δ᾽ ἐμάχοντο μάχην παρὰ νηυσὶ θοῇσι,
βάλλον δ᾽ ἀλλήλους χαλκήρεσιν ἐγχείῃσιν.
ὄφρα μὲν ἠὼς ἦν καὶ ἀέξετο ἱερὸν ἦμαρ,
τόφρα δ᾽ ἀλεξόμενοι μένομεν πλέονάς περ ἐόντας.
ἦμος δ᾽ ἠέλιος μετενίσσετο βουλυτόνδε,
καὶ τότε δὴ Κίκονες κλῖναν δαμάσαντες Ἀχαιούς.
ἓξ δ᾽ ἀφ᾽ ἑκάστης νηὸς ἐυκνήμιδες ἑταῖροι
ὤλονθ᾽· οἱ δ᾽ ἄλλοι φύγομεν θάνατόν τε μόρον τε.
"ἔνθεν δὲ προτέρω πλέομεν ἀκαχήμενοι ἦτορ,
ἄσμενοι ἐκ θανάτοιο, φίλους ὀλέσαντες ἑταίρους.
οὐδ᾽ ἄρα μοι προτέρω νῆες κίον ἀμφιέλισσαι,
πρίν τινα τῶν δειλῶν ἑτάρων τρὶς ἕκαστον ἀῦσαι,
οἳ θάνον ἐν πεδίῳ Κικόνων ὕπο δῃωθέντες.
νηυσὶ δ᾽ ἐπῶρσ᾽ ἄνεμον Βορέην νεφεληγερέτα Ζεὺς
λαίλαπι θεσπεσίῃ, σὺν δὲ νεφέεσσι κάλυψε
γαῖαν ὁμοῦ καὶ πόντον· ὀρώρει δ᾽ οὐρανόθεν νύξ.
αἱ μὲν ἔπειτ᾽ ἐφέροντ᾽ ἐπικάρσιαι, ἱστία δέ σφιν
τριχθά τε καὶ τετραχθὰ διέσχισεν ἲς ἀνέμοιο.
καὶ τὰ μὲν ἐς νῆας κάθεμεν, δείσαντες ὄλεθρον,
αὐτὰς δ᾽ ἐσσυμένως προερέσσαμεν ἤπειρόνδε.
ἔνθα δύω νύκτας δύο τ᾽ ἤματα συνεχὲς αἰεὶ
κείμεθ᾽, ὁμοῦ καμάτῳ τε καὶ ἄλγεσι θυμὸν ἔδοντες.
ἀλλ᾽ ὅτε δὴ τρίτον ἦμαρ ἐυπλόκαμος τέλεσ᾽ Ἠώς,
ἱστοὺς στησάμενοι ἀνά θ᾽ ἱστία λεύκ᾽ ἐρύσαντες
ἥμεθα, τὰς δ᾽ ἄνεμός τε κυβερνῆταί τ᾽ ἴθυνον.
καί νύ κεν ἀσκηθὴς ἱκόμην ἐς πατρίδα γαῖαν·
ἀλλά με κῦμα ῥόος τε περιγνάμπτοντα Μάλειαν
καὶ Βορέης ἀπέωσε, παρέπλαγξεν δὲ Κυθήρων.81
.
.
ΣΤΟΥΣ ΛΩΤΟΦΑΓΟΥΣ
[Ομηρου Οδυσσεια-ραψωδια ι'-στιχοι 82-104]-μεταφραση χ.ν.κουβελης c.n.couvelis
απο'κει εννια μερες παρασυρομουν απ'τους καταστροφικους ανεμους 82
στη θαλασσα που'ναι γεματη ψαρια .μετα τη δεκατη μερα πατησαμε
τη γη των Λωτοφαγων,που λουλουδιου τροφη τρωνε
οπου στη στερια περπατησαμε κι αντλησαμε νερο
κι αμεσως γευματισαν κοντα στα γρηγορα καραβια οι συντροφοι
μετα αφου γευτηκαν τη τροφη και το ποτο
τοτε εγω εστειλα συντροφους να πανε και να παρουν πληροφοριες
ποιοι ειν'αυτοι οι ανθρωποι στη γη που τρωνε σιταρι
δυο αντρες διαλεξα και τριτον ενα κηρυκα εστειλα μαζι τους
που αμεσως πηγαν κι εσμιξαν με τους Λωτοφαγους ανδρες
κι οι Λωτοφαγοι δεν σκεφτονταν θανατο για τους δικους μου
συντροφους,αλλα σ'αυτους εδωσαν απ'τους λωτους να γευτουν
κι οποιος απ'αυτους ετρωγε τον γλυκο σαν μελι καρπο
ουτ'ηθελε παλι να φερει αναφορα ουτε να γυρισει πισω
αλλ'αυτο επιθυμουσαν να μεινουν με τους Λωτοφαγους ανδρες
λωτο να τρωνε κι εντελως τον γυρισμο στη πατριδα να ξεχασουν
αυτους εγω τους εφερα κλαιγοντας στα καραβια με τη βια
στα κοιλα καραβια καθεναν τραβηξα και κατω απ'τους παγκους εδεσα
και τους αλλους εμπιστους συντροφους προσταξα
γρηγορα να κινηθουν και στα γοργα καραβια ν'ανεβουν
μηπως καποιος τρωγοντας λωτο τον γυρισμο στη πατριδα ξεχασει
κι αυτοι αμεσως μπηκαν στα καραβια και στα καθισματα καθησαν
στη σειρα καθισμενοι την αφρισμενη θαλασσα με τα κουπια χτυπουσαν 104
ἔνθεν δ᾽ ἐννῆμαρ φερόμην ὀλοοῖς ἀνέμοισιν 82
πόντον ἐπ᾽ ἰχθυόεντα· ἀτὰρ δεκάτῃ ἐπέβημεν
γαίης Λωτοφάγων, οἵ τ᾽ ἄνθινον εἶδαρ ἔδουσιν.
ἔνθα δ᾽ ἐπ᾽ ἠπείρου βῆμεν καὶ ἀφυσσάμεθ᾽ ὕδωρ,
αἶψα δὲ δεῖπνον ἕλοντο θοῇς παρὰ νηυσὶν ἑταῖροι.
αὐτὰρ ἐπεὶ σίτοιό τ᾽ ἐπασσάμεθ᾽ ἠδὲ ποτῆτος,
δὴ τοτ᾽ ἐγὼν ἑτάρους προΐειν πεύθεσθαι ἰόντας,
οἵ τινες ἀνέρες εἶεν ἐπὶ χθονὶ σῖτον ἔδοντες
ἄνδρε δύω κρίνας, τρίτατον κήρυχ᾽ ἅμ᾽ ὀπάσσας.
οἱ δ᾽ αἶψ᾽ οἰχόμενοι μίγεν ἀνδράσι Λωτοφάγοισιν·
οὐδ᾽ ἄρα Λωτοφάγοι μήδονθ᾽ ἑτάροισιν ὄλεθρον
ἡμετέροις, ἀλλά σφι δόσαν λωτοῖο πάσασθαι.
τῶν δ᾽ ὅς τις λωτοῖο φάγοι μελιηδέα καρπόν,
οὐκέτ᾽ ἀπαγγεῖλαι πάλιν ἤθελεν οὐδὲ νέεσθαι,
ἀλλ᾽ αὐτοῦ βούλοντο μετ᾽ ἀνδράσι Λωτοφάγοισι
λωτὸν ἐρεπτόμενοι μενέμεν νόστου τε λαθέσθαι.
τοὺς μὲν ἐγὼν ἐπὶ νῆας ἄγον κλαίοντας ἀνάγκῃ,
νηυσὶ δ᾽ ἐνὶ γλαφυρῇσιν ὑπὸ ζυγὰ δῆσα ἐρύσσας.
αὐτὰρ τοὺς ἄλλους κελόμην ἐρίηρας ἑταίρους
σπερχομένους νηῶν ἐπιβαινέμεν ὠκειάων,
μή πώς τις λωτοῖο φαγὼν νόστοιο λάθηται.
οἱ δ᾽ αἶψ᾽ εἴσβαινον καὶ ἐπὶ κληῖσι καθῖζον,
ἑξῆς δ᾽ ἑζόμενοι πολιὴν ἅλα τύπτον ἐρετμοῖς.104
.
.
κατω απο επιφανειες ανθρωπων ζουμε-χ.ν.κουβελης
τι ειπε ο Τειρεσιας στον Οδυσσεα
[Ομηρου Οδυσσεια-ραψωδια λ'στιχοι 84-137]-μεταφραση χ.ν.κουβελης
φυτα σε Antonio Vivaldi for oboe andante πρασινη βλαστηση
απο λεξη σε λεξη η σιωπη κι ας ηχει
μια κυρτωμενη αιωρηση το απογευμα
ο ανθρωπος;τρισυλλαβο ον
κατω απο επιφανειες ανθρωπων ζουμε
τα μωρα του μηδομαι
πολυοματη οιηση
ξεκουμπωνοντας τα χωματα της γης αναδυεται η Περσεφονη
η βλαστηση κουρη Φερεφατα Δαματρης
γυμνα στηθη κρινων ομοια λευκων
στις ανεμωνες αιμοραγει ο Αδωνις
τοτε κρυφοβλεψε ο Τειρεσιας να λουζεται η Αρτεμις
πανσεληνος νυχτα ακτινοβολουσα στους ωμους
και στους μοιρους και στη κοιλια
η'η ωραιοτατη μηδουσα Αθηνη
και φυσικα τον τυφλωσαν
οταν πει τι ειδε να μην τον πιστεψουν στραβο ανθρωπο
κι ετσι τα θεια να μην διασαλευθουν
κι αργοτερα ,λενε,γυναικα τον εκαναν,
ετσι τον γελοιοποιησαν
ανδρογυνο
ειχε γυναικεια στηθη και γενια αντρα
αυτον τον Τειρεσια στη νεκυια της Ομηρου Οδυσσειας
κατεβηκε στον κατω κοσμο να τον συμβουλευτει ο Οδυσσεας
για καλο νοστο
ευνοστον
ραψωδια λ'νεκυια -στιχοι 84-137
[μεταφραση χ.ν.κουβελης]
''κι ηρθε σε μενα τοτε της πεθαμενης μανας η ψυχη 84
η Αντικλεια του μεγαλοψυχου Αυτολυκου η θυγατερα
που στη ζωη την αφησα φευγοντας για το Ιλιο νεος
οταν την ειδα δακρυσα και θλιφτηκε η καρδια μου
αλλ'ομως δεν την αφηνα πρωτη να'ρθει οσο κι αν πολυ θρηνουσα,
στο αιμα κοντα,πριν τον Τειρεσια να ρωτησω
και τοτε κοντα σε μενα ηρθε η ψυχη του Θηβαιου Τειρεσια.
και το χρυσο σκηπτρο κρατουσε.αυτος με γνωρισε και μου'πε
''Θεογεννητε γιε του Λαερτη πολυμηχανε Οδυσσεα
γιατι παρατησες,δυστυχε,το φως του ηλιου κι ηρθες εδω
νεκρους να δεις και τον αχαρο τουτο τοπο;
απομακρυνσου απ'το λακκο,και τραβηξε περα το κοφτερο σπαθι σου
για να πιω αιμα κι επειτα να σου πω τ'αλαθητα λογια''
Αυτος ειπε,κι εγω αναμερισα μακρυα και στη θηκη χωνω
το σπαθι με τ'αργυρα καρφια,κι αιμα οταν ηπιε μαυρο
αυτα τα λογια μιλησε κι ειπε ο αλανθαστος μαντις
''τον γλυκο γυρισμο ζητας λαμπρε Οδυσσεα
ομως σ'εναντιωνεται ο θεος και νομιζω πως δεν θα σ'αφησει
ο σειστης της γης που στη καρδια του για σενα εχει εκδικηση
και βραζει απο οργη που τον αγαπημενο γιο του τυφλωσες
αλλα παλι οσα κακα κι αν παθετε θα φτασετε αν θελησεις
να συγκρατηθεις εσυ κι οι συντροφοι σου,
οταν πλησιασετε με το καλοφκιαγμενο καραβι
στο νησι της Θρηνακιας ξεφευγοντας το βιολετι πελαγος
να βοσκουν εκει θα βρητε βοδια και παχια προβατα
του Ηλιου ,π'ολα απο ψηλα τα βλεπει κι ολα τ'ακουει
αυτα αν δεν πειραξεις και το γυρισμο σκεφτεσε
οσα κακα κι αν παθετε στην Ιθακη θα φτασετε
αν ομως τα πειραξετε τοτε να περιμενετε καταστροφη
στο καραβι και στους συντροφους κι αν εσυ διασωθεις
με καθυστερηση κακα θα φτασεις χανοντας ολους τους συντροφους
με ξενο καραβι και θ'αντιμετωπισεις στο σπιτι συμφορες
αντρες ξιπασμενους που το βιος σου κατατρωγουν
ανταγωνιζονται την ισοθεη γυναικα σου να παρουν και δινοντας δωρα
αλλ'ομως εκεινους με τη βια θα τιμωρησεις οταν φτασεις
κι αφου επειτα τους μνηστηρες στα μεγαρα σου μεσα τιμωρησεις
και σκοτωσεις με δολο η'στα φανερα με κοφτερο χαλκο
θ'αναχωρισεις επειτα παιρνωντας το καλοφκιαγμενο κουπι σου
να φτασεις σ'εκεινους που δεν γνωριζουν τη θαλασσα
ανθρωπους,ουτε μ'αλατι αναμειγμενη τροφη τρωνε
ουτ'ακομα αυτοι γνωριζουν τα κοκκινοπλευρα καραβια
ουτε τα καλοφκιαγμενα κουπια,που'ναι φτερα των καραβιων
και σημαδι σου λεω πολυ καθαρο που δεν θα σου ξεφυγει
οποτε με σενα συναντηθει αλλος οδοιπορος
και πει πως δικριανι κρατας στον λαμπρο σου ωμο
τοτε στη γη μεσα στεριωσε το καλοφκιαγμενο κουπι
και κανε καλες θυσιες στον Ποσειδωνα τον βασιλια
κριαρι ταυρο κι απ'τους χοιρους βαρβατο καπρι
και στο σπιτι να επιστρεψεις να κανεις θυσια εκατομβη
στους αθανατους θεους που τον πλατυ ουρανο κατεχουν
σ'ολους με τη σειρα.κι ο θανατος μακρυα απ'τη θαλασσα
πολυ ανωδυνος θα ερθει και θα σε πετυχει
στα γεραματα ησυχα αποκαμωμενο.γυρω οι λαοι
ευτυχισμενοι θα'ναι,αυτα τ'αλανθαστα σε σενα λογια ειπα'' 137
''ἦλθε δ᾽ ἐπὶ ψυχὴ μητρὸς κατατεθνηυίης,84
Αὐτολύκου θυγάτηρ μεγαλήτορος Ἀντίκλεια,
τὴν ζωὴν κατέλειπον ἰὼν εἰς Ἴλιον ἱρήν.
τὴν μὲν ἐγὼ δάκρυσα ἰδὼν ἐλέησά τε θυμῷ·
ἀλλ᾽ οὐδ᾽ ὣς εἴων προτέρην, πυκινόν περ ἀχεύων,
αἵματος ἆσσον ἴμεν, πρὶν Τειρεσίαο πυθέσθαι.
"ἦλθε δ᾽ ἐπὶ ψυχὴ Θηβαίου Τειρεσίαο
χρύσεον σκῆπτρον ἔχων, ἐμὲ δ᾽ ἔγνω καὶ προσέειπεν·
᾽διογενὲς Λαερτιάδη, πολυμήχαν᾽ Ὀδυσσεῦ,
τίπτ᾽ αὖτ᾽, ὦ δύστηνε, λιπὼν φάος ἠελίοιο
ἤλυθες, ὄφρα ἴδῃ νέκυας καὶ ἀτερπέα χῶρον;
ἀλλ᾽ ἀποχάζεο βόθρου, ἄπισχε δὲ φάσγανον ὀξύ,
αἵματος ὄφρα πίω καί τοι νημερτέα εἴπω.᾽
"ὣς φάτ᾽, ἐγὼ δ᾽ ἀναχασσάμενος ξίφος ἀργυρόηλον
κουλεῷ ἐγκατέπηξ᾽. ὁ δ᾽ ἐπεὶ πίεν αἷμα κελαινόν,
καὶ τότε δή μ᾽ ἐπέεσσι προσηύδα μάντις ἀμύμων·
"᾽νόστον δίζηαι μελιηδέα, φαίδιμ᾽ Ὀδυσσεῦ·
τὸν δέ τοι ἀργαλέον θήσει θεός· οὐ γὰρ ὀίω
λήσειν ἐννοσίγαιον, ὅ τοι κότον ἔνθετο θυμῷ
χωόμενος ὅτι οἱ υἱὸν φίλον ἐξαλάωσας.
ἀλλ᾽ ἔτι μέν κε καὶ ὣς κακά περ πάσχοντες ἵκοισθε,
αἴ κ᾽ ἐθέλῃς σὸν θυμὸν ἐρυκακέειν καὶ ἑταίρων,
ὁππότε κε πρῶτον πελάσῃς ἐυεργέα νῆα
Θρινακίῃ νήσῳ, προφυγὼν ἰοειδέα πόντον,
βοσκομένας δ᾽ εὕρητε βόας καὶ ἴφια μῆλα
Ἠελίου, ὃς πάντ᾽ ἐφορᾷ καὶ πάντ᾽ ἐπακούει.
τὰς εἰ μέν κ᾽ ἀσινέας ἐάᾳς νόστου τε μέδηαι,
καί κεν ἔτ᾽ εἰς Ἰθάκην κακά περ πάσχοντες ἵκοισθε·
εἰ δέ κε σίνηαι, τότε τοι τεκμαίρομ᾽ ὄλεθρον,
νηί τε καὶ ἑτάροις. αὐτὸς δ᾽ εἴ πέρ κεν ἀλύξῃς,
ὀψὲ κακῶς νεῖαι, ὀλέσας ἄπο πάντας ἑταίρους,
νηὸς ἐπ᾽ ἀλλοτρίης· δήεις δ᾽ ἐν πήματα οἴκῳ,
ἄνδρας ὑπερφιάλους, οἵ τοι βίοτον κατέδουσι
μνώμενοι ἀντιθέην ἄλοχον καὶ ἕδνα διδόντες.
ἀλλ᾽ ἦ τοι κείνων γε βίας ἀποτίσεαι ἐλθών·
αὐτὰρ ἐπὴν μνηστῆρας ἐνὶ μεγάροισι τεοῖσι
κτείνῃς ἠὲ δόλῳ ἢ ἀμφαδὸν ὀξέι χαλκῷ,
ἔρχεσθαι δὴ ἔπειτα λαβὼν ἐυῆρες ἐρετμόν,
εἰς ὅ κε τοὺς ἀφίκηαι οἳ οὐκ ἴσασι θάλασσαν
ἀνέρες, οὐδέ θ᾽ ἅλεσσι μεμιγμένον εἶδαρ ἔδουσιν·
οὐδ᾽ ἄρα τοί γ᾽ ἴσασι νέας φοινικοπαρῄους
οὐδ᾽ ἐυήρε᾽ ἐρετμά, τά τε πτερὰ νηυσὶ πέλονται.
σῆμα δέ τοι ἐρέω μάλ᾽ ἀριφραδές, οὐδέ σε λήσει·
ὁππότε κεν δή τοι συμβλήμενος ἄλλος ὁδίτης
φήῃ ἀθηρηλοιγὸν ἔχειν ἀνὰ φαιδίμῳ ὤμῳ,
καὶ τότε δὴ γαίῃ πήξας ἐυῆρες ἐρετμόν,
ῥέξας ἱερὰ καλὰ Ποσειδάωνι ἄνακτι,
ἀρνειὸν ταῦρόν τε συῶν τ᾽ ἐπιβήτορα κάπρον,
οἴκαδ᾽ ἀποστείχειν ἔρδειν θ᾽ ἱερᾶς ἑκατόμβας
ἀθανάτοισι θεοῖσι, τοὶ οὐρανὸν εὐρὺν ἔχουσι,
πᾶσι μάλ᾽ ἑξείης. θάνατος δέ τοι ἐξ ἁλὸς αὐτῷ
ἀβληχρὸς μάλα τοῖος ἐλεύσεται, ὅς κέ σε πέφνῃ
γήραι ὕπο λιπαρῷ ἀρημένον· ἀμφὶ δὲ λαοὶ
ὄλβιοι ἔσσονται. τὰ δέ τοι νημερτέα εἴρω''.137
.
.
.
.
GREEK POETRY
POETRY-c.n.couvelis-ΠΟΙΗΜΑΤΑ-χ.ν.κουβελης
.
.
ΜΕΤΑ-ΦΡΑΣΤΙΚΑ
ΟΜΗΡΟΥ ΙΛΙΑΔΑ-ΟΜΗΡΟΥ ΟΔΥΣΣΕΙΑ
-TRANSLATING HOMER-Iliada-Odysseia
-μεταφραση -translating-c.n.couvelis χ.ν.κουβελης
.
Ομηρου Οδυσσεια,Ραψωδια Ο',στιχοι 402-484
.ἤλυθ'ἀνὴρ πολύϊδρις ἐμοῦ πρὸς δώματα πατρὸς
χρύσεον ὅρμον ἔχων, μετὰ δ'ἠλέκτροισιν ἔερτο. 460
τὸν μὲν ἄρ'ἐν μεγάρῳ δμῳαὶ καὶ πότνια μήτηρ
χερσίν τ'ἀμφαφόωντο καὶ ὀφθαλμοῖσιν ὁρῶντο,
ὦνον ὑπισχόμεναι
κι ηρθε πανουργος αντρας στο σπιτι του πατερα μου
κι ειχε μαζι του χρυσο περιδεραιο με κεχριμπαρια
περασμενα κι ολες οι δουλες τ'αρχοντικου κι η σεβαστη
μητερα το πηραν στα χερια και τ'αγγιζαν το κοιταζαν
με θαυμασμο και να τ'αγορασουν ζητουσαν
.
.
Ομηρου Οδυσσεια - η'ραψωδια 112-119]
ἔκτοσθεν δ᾽ αὐλῆς μέγας ὄρχατος ἄγχι θυράων
τετράγυος· περὶ δ᾽ ἕρκος ἐλήλαται ἀμφοτέρωθεν.
ἔνθα δὲ δένδρεα μακρὰ πεφύκασι τηλεθόωντα,
ὄγχναι καὶ ῥοιαὶ καὶ μηλέαι ἀγλαόκαρποι
συκέαι τε γλυκεραὶ καὶ ἐλαῖαι τηλεθόωσαι.
τάων οὔ ποτε καρπὸς ἀπόλλυται οὐδ᾽ ἀπολείπει
χείματος οὐδὲ θέρευς, ἐπετήσιος· ἀλλὰ μάλ᾽ αἰεὶ
Ζεφυρίη πνείουσα τὰ μὲν φύει, ἄλλα δὲ πέσσει.
πιο εξω απ'την αυλη ειναι μεγαλος κηπος,κοντα στη πορτα,
τεσσερες οργωμενος και με φραχτη γυρω -γυρω
πο'χει εκει μεσα φυτεμενα δεντρα ψηλα και φουντωμενα
αχλαδιες και ροιδιες και μηλιες με λαμπερα τα μηλα
συκιες με γλυκα τα συκα και φουντωμενες ελιες
που ο καρπος μητε μαραινεται μητε λειπει
χειμωνα καλοκαιρι ολο το χρονο αλλα ο Ζεφυρος
πνεει και τα φυτρωνει αλλα τα ωριμαζει
.
.
ΛΕΞΙΛΟΓΙΑ [III]
ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΑ ΤΗΣ ΓΛΥΚΕΙΑΣ ΠΑΤΡΙΔΟΣ ΜΟΥ
[Ομηρου Ιλιαδα,ραψωδια Β']
.
κρατιστος ...........τετρατος
πνοιη................. αγορη
ξερος
εταρος εταρη
θαλασα φοως
..............κραδιη
πτολις...............πτολεμος
γλακτοφαγος
Οδυσηι
αμμι υμμι σφισι νοσφι
χρυσεοις.............αγοραασθε
ονομα Ουτιν
Λαοθοη
πλοος
νεκυεσσι........ ...ροος
ιππηεσσι βουσι αιγεσι οιεσι
αμφιρυτη αζειδωρος αρουρα γαιη ζαθεην
αγχιαλον τ'εφαλον πετρηεσσαν
.
Οι δ'Αργος τ'ειχον Τιρυνθα τε τειχιοεσσαν
Ερμιονην Ασινην τε,βαθυν κατα κολπον εχουσας,
Τροιζην'Ηιονας τε και αμπελοεντ'Επιδαυρον
οι τ'εχον Αιγιναν Μασητα τε
Οι δε Μυκηνες ειχον ευκτιμενον πτολιεθρον
αφνειον τε Κορινθον ευκτιμενας τε Κλεωνας
Ορνειας τ'ενεμοντο Αραιθυρεην τ'ερατεινην
και Σικυων
.
Οι δε Πυλον τ'ενεμοντο και Αρηνην ερατεινην και
Θρυον Αλφειοιο πορον και ευκτιτον Αιπυ
και Κυπαρισσηεντα και Αμφιγενειαν εναιον και
Πτελεον και Ελος και Δωριον
Οι δ'ειχον Αρκαδιην υπο Κυλληνης ορος απυ
Οι δ'αρα Βουπρασιον τε και Ηλιδα διαν εναιον οσσον
εφ'Υρμινη και Μυρσινος εσχατοωσα πετρη τ'Ωλενιη
και Αλησιον εντος εεργει
Οι δ'εκ Δουλιχιοιο Εχιναων θ'ιεραων νησων,αι ναιουσι
περην αλος Ηλιδος αντα
.
Αυταρ Οδυσσευς ηγε Κεφαλληνας μεγαθυμους,
οι ρ'Ιθακην ειχον και Νηριτον εινοσιφυλλον και
Κροκυλει'ενεμοντο και Αιγιλιπα τρηχειαν ,οι τε
Ζακυνθον εχον ηδ'οι Σαμον αμφενεμοντο,οι τ'ηπειρον
εχον ηδ'αντιπερατ'ενεμοντο. των μεν Οδυσσευς ηρχε
Διι μητιν αταλαντος
Αιτωλων δ'ηγειτο Θοας Ανδραιμονος υιος,οι Πλευρων
ενεμοντο και Ωλενον ηδε Πυληνην Χαλκιδα τ'αγχιαλον
Καλυδωνα τε πετρηεσσαν
.
Οι θ'Υπερησιην τε και αιπεινην Γονοεσσαν
Πελληνην τ'ειχον ηδ'Αιγιον αμφενεμοντο
Αιγιαλον τ'ανα παντα και αμφ'Ελικην ευρειαν
Αραιθυρεην τ'ερατεινην Ανθηδωνα τ'εσχατοωσαν
Οι Κυπαρισσον εχον Πυθωνα τε πετρηεσσαν
Κρισαν τε ζαθεην και Δαυλιδα και Πανοπηα,
οι τ'Ανεμωρειαν και Υαμπολιν αμφενεμοντο
οι τ'αρα παρ ποταμον Κηφισον διον εναιον
οι τε Λιλαιαν εχον πηγης επι Κηφισοιο
.
Οι θ'Υριην ενεμοντο και Αυλιδα πετρηεσσαν
Σχοινον τε Σκωλον τε πολυκνημον τ'Ετεωνον,
Θεσπειαν Γραιαν τε και ευρυχορον Μυκαλησσον,
οι τ'αμφ'Αρμ'ενεμοντο και Ειλεσιον και Ερυθρας,
οι τ'Ελεων ειχον ηδ'Υλην και Πετεωνα,
Ωκαλεην Μεδεωνα τ'ευκτιμενον πτολιεθρον
Κωπας Ευτρησιν τε πολυτρηρωνα τε Θισβην
οι τε Κορωνειαν και ποιηενθ'Αλιαρτον
οι τε Πλαταιαν εχον ηδ'οι Γλισαντ'ενεμοντο
οι θ'Υποθηβας ειχον ευκτιμενον πτολιεθρον
οι τε πολυσταφυλον Αρνην εχον,οι τε Μιδειαν
Νισσαν τε ζαθεην Ανθηδονα τ'εσχατοωσαν
.
Οι Κυνον τ'ενεμοντ'Οποεντα τε Καλλιαρον τε
Βησσαν τε Σκαρφην τε και Αυγειας ερατεινας
Ταρφην τε Θρονιον τε Βοαγριου αμφι ρεεθρα,
οι ναιουσι περην ιερης Ευβοιης,
Χαλκιδα τ'Ειρετριαν τε πολυσταφυλον θ'Ιστιαιαν
Κηρινθον τ'εφαλον ,οι τε Καρυστον εχον
ηδ'οι Στυρα ναιεταασκον
οι δ'αρ'Αθηνας ειχον ευκτιμενον πτολιεθρον
.
Οι δ'ειχον κοιλην Λακεδαιμονα κητωεσσαν ,Φαριν τε
Σπαρτην τε πολυτρηρωνα τε Μεσσην,
Βρυσειας τ'ενεμοντο και Αυγειας ερατεινας
οι τ'αρ'Αμυκλας ειχον Ελος τ'εφαλον πτολιεθρον
οι τε Λααν ειχον ηδ'Οιτυλον αμφενεμοντο
οι τε πολυσταφυλον Αρνην εχον
Οι Φενεον τ'ενεμοντο και Ορχομενον πολυμηλον
Ριπην τε Στρατιην τε και ηνεμοεσσαν Ενισπην
και Τεγεην ειχον και Μαντινεην ερατεινην
Στυμφηλον τ'ειχον και Παρρασιην ενεμοντο
.
Οι Κνωσον τ'ειχον Γορτυνα τε τειχιοεσσαν ,
Λυκτον Μιλητον τε αργινοεντα Λυκαστον
Φαιστον τε Ρυτιον τε ,πολεις ευ ναιετοωσας
αλλοι θ'οι Κρητην εκατομπολιν αμφενεμοντο
Οι Ροδον αμφενεμοντο δια τριχα κοσμηθεντες
Λινδον Ιηλυσον τε και αργινοεντα Καμειρον
Οι δ'αρα Νισυρον τ'ειχον Κραπαθον τε Κασον τε
και Κων Ευρυπυλοιο πολιν νησους τε Καλυδνας
αυ Συμηθεν
εκ Σαλαμινος
.
Οι δ'ειχον Φυλακην και Πυρασον ανθεμοεντα
Ιτωνα τε μητερα μηλων,αγχιαλον τ'Αντρωνα
ιδε Πτελεον λεχεποιην
Οι δε Φερας ενεμοντο παραι Βοιβηιδα λιμνην
Βοιβην και Γλαφυρας και ευκτιμενην Ιαωλκον
και Ολιζωνα τρηχειαν
Οι περι Δωδωνην δυσχειμερον οικι'εθεντο
οι τ'αμφ'ιμερτον Τιταρησσον εργα νεμοντο
ος ρ'ες Πηνειον προιει καλλιρροον υδωρ
.
Οι δ'ειχον Τρικκην και Ιθωμην κλωμακοεσσαν
οι τ'εχον Οιχαλιην
Οι δ'εχον Ορμενιον,οι τε κρηνην Υπερειαν,
οι τ'εχον Αστεριον Τιτανοιο τε λευκα καρηνα
Οι δ'αρα Μηθωνην και Θαυμακιην ενεμοντο
και Μελιβοιαν εχον και Ολιζωνα τρηχειαν
Οι δ'Ασπληδονα ναιον ιδ'Ορχομενον Μινυειον
Οι δ'Αργισσαν εχον και Γυρτωνην ενεμοντο
Ορθην Ηλωνην τε πολιν τ'Ολοοσσονα λευκην
οι περι Πηνειον και Πηλιον εινοσιφυλλονναιεσκον
οι τ'Αλον οι τ'Αλοπην οι τε Τρηχινα νεμοντο
Οι τ'ειχον Φθιην ηδ'Ελλαδα καλλιγυναικα,
Μυρμιδονες δε καλευντο και Ελληνες και Αχαιοι
.
ηελιος λας ζειδωρος αρουρα
............οροω
στην ραψωδια β'της Ιλιαδας του Ομηρου.
την γλυκυν πατριδα αρουρα γαιη
Ελλαδα τ'αγχιαλον τ'εφαλον
πετρηεσσαν ζαθεην
.
.
Ομηρου Οδυσσεια,ραψωδια Α',32-43
ω ποποι,οιον δη νυ θεους βροτοι αιτιοωνται
εξ'ημεων γαρ φασι κακ'εμμεναι,οι δε και αυτοι
σφησιν ατασθαλιησιν υπερ μορον αλγε'εχουσιν,
ως και νυν Αιγισθος υπερ μορον Ατρειδαο
γημ'αλοχον μνηστην,τον δ'εκτανε νοστησαντα,
ειδως αιπυν ολεθρον,επει προ οι ειπομεν ημεις,
Ερμειαν πεμψαντες,ευσκοπον αργειφοντην,
μητ'αυτον κτεινειν μητε μναασθαι ακοιτιν΄
εκ γαρ Ορεσταο τισις εσσεται Ατρειδαο,
οπποτ'αν ηβηση τε και ης ιμειρεται αιης.
Ως εφαθ'Ερμειας,αλλ'ου φρενας Αιγισθοιο
πειθ'αγαθα φρονεων΄νυν δ'αθροα παντ'απετισεν
.
αλιμονο,να θελουν οι ανθρωποι τους θεους αιτιους
πως απο'μας ,λενε,τα κακα τους βαραινουν,ενω
απ'τα δικα τους σφαλματα παν'απ'τη μοιρα τους
βασανα εχουν,οπως τωρα ο Αιγισθος που παν'απ'τη
μοιρα του κοιμηθηκε με τη γυναικα του Ατρειδη και
τον σκοτωσε σαν γυρισε πισω,γνωριζοντας τι σκληρη
συντριβη θα παθει,αν και τον προειδοποιησαμε,
του στειλαμε τον Ερμη που τα παντα βλεπει καλα
με χιλια ματια,μητε αυτον να σκοτωσει,μητε
να θελησει τη γυναικα του,γιατι απ'τον Ορεστη
θα'ρθει σκληρη τιμωρια εκδικηση για τον Ατρειδη,
οταν καποτε μεγαλωσει και πιθυμισει δυνατα τη γη του,
ετσι του'πε ο Ερμης,αλλα δεν γυρισε το νου του Αιγισθου
ορθα να σκεφτει,και τωρα γι'ολ'αυτα μαζι τιμωρηθηκε
πολυ σκληρα
.
.
Ομηρου Οδυσσεια,ραψωδια Ε',151-158
τον δ'αρ'επ'ακτης ευρε καθημενον΄ουδεν ποτ'οσσε
δακρυοφιν τερσοντο,κατειβετο δε γλυκυς αιων
νοστον οδυρωμενω,επει ουκετι ηνδανε νυφη.
αλλ'η τοι νυκτας μεν ιαυεσκεν και αναγκη
εν σπεσσι γλαφυροισι παρ'ουκ εθελων εθελουση
ηματα δ'αμ πετρησι και ηιονεσσι καθιζων
δακρυσι και στοναχησι και αλγεσι θυμον ερεχθων
ποντον επ'ατρυγετον δερκεσκετο δακρυα λειβων
.
τον ηβρε στ'ακρογυαλι καθισμενο,ποτε δεν στεγνωναν
τα δακρυα απ'τα ματια του,πνιγονταν η γλυκεια ζωη
απ'το βαρυ κλαμα για τον γυρισμο,η νυμφη πια
δεν τον ευχαριστουσε,και κοιμονταν τις νυχτες μαζι της
μεσα στη βαθεια σπηλια απο αναγκη,δεν ηθελε,εκεινη
ηθελε,τις μερες στις πετρες και στ'ακρωτηρια καθονταν
τα δακρυα οι στεναγμοι κι η λυπη σπαραζαν τη καρδια του
και την ερημη θαλασσα κοιτουσε χυνοντας δακρυα
.
.
Ομηρου Οδυσσεια,ραψωδια Ε',159-170
ἀγχοῦ δ᾽ ἱσταμένη προσεφώνεε δῖα θεάων
"κάμμορε, μή μοι ἔτ᾽ ἐνθάδ᾽ ὀδύρεο, μηδέ τοι αἰὼν
φθινέτω· ἤδη γάρ σε μάλα πρόφρασσ᾽ ἀποπέμψω.
ἀλλ᾽ ἄγε δούρατα μακρὰ ταμὼν ἁρμόζεο χαλκῷ
εὐρεῖαν σχεδίην· ἀτὰρ ἴκρια πῆξαι ἐπ᾽ αὐτῆς
ὑψοῦ, ὥς σε φέρῃσιν ἐπ᾽ ἠεροειδέα πόντον.
αὐτὰρ ἐγὼ σῖτον καὶ ὕδωρ καὶ οἶνον ἐρυθρὸν
ἐνθήσω μενοεικέ᾽, ἅ κέν τοι λιμὸν ἐρύκοι,
εἵματά τ᾽ ἀμφιέσω· πέμψω δέ τοι οὖρον ὄπισθεν,
ὥς κε μάλ᾽ ἀσκηθὴς σὴν πατρίδα γαῖαν ἵκηαι,
αἴ κε θεοί γ᾽ ἐθέλωσι, τοὶ οὐρανὸν εὐρὺν ἔχουσιν,
οἵ μευ φέρτεροί εἰσι νοῆσαί τε κρῆναί τε."
.
κοντα του σταθηκε η ομορφη θεα και του'πε:
Δυστυχε,μη μου καθεσαι εδω κι οδυρεσαι ,και
μη χανεις τη ζωη σου,σοβαρα τ'αποφασισα
να σε στειλω πισω στη πατριδα σου,
τραβα λοιπον να κοψεις μακρια ξυλα και
να συναρμολογησεις με χαλκινα καρφια
μια ευρυχωρη σχεδια,πανω της στερεωσε ψηλα
δοκαρια,να σε περασει στην ομιχλωδη θαλασσα,
εγω θα σου βαλω μαζι σου ψωμι ,νερο και
κοκκινο κρασι,να μην πεθανεις της πεινας,
ρουχα θα σε ντυσω,και πισω σου θα στειλω
ουριο ανεμο,ευκολα στη πατρικη τη γη σου
να φτασεις,αν βεβαια το θελησουν κι οι θεοι,
που κρατουν στην εξουσια τους τον απεραντο
ουρανο,κι απο μενα ειναι ανωτεροι
και στη σκεψη και στη κριση
.
.
Ιλιαδα,Ραψωδια Α',1-52
Μῆνιν ἄειδε, θεά, Πηληιάδεω Ἀχιλῆος
οὐλομένην, ἣ μυρί’ Ἀχαιοῖς ἄλγε’ ἔθηκε,
πολλὰς δ’ ἰφθίμους ψυχὰς Ἄϊδι προΐαψεν
ἡρώων, αὐτοὺς δὲ ἑλώρια τεῦχε κύνεσσιν
οἰωνοῖσί τε πᾶσι· Διὸς δ’ ἐτελείετο βουλή· 5
ἐξ οὗ δὴ τὰ πρῶτα διαστήτην ἐρίσαντε
Ἀτρεΐδης τε ἄναξ ἀνδρῶν καὶ δῖος Ἀχιλλεύς.
Τίς γάρ σφωε θεῶν ἔριδι ξυνέηκε μάχεσθαι;
Λητοῦς καὶ Διὸς υἱός· ὃ γὰρ βασιλῆι χολωθεὶς
νοῦσον ἀνὰ στρατὸν ὦρσε κακήν, ὀλέκοντο δὲ λαοί, 10
οὕνεκα τὸν Χρύσην ἠτίμασεν ἀρητῆρα
Ἀτρεΐδης· ὃ γὰρ ἦλθε θοὰς ἐπὶ νῆας Ἀχαιῶν
λυσόμενός τε θύγατρα φέρων τ’ ἀπερείσι’ ἄποινα,
στέμματ'ἔχων ἐν χερσὶν ἑκηβόλου Ἀπόλλωνος
χρυσέῳ ἀνὰ σκήπτρῳ, καὶ λίσσετο πάντας Ἀχαιούς, 15
Ἀτρεΐδα δὲ μάλιστα δύω, κοσμήτορε λαῶν·
« Ἀτρεΐδαι τε καὶ ἄλλοι ἐϋκνήμιδες Ἀχαιοί,
ὑμῖν μὲν θεοὶ δοῖεν Ὀλύμπια δώματ’ ἔχοντες
ἐκπέρσαι Πριάμοιο πόλιν, εὖ δ’ οἴκαδ’ ἱκέσθαι·
παῖδα δ'ἐμοὶ λύσαιτε φίλην, τὰ δ’ ἄποινα δέχεσθαι, 20
ἁζόμενοι Διὸς υἱὸν ἑκηβόλον Ἀπόλλωνα. »
Ἔνθ'ἄλλοι μὲν πάντες ἐπευφήμησαν Ἀχαιοὶ
αἰδεῖσθαί θ’ ἱερῆα καὶ ἀγλαὰ δέχθαι ἄποινα·
ἀλλ'οὐκ Ἀτρεΐδῃ Ἀγαμέμνονι ἥνδανε θυμῷ,
ἀλλὰ κακῶς ἀφίει, κρατερὸν δ’ ἐπὶ μῦθον ἔτελλε· 25
« Μή σε, γέρον κοίλῃσιν ἐγὼ παρὰ νηυσὶ κιχείω
ἢ νῦν δηθύνοντ’ ἢ ὕστερον αὖτις ἰόντα,
μή νύ τοι οὐ χραίσμῃ σκῆπτρον καὶ στέμμα θεοῖο·
τὴν δ’ ἐγὼ οὐ λύσω· πρίν μιν καὶ γῆρας ἔπεισιν
ἡμετέρῳ ἐνὶ οἴκῳ ἐν Ἄργεϊ, τηλόθι πάτρης, 30
ἱστὸν ἐποιχομένην καὶ ἐμὸν λέχος ἀντιόωσαν·
ἀλλ’ ἴθι μή μ’ ἐρέθιζε, σαώτερος ὥς κε νέηαι. »
.
Την οργη πες μας,θεα,του γιου του Πηλεα Αχιλλεα
την καταραμενη,που εφερε στους Αχαιους μυριους πονους
και πολλες γενναιες ψυχες ηρωων τις εστειλε στον Αδη
κι εδωσε τα κορμια τους θρασιμια στα σκυλια και σ'ολα
τα ορνια,και του Δια εγινε η θεληση αφ'οτου πρωταρχισαν
να φιλονικουν και να χωριζουν ο Αγαμεμνωνας ο αφεντης
ανδρων και ο θεικος Αχιλλεας
ποιος απ'τους θεους τους εκανε να φιλονικησουν μεταξυ
τους;
ο γιος της Λητως και του Δια,με τον βασιλια πικραθηκε
κι εστειλε αρρωστεια κακια στο στρατο,και χανονταν
οι ανθρωποι,επειδη τον ιερεα Χρυση περιφρονισε ο Ατρειδης,
αυτος ηρθε στα γοργα καραβια των Αχαιων να παρει πισω
τη θυγατερα του φερνοντας αμετρητα λυτρα,εχοντας στα
χερια του το χρυσο σκηπτρο με το στεφανι του ευθυβολου
Απολλωνα και παρακαλουσε ολους τους Αχαιους,και πιο πολυ
τους δυο Ατρειδες,τους πρωτους των λαων
''Ατρειδες και οι αλλοι Αχαιοι με τις στερεες περικνημιδες,
ας σας δωσουν οι θεοι που εχουν τ'ανακτορα στον Ολυμπο
να παρετε την πολι του Πριαμου και σωοι να φθασεται στα
σπιτια σας,δωστε μου πισω την αγαπημενη κορη μου,και
τα λυτρα δεχθητε,αν εχετε τον φοβο του γιου του Δια
του ευθυβολου Απολλωνα
τοτε ο ενας με τον αλλον οι Αχαιοι μεγαλοφωνα συναινεσαν
να σεβασθουν τον ιερεα και τα λαμπρα λυτρα να δεχθουν,
αλλα του Ατρειδη δεν μαλακωνε η καρδια,αλλα βιαια τον
εσπρωχνε και σκληρο λογο απηυθυνε:
''Μη σε ξαναβρω,γεροντα,εδω γυρω στα κοιλα καραβια
η'τωρα να αργοπορεις η'υστερωτερα παλι να ξαναρθεις,
και μην πιστευεις πως θα σε βοηθησει το σκηπτρο και το
στεφανι του θεου,''
αυτην δεν θα ελευθερωσω,μεχρι τα γεραματα θα βρισκεται
μεσα στο σπιτι μου στο Αργος,πολυ μακρυα απ'την πατριδα,
στον αργαλειο να υφαινει και στο κρεβατι μου συντροφο
θα την εχω,
ελα τραβα,μη μ'ερεθιζεις,για να φυγεις σωος απο δω''
Ὣς ἔφατ’· ἔδεισεν δ’ ὁ γέρων καὶ ἐπείθετο μύθῳ·
βῆ δ’ ἀκέων παρὰ θῖνα πολυφλοίσβοιο θαλάσσης·
πολλὰ δ’ ἔπειτ’ ἀπάνευθε κιὼν ἠρᾶθ’ ὁ γεραιὸς 35
Ἀπόλλωνι ἄνακτι, τὸν ἠύκομος τέκε Λητώ·
« Κλῦθί μευ, Ἀργυρότοξ’, ὃς Χρύσην ἀμφιβέβηκας
Κίλλάν τε ζαθέην Τενέδοιό τε ἶφι ἀνάσσεις,
Σμινθεῦ, εἴ ποτέ τοι χαρίεντ’ ἐπὶ νηὸν ἔρεψα,
ἢ εἰ δή ποτέ τοι κατὰ πίονα μηρί’ ἔκηα 40
ταύρων ἠδ’ αἰγῶν, τὸδε μοι κρήηνον ἐέλδωρ·
τίσειαν Δαναοὶ ἐμὰ δάκρυα σοῖσι βέλεσσιν. »
Ὣς ἔφατ’ εὐχόμενος, τοῦ δ’ ἔκλυε Φοῖβος Ἀπόλλων,
βῆ δὲ κατ’ Οὐλύμποιο καρήνων χωόμενος κῆρ,
τόξ’ ὤμοισιν ἔχων ἀμφηρεφέα τε φαρέτρην· 45
ἔκλαγξαν δ’ ἄρ’ ὀιστοὶ ἐπ’ ὤμων χωομένοιο,
αὐτοῦ κινηθέντος· ὁ δ’ ἤιε νυκτὶ ἐοικώς·
ἕζετ’ ἔπειτ’ ἀπάνευθε νεῶν, μετὰ δ’ ἰὸν ἕηκε·
δεινὴ δὲ κλαγγὴ γένετ’ ἀργυρέοιο βιοῖο·
οὐρῆας μὲν πρῶτον ἐπῴχετο καὶ κύνας ἀργούς, 50
αὐτὰρ ἔπειτ’ αὐτοῖσι βέλος ἐχεπευκὲς ἐφιεὶς
βάλλ’· αἰεὶ δὲ πυραὶ νεκύων καίοντο θαμειαί.
ετσι μιλησε ,ο γεροντας φοβηθηκε και υπακουσε
στο λογο του,αποσυρθηκε σιωπηλος στην ακρογυαλια
της βοερης θαλασσας κι οταν πηγε πολυ απομερα
παρακαλεσε ο γερος τον δυνατο Απολλωνα που
τον γεννησε η ομορφομαλουσα Λητω.
''Ακουσε με αργυροτοξε,που την Χρυσην περιβλεπεις
την Κιλλα την καλην και στην Τενεδο κυριαρχεις,
Σμινθεα,αν ποτε εγω για σενα εχτισα ναο να τον
χαιρεσαι,κι αν ποτε για σενα παχια κρεατα εψησα
ταυρων και κατσικιων για τον βαρυ καημο μου
τιμωρησε τους Δαναους με τα βελη σου τα δακρυα μου ''
ετσι ειπε προσευχομενος,τον ακουσε ο Φοιβος Απολλων
κι απ'τις κορυφες του Ολυμπου κατεβηκε οργισμενος
με το τοξο και στους ωμους ειχε γεματη φαρετρα,
ετριξαν δυνατα τα βελη στους ωμους οργισμενος
καθως κινηθηκε και σαν την νυχτα εμοιαζε,
καθισε παραμερα των καραβιων κι επεταξε το βελος
και φοβερη βροντη βγηκε απ'τ'αργυρο τοξο
πρωτα-πρωτα τα μουλαρια χτυπησε και τα γρηγορα
σκυλια,επειτα σ'αυτους εστειλε το διαπεραστικο βελος,
κι ακαταπαυστα οι φωτιες εκαιγαν νεκρων σωματα στοιβες
.
.
Ιλιαδα,ραψωδια α',στιχοι 53-68
Ἐννῆμαρ μὲν ἀνὰ στρατὸν ᾤχετο κῆλα θεοῖο,
τῇ δεκάτῃ δ'ἀγορὴν δὲ καλέσσατο λαὸν Ἀχιλλεύς·
τῷ γὰρ ἐπὶ φρεσὶ θῆκε θεὰ λευκώλενος Ἥρη· 55
κήδετο γὰρ Δαναῶν, ὅτι ῥα θνήσκοντας ὁρᾶτο·
οἳ δ’ ἐπεὶ οὖν ἤγερθεν ὁμηγερέες τ’ ἐγένοντο,
τοῖσι δ’ ἀνιστάμενος μετέφη πόδας ὠκὺς Ἀχιλλεύς·
« Ἀτρεΐδη, νῦν ἄμμε παλιμπλαγχθέντας ὀίω
ἂψ ἀπονοστήσειν, εἴ κεν θάνατόν γε φύγοιμεν, 60
εἰ δὴ ὁμοῦ πόλεμός τε δαμᾷ καὶ λοιμὸς Ἀχαιούς·
ἀλλ’ ἄγε δή τινα μάντιν ἐρείομεν ἢ ἱερῆα,
ἢ καὶ ὀνειροπόλον, καὶ γάρ τ’ ὄναρ ἐκ Διός ἐστιν,
ὅς κ’ εἴποι ὅ τι τόσσον ἐχώσατο Φοῖβος Ἀπόλλων,
εἴ ταρ ὅ γ’ εὐχωλῆς ἐπιμέμφεται ἠδ’ ἑκατόμβης, 65
αἴ κέν πως ἀρνῶν κνίσης αἰγῶν τε τελείων
βούλεται ἀντιάσας ἡμῖν ἀπὸ λοιγὸν ἀμῦναι. »
Ἤτοι ὅ γ’ ὣς εἰπὼν κατ’ ἄρ’ ἕζετο·
.
εννια μερες ριχνονταν στο στρατο τα βελη απ'το θεο
και τη δεκατη καλεσε σε συνελευση το λαο ο Αχιλλεας
αυτο το'βαλε στο μυαλο του η ασπροχερα θεα Ηρα
που για τους Δαναους στεναχωριονταν να τους βλεπει
να πεθαινουν κι οταν εκεινοι ολοι συγκεντρωθηκαν
σ'αυτους μπροστα σηκωθηκε ο ταχυς Αχιλλεας κι
ειπε:''Ατρειδη,τωρα πως θα γυριουμε προβλεπω
πισω στις πατριδες μας,αν απ'το θανατο ξεφυγουμε,
που μας καταβαλει τους Αχαιους ο πολεμος και η
αρρωστεια μαζι ,αλλ'ας παμε να ρωτησουμε καποιο μαντι
η'ιερεα η'ονειροκριτη,γιατι και το ονειρο απ'τον Δια
ερχεται,να μας πει γιατι τοσο οργιστηκε ο Φοιβος Απολλων
μηπως για καποιο υποσχεση μας κατακρινει η'για εκατομβη
μηπως απ 'αρνια κι απο κατσικια καλα τσικνας μυρωδια
θελει να δεχθει κι απ'τον ολεθρο να μας προστατευσει''
ετσι αυτα αυτος ειπε και καθισε
.
.
ΣΤΟ ΝΗΣΙ ΤΩΝ ΛΩΤΟΦΑΓΩΝ
[Ομηρου Θδυσσεια,ραψωδια ι',στιχοι 80-105]
Ελευθερη Αποδοση του αρχαιου κειμενου-χ.ν.κουβελης
.
ἀλλά με κῦμα ῥόος τε περιγνάμπτοντα Μάλειαν 80
καὶ βορέης ἀπέωσε, παρέπλαγξεν δὲ Κυθήρων.
ἔνθεν δ'ἐννῆμαρ φερόμην ὀλοοῖσ'ἀνέμοισι
πόντον ἐπ'ἰχθυόεντα· ἀτὰρ δεκάτῃ ἐπέβημεν
γαίης Λωτοφάγων, οἵ τ'ἄνθινον εἶδαρ ἔδουσιν.
ἔνθα δ'ἐπ'ἠπείρου βῆμεν καὶ ἀφυσσάμεθ'ὕδωρ,
αἶψα δὲ δεῖπνον ἕλοντο θοῇς παρὰ νηυσὶν ἑταῖροι.
αὐτὰρ ἐπεὶ σίτοιό τ'ἐπασσάμεθ'ἠδὲ ποτῆτος,
δὴ τότ'ἐγὼν ἑτάρους προΐην πεύθεσθαι ἰόντας,
οἵ τινες ἀνέρες εἶεν ἐπὶ χθονὶ σῖτον ἔδοντες,
ἄνδρε δύω κρίνας, τρίτατον κήρυχ'ἅμ'ὀπάσσας. 90
οἱ δ'αἶψ'οἰχόμενοι μίγεν ἀνδράσι Λωτοφάγοισιν·
οὐδ'ἄρα Λωτοφάγοι μήδονθ'ἑτάροισιν ὄλεθρον
ἡμετέροισ', ἀλλά σφι δόσαν λωτοῖο πάσασθαι.
τῶν δ'ὅς τις λωτοῖο φάγοι μελιηδέα καρπόν,
οὐκέτ'ἀπαγγεῖλαι πάλιν ἤθελεν οὐδὲ νέεσθαι,
ἀλλ'αὐτοῦ βούλοντο μετ'ἀνδράσι Λωτοφάγοισι
λωτὸν ἐρεπτόμενοι μενέμεν νόστου τε λαθέσθαι.
τοὺς μὲν ἐγὼν ἐπὶ νῆας ἄγον κλαίοντας ἀνάγκῃ,
νηυσὶ δ'ἐνὶ γλαφυρῇσιν ὑπὸ ζυγὰ δῆσα ἐρύσσας·
αὐτὰρ τοὺς ἄλλους κελόμην ἐρίηρας ἑταίρους 100
σπερχομένους νηῶν ἐπιβαινέμεν ὠκειάων,
μή πώς τις λωτοῖο φαγὼν νόστοιο λάθηται.
οἱ δ'αἶψ'εἴσβαινον καὶ ἐπὶ κληῖσι καθῖζον,
ἑξῆς δ'ἑζόμενοι πολιὴν ἅλα τύπτον ἐρετμοῖς.
ἔνθεν δὲ προτέρω πλέομεν ἀκαχήμενοι ἦτορ.
.
τα μεγαλα και δυνατα κυματα μας εμποδισαν να περασουμε
τον καβο Μαλια κι ο φοβερος βοριας μας αποτελειωσε πολυ
κατω απ'τα Κυθηρα μας εσυρε μακρια
εννια ολοκληρες μερες ειμασταν χαμενοι στ'απεραντο πελαγος
απ'τους δυνατους ανεμους και τη δεκατη μερα φθασαμε στο νησι
των λωτοφαγων που πινουν τον χυμο του λωτου και τρωνε τ'ανθη του,
σ'εκεινη τη στερια πατησαμε τα ποδια μας κι οι συντροφοι πεινουσαν
και διψουσαν πολυ κι ηθελαν κατι να φανε και να πιουν απ'τη μεγαλη
κακουχια να συνερθουν,
τοτ'εγω εστειλα τρεις συντροφους,ο ενας κυρηκας ηταν, να πανε
στους ανθρωπους που ζουσαν στο νησι και να τους ζητησουν φαι
και νερο κι εκεινοι πηγαν και βρηκαν τους ανθρωπους κι εκεινοι
οι ανθρωποι τους εδωσαν να φανε λωτους που'ταν γλυκυτατοι καρποι
και τοσο πολυ γλυκαθηκαν που ζαλιστηκαν και μας ξεχασαν,λησμονησαν
κι αυτο το γυρισμο στη πατριδα,
μ'εκεινους τους Λωτοφαγους ηθελαν για παντα να μεινουνεκει,
τοτ'εγω εστειλα αλλους συντροφους να τους φερουν πισω,
τους βρηκαν τους επιασαν και τους εσυραν πισω στα καραβια μας
κι εκεινοι εκλαιγαν με μαυρο δακρυ και φωναζαν πως δεν ηθελαν
να φυγουν,σαν μωρα παιδια ξελογιασμενοι ,τοτ'εγω τους εδεσα γερα
στα ξυλα του καραβιου με σχοινια χερια και ποδια πολυ σφιχτα
να μην μπορουν να λυθουν και τους αλλους μ'αυστηρη φωνη
τους απειλησα να μην τολμησουν και να μην διανοηθουν να πανε
σ'αυτους τους ανθρωπους να ποτισθουν με λωτους και τ'ανθη να φανε
και στη πατριδα να ξεχασουν να γυρισουν,
πολυ αυστηρα τους διεταξα να καθισουν ησυχοι κι υπακουοι
στα καθισματα τους καθε ενας και με δυναμη να σηκωνουν τα κουπια
και να χτυπουν μ'αυτα σταθερα την ασπρη θαλασσα γρηγορα
να ξεγλυστρισουμε απο'κεινο το νησι και τους ανθρωπους του
π'ολους θα μας κατεστρεφαν εναν-εναν,
απο'κει πλεαμε μακρια με πολυ βαρια καρδια
.
.
ΕΙΔΑ ΤΗΝ ΕΠΙΚΑΣΤΗΝ Η'ΤΗΝ ΙΟΚΑΣΤΗΝ ΜΑΝΑ ΤΟΥ ΟΙΔΙΠΟΔΑ
Τρεις Αναπτυξεις-χ.ν.κουβελης
[Ομηρου Οδυσσεια,Ραψωδια λ'Νεκυια,στιχοι 271-280-μεταφραση χ.ν.κουβελης]
.
ειδα τη μανα εκεινου του Οιδιποδα,την Επικαστην
η'την Ιοκαστην,αρχοντογυναικα,στεκονταν σε οχθη
ποταμου και μου φανηκε πως τιποτα δεν εβλεπε και
τιποτα δεν κοιτουσε ουτε τιποτα ακουγε,θλιμενη,
σιωπηλη,για το μεγαλο αμαρτημα,πηρε γι'αντρα της
το ιδιο το παιδι της και μαζι του πλαγιασε στο κρεβατι,
δεν το ηξερε πως ηταν το παιδι της που πολλα χρονια πριν
απο κακο χρησμο που πηραν το παρατησαν στο βουνο
να πεθανει μη σκοτωσει τον πατερα κι αντρα της και σμιξει
μαζι της σαν μεγαλωσει και γινει αντρας,
και τωρα να,ολα οσα πηγαν ν'αποφυγουν τα'παθαν
χωρις ελεος
και τον πατερα σκοτωσε κι εκεινη σμιχτηκε μαζι του
και σαν η πατροκτονια και η αιμομιξια φανερωθηκαν
στον κοσμο μεσα
τρελλαθηκε ετρεξε με τρομερο ουρλιαχτο στη καμαρα της
κλειστικε εκει κι εψαξε και βρηκε σχοινι εδεσε σε γερο
μαδερι τη μια ακρη του και στην αλλη εφτιαξε θηλια και
μεσα περασε το κεφαλι της και κρεμαστηκε τσακιστηκε
ο λαιμος της,που ηταν σαν κρινος κομσος κι ασπρος,
και πνιγηκε η αναπνοη της και κυλησε στα κατω μερη
ετουτα και δεν ειδε τον δυστυχο που την βρηκε
κρεμασμενη να αιωρειται αψυχη κακοθανατισμενη
και,δεν τον ειδε σαν τρελλος ν'αρπαζει τις καρφιτσες
που στεριωνε περιτεχνα τα μαλλια της ψηλα σο κεφαλι
και να τις μπηγει στα ματια του να τις στριφογυριζει
βαθια να ξεριζωνει τους βολβους να χανει το φως του
τυφλος να ουρλιαζει να μην ξαναδει τον ηλιο ποτε πια
μητέρα τ'Οἰδιπόδαο ἴδον, καλὴν Ἐπικάστην,271
ἣ μέγα ἔργον ἔρεξεν ἀϊδρείῃσι νόοιο
γημαμένη ᾧ υἷϊ· ὁ δ'ὃν πατέρ'ἐξεναρίξας
γῆμεν· ἄφαρ δ'ἀνάπυστα θεοὶ θέσαν ἀνθρώποισιν.
ἀλλ'ὁ μὲν ἐν Θήβῃ πολυηράτῳ ἄλγεα πάσχων
Καδμείων ἤνασσε θεῶν ὀλοὰς διὰ βουλάς·
ἡ δ'ἔβη εἰς Ἀΐδαο πυλάρταο κρατεροῖο,
ἁψαμένη βρόχον αἰπὺν ἀφ'ὑψηλοῖο μελάθρου
ᾧ ἄχεϊ σχομένη· τῷ δ'ἄλγεα κάλλιπ'ὀπίσσω
πολλὰ μάλ', ὅσσα τε μητρὸς ἐρινύες ἐκτελέουσι. 280
τη μανα του Οιδιποδα ειδα,την ομορφη Επικαστη,
που μη γνωριζοντας μεγαλο αμαρτημα εκαμε
να παντρευτει το γιο της,που τον πατερα σκοτωσε
και την παντρευτηκε,κι αμεσως στους ανθρωπους
τ'αποκαλυψαν οι θεοι,εκεινος στη Θηβα την πολυαγαπημενη
βασανισμενος των Καδμειων κυβερνησε απ'των θεων
τη θεληση να καταστραφει,κι εκεινη διαβηκε κατω στις πυλες
του κραταιου Αδη κρεμωντας στην απελπισια της θηλια σφιχτη
απο ψηλο μαδερι της οροφης,σ'εκεινον αφηνωντας πισω βασανα
παρα πολλα,οσα οι εκδικητριες οι ερινυες της μανας καταδικαζουν
κρατουσε το μωρο στην αγκαλια της,ορθια,
μεσα στον κηπο,ωρα μεσημερι,ζεστη μερα,ηλιος
λαμπρος,χιλια αρωματα εφερνε ο αερας,και χρωματα
κυματιζαν,τους αγκιζαν σιωπηλα σαν χαδι,κοιταξε
το παιδι,ευθραυστο μικρο πλασμα,ησυχη αναπνοη,
κοιμονταν ευτυχισμενο,τα ονειρα ξεχυλιζαν γαργαρα
κρυσταλλινα νερα,ειδε τα ποδια του,γελασε γλυκα,
της φανηκαν αστεια,τα γαργαλισε απαλα,το παιδι
κουνηθηκε,χαραξε μεσα στον υπνο του χαμογελα
.
.
Παραφραζοντας στιχους [15 εως 276]απο την Οδυσσεια του Ομηρου
ραψωδια ζ' -χ.ν.κουβελης
μπηκε στη στολισμενη καμαρα οπου εκει κοιμονταν
η πανεμορφη κορη Ναυσικα
και σαν πνοη ανεμου ανασηκωσε τα σκεπασματα της κορης
που η ωρα του γαμου της πλησιαζει
και για πολυ δεν θα'ναι πια παρθενα
οταν ξημερωσε και ξυπνησε η Ναυσικα με τ'ασπρα μπρατσα
θαμπωμενη απο'κεινο τ'ονειρο αρχισε να τραγουδα
μολις ο Οδυσσεας ξυπνησε κι ειδε τη κορη με τα ομορφα ματια
αμεσως γλυκα της μιλησε
γονατιζω μπροστα σου βασιλισσα μου,θεα η 'θνητη να'σαι;
κι ο πιο ευτυχεστερος απ'ολους τους αντρες θα'ναι εκεινος ο αντρας
που στο σπιτι του θα σε φερει και στο κρεβατι του γυναικα του θα σ'εχει
ποτε δεν ειδαν τα ματια μου τετοια ομορφια
ποτε τετοιο λουλουδι δεν ανθισε απο κλαρακι της γης
κι οι κοπελες τον πηγαν να λουστει σε μερος που δεν το πιανει
αερας
κοπελες αναμεριστε μονος μου θα πλυθω να βγαλω την αρμυρα
απ'τους ωμους και ν'αλοιφτω με λαδι στο κορμι
παει πολυς καιρος που δεν αλοιψτηκα με λαδι
κι εγω μπροστα σας δεν πρεπει να λουστω
ντρεπομαι να γυμνωθω σε κορες με τα ομορφα μαλλια
κι επειτα αφου λουστηκε πηγε και καθισε στ'ακρογυαλι
μακρια
απ'ομορφια κι απο χαρη λαμπωντας
κι οταν ετσι τον ειδε θαμπωσε η κοπελα
ποιος ειναι αυτος ο ξενος αντρας που πισω ακολουθει
τη Ναυσικα
ομορφος φαινεται και δυνατος,
που τον ηβρε; κι αντρα της θα τον κανει
15 βῆ δ᾿ ἴμεν ἐς θάλαμον πολυδαίδαλον, ᾧ ἔνι κούρη
κοιμᾶτ᾿ ἀθανάτῃσι φυὴν καὶ εἶδος ὁμοίη,Ναυσικάα
20 ἡ δ᾿ ἀνέμου ὡς πνοιὴ ἐπέσσυτο δέμνια κούρης
σοὶ δὲ γάμος σχεδόν ἐστιν
ἐπεὶ οὔ τοι ἔτι δὴν παρθένος ἔσσεαι
αὐτίκα δ᾿ Ἠὼς ἦλθεν ἐύθρονος, ἥ μιν ἔγειρε
Ναυσικάαν ἐύπεπλον: ἄφαρ δ᾿ ἀπεθαύμασ᾿ ὄνειρον,
τῇσι δὲ Ναυσικάα λευκώλενος ἤρχετο μολπῆς
ὡς Ὀδυσεὺς ἔγροιτο, ἴδοι τ᾿ ἐυώπιδα κούρην
αὐτίκα μειλίχιον καὶ κερδαλέον φάτο μῦθον.
«γουνοῦμαί σε, ἄνασσα: θεός νύ τις, ἦ βροτός ἐσσι;
κεῖνος δ᾿ αὖ περὶ κῆρι μακάρτατος ἔξοχον ἄλλων,
ὅς κέ σ᾿ ἐέδνοισι βρίσας οἶκόνδ᾿ ἀγάγηται.
160 οὐ γάρ πω τοιοῦτον ἴδον βροτὸν ὀφθαλμοῖσιν,
οὔτ᾿ ἄνδρ᾿ οὔτε γυναῖκα: σέβας μ᾿ ἔχει εἰσορόωντα.
ἐπεὶ οὔ πω τοῖον ἀνήλυθεν ἐκ δόρυ γαίης,
λούσατέ τ᾿ ἐν ποταμῷ, ὅθ᾿ ἐπὶ σκέπας ἔστ᾿ ἀνέμοιο.
«ἀμφίπολοι, στῆθ᾿ οὕτω ἀπόπροθεν, ὄφρ᾿ ἐγὼ αὐτὸς
ἅλμην ὤμοιιν ἀπολούσομαι, ἀμφὶ δ᾿ ἐλαίῳ
220 χρίσομαι: ἦ γὰρ δηρὸν ἀπὸ χροός ἐστιν ἀλοιφή.
ἄντην δ᾿ οὐκ ἂν ἐγώ γε λοέσσομαι: αἰδέομαι γὰρ
γυμνοῦσθαι κούρῃσιν ἐυπλοκάμοισι μετελθών.»
ἕζετ᾿ ἔπειτ᾿ ἀπάνευθε κιὼν ἐπὶ θῖνα θαλάσσης,
κάλλεϊ καὶ χάρισι στίλβων: θηεῖτο δὲ κούρη.
276 τίς δ᾿ ὅδε Ναυσικάᾳ ἕπεται καλός τε μέγας τε
ξεῖνος; ποῦ δέ μιν εὗρε; πόσις νύ οἱ ἔσσεται αὐτῇ.
.
.
Ομηρου Ιλιαδα
[Αποσπασματα]
-μεταφραση αποδοση χ.ν.κουβελης c.n.couvelis
.
- Ραψωδια Ζ'
ποιμαίνων δ᾽ ἐπ᾽ ὄεσσι μίγη φιλότητι καὶ εὐνῇ, 25
ἣ δ᾽ ὑποκυσαμένη διδυμάονε γείνατο παῖδε.
[εκει που εβοσκε τα προβατα εσμιξε με την αγαπημενη γυναικα
κι εκεινη γκαστρωθηκε και γεννησε παιδια διδυμα]
.
οἵη περ φύλλων γενεὴ τοίη δὲ καὶ ἀνδρῶν.
Φύλλα τὰ μέν τ᾽ ἄνεμος χαμάδις χέει, ἄλλα δέ θ᾽ ὕλη
τηλεθόωσα φύει, ἔαρος δ᾽ ἐπιγίγνεται ὥρη·
ὣς ἀνδρῶν γενεὴ ἣ μὲν φύει ἣ δ᾽ ἀπολήγει.
[ομοια με τα φυλλα τετοια ειναι η γενια των ανθρωπων
αλλα απο τα φυλλα ο ανεμος κατω τα ριχνει κι αλλα
φυτρωνουν κι αυξανουν γεματα καρπους οπως της ανοιξης
ερχεται η ωρα ετσι και των ανθρωπων η γεννια η μια φυτρωνει
κι η αλλη μαραινεται]
.
τέμενος τάμον ἔξοχον ἄλλων
καλὸν φυταλιῆς καὶ ἀρούρης, ὄφρα νέμοιτο. 195
Ἣ δ᾽ ἔτεκε τρία τέκνα
[του εδωσαν το καλλιτερο περιβολι
ομορφο με πολλα δεντρα και χωραφι να το καλλιεργει
κι η γυναικα του γεννησε τρια παιδια]
.
Ἕκτωρ δ᾽ ὡς Σκαιάς τε πύλας καὶ φηγὸν ἵκανεν,
ἀμφ᾽ ἄρα μιν Τρώων ἄλοχοι θέον ἠδὲ θύγατρες
εἰρόμεναι παῖδάς τε κασιγνήτους τε ἔτας τε
καὶ πόσιας
[Ο Εκτορας φτανει στις Σκαιες Πυλες στο καστρο
και τρεχοντας τον περιτριγυριζουν των Τρωων οι γυναικες
κι οι θυγατερες ρωτωντας για τα παιδια τους και τ'αδερφια
και για τους συγγενεις και για τους αντρες τους ]
.
ὸν δ᾽ Ἑλένη μύθοισι προσηύδα μειλιχίοισι·
δᾶερ ἐμεῖο κυνὸς κακομηχάνου ὀκρυοέσσης,
ὥς μ᾽ ὄφελ᾽ ἤματι τῷ ὅτε με πρῶτον τέκε μήτηρ
οἴχεσθαι προφέρουσα κακὴ ἀνέμοιο θύελλα
εἰς ὄρος ἢ εἰς κῦμα πολυφλοίσβοιο θαλάσσης,
ἔνθά με κῦμ᾽ ἀπόερσε πάρος τάδε ἔργα γενέσθαι.
[στον Εκτορα με πολυ σεβασμο μιλησε η Ελενη
αδερφε του αντρα μου εμενα την καταραμενη τη φριχτη σκυλα
ας ηταν τη μερα που με γεννησε η μανα να μ'αρπαζε αγρια ανεμοθυελλα
και να μ'εριχνε στα βουνα η'στα κυματα τρικυμισμενης θαλασσας
και στα κυματα να πνιγω μεσα πριν ετουτα τα κακα να γινουν]
.
.
Η ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ ΤΟΥ ΕΚΤΟΡΑ ΚΑΙ ΤΗΣ ΑΝΔΡΟΜΑΧΗΣ
ΣΤΗΝ ΙΛΙΑΔΑ ΤΟΥ ΟΜΗΡΟΥ -ραψωδια Ζ'-στιχοι 368-502
[μεταφραση χ.ν.κουβελης]
ο Ομηρος με μεγαλη δεξιοτεχνια περιγραφει τη συναντηση του Εκτορα
με την Ανδρομαχη,συγκινητικες στιγμες απο το μεγαλειο των ανθρωπινων
συναισθηματων-πολυ τρυφερη ειναι η σκηνη με το μωρο παιδι τον Αστυ-
ανακτα οταν παει ο πατερας του να το παρει να τ'αγκαλιασει κι εκεινο τρο-
μαζοντας απο τη λαμψη της περικεφαλαιας του κλαιει δυνατα
[Ομηρου Ιλιαδα-ραψωδια Ζ'-στιχοι 368-502-μεταφραση χ.ν.κουβελης]
Ὣς ἄρα φωνήσας ἀπέβη κορυθαίολος Ἕκτωρ·
ἄρα φωνήσας ἀπέβη κορυθαίολος Ἕκτωρ·
αἶψα δ'ἔπειθ'ἵκανε δόμους εὖ ναιετάοντας, 370
οὐδ'εὗρ'Ἀνδρομάχην λευκώλενον ἐν μεγάροισιν,
ἀλλ'ἥ γε ξὺν παιδὶ καὶ ἀμφιπόλῳ ἐϋπέπλῳ
πύργῳ ἐφεστήκει γοόωσά τε μυρομένη τε.
Ἕκτωρ δ'ὡς οὐκ ἔνδον ἀμύμονα τέτμεν ἄκοιτιν
ἔστη ἐπ'οὐδὸν ἰών, μετὰ δὲ δμῳῇσιν ἔειπεν·
εἰ δ'ἄγε μοι δμῳαὶ νημερτέα μυθήσασθε·
πῇ ἔβη Ἀνδρομάχη λευκώλενος ἐκ μεγάροιο;
ἠέ πῃ ἐς γαλόων ἢ εἰνατέρων ἐϋπέπλων
ἢ ἐς Ἀθηναίης ἐξοίχεται, ἔνθά περ ἄλλαι
Τρῳαὶ ἐϋπλόκαμοι δεινὴν θεὸν ἱλάσκονται; 380
Τὸν δ'αὖτ'ὀτρηρὴ ταμίη πρὸς μῦθον ἔειπεν·
Ἕκτορ ἐπεὶ μάλ'ἄνωγας ἀληθέα μυθήσασθαι,
οὔτέ πῃ ἐς γαλόων οὔτ'εἰνατέρων ἐϋπέπλων
οὔτ'ἐς Ἀθηναίης ἐξοίχεται, ἔνθά περ ἄλλαι
Τρῳαὶ ἐϋπλόκαμοι δεινὴν θεὸν ἱλάσκονται,
ἀλλ'ἐπὶ πύργον ἔβη μέγαν Ἰλίου, οὕνεκ'ἄκουσε
τείρεσθαι Τρῶας, μέγα δὲ κράτος εἶναι Ἀχαιῶν.
ἣ μὲν δὴ πρὸς τεῖχος ἐπειγομένη ἀφικάνει
μαινομένῃ ἐϊκυῖα· φέρει δ'ἅμα παῖδα τιθήνη.
Ἦ ῥα γυνὴ ταμίη, ὃ δ'ἀπέσσυτο δώματος Ἕκτωρ 390
τὴν αὐτὴν ὁδὸν αὖτις ἐϋκτιμένας κατ'ἀγυιάς.
εὖτε πύλας ἵκανε διερχόμενος μέγα ἄστυ
Σκαιάς, τῇ ἄρ'ἔμελλε διεξίμεναι πεδίον δέ,
ἔνθ'ἄλοχος πολύδωρος ἐναντίη ἦλθε θέουσα
Ἀνδρομάχη θυγάτηρ μεγαλήτορος Ἠετίωνος
Ἠετίων ὃς ἔναιεν ὑπὸ Πλάκῳ ὑληέσσῃ
Θήβῃ Ὑποπλακίῃ Κιλίκεσσ'ἄνδρεσσιν ἀνάσσων·
τοῦ περ δὴ θυγάτηρ ἔχεθ'Ἕκτορι χαλκοκορυστῇ.
ἥ οἱ ἔπειτ'ἤντησ', ἅμα δ'ἀμφίπολος κίεν αὐτῇ
παῖδ'ἐπὶ κόλπῳ ἔχουσ'ἀταλάφρονα νήπιον αὔτως 400
Ἑκτορίδην ἀγαπητὸν ἀλίγκιον ἀστέρι καλῷ,
τόν ῥ'Ἕκτωρ καλέεσκε Σκαμάνδριον, αὐτὰρ οἱ ἄλλοι
Ἀστυάνακτ'· οἶος γὰρ ἐρύετο Ἴλιον Ἕκτωρ.
ἤτοι ὃ μὲν μείδησεν ἰδὼν ἐς παῖδα σιωπῇ·
Ἀνδρομάχη δέ οἱ ἄγχι παρίστατο δάκρυ χέουσα,
ἔν τ'ἄρα οἱ φῦ χειρὶ ἔπος τ'ἔφατ'ἔκ τ'ὀνόμαζε·
δαιμόνιε φθίσει σε τὸ σὸν μένος, οὐδ'ἐλεαίρεις
παῖδά τε νηπίαχον καὶ ἔμ'ἄμμορον, ἣ τάχα χήρη
σεῦ ἔσομαι· τάχα γάρ σε κατακτανέουσιν Ἀχαιοὶ
πάντες ἐφορμηθέντες· ἐμοὶ δέ κε κέρδιον εἴη 410
σεῦ ἀφαμαρτούσῃ χθόνα δύμεναι· οὐ γὰρ ἔτ'ἄλλη
ἔσται θαλπωρὴ ἐπεὶ ἂν σύ γε πότμον ἐπίσπῃς
ἀλλ'ἄχε'· οὐδέ μοι ἔστι πατὴρ καὶ πότνια μήτηρ.
ἤτοι γὰρ πατέρ'ἁμὸν ἀπέκτανε δῖος Ἀχιλλεύς,
ἐκ δὲ πόλιν πέρσεν Κιλίκων εὖ ναιετάουσαν
Θήβην ὑψίπυλον· κατὰ δ'ἔκτανεν Ἠετίωνα,
οὐδέ μιν ἐξενάριξε, σεβάσσατο γὰρ τό γε θυμῷ,
ἀλλ'ἄρα μιν κατέκηε σὺν ἔντεσι δαιδαλέοισιν
ἠδ'ἐπὶ σῆμ'ἔχεεν· περὶ δὲ πτελέας ἐφύτευσαν
νύμφαι ὀρεστιάδες κοῦραι Διὸς αἰγιόχοιο. 420
οἳ δέ μοι ἑπτὰ κασίγνητοι ἔσαν ἐν μεγάροισιν
οἳ μὲν πάντες ἰῷ κίον ἤματι Ἄϊδος εἴσω·
πάντας γὰρ κατέπεφνε ποδάρκης δῖος Ἀχιλλεὺς
βουσὶν ἐπ'εἰλιπόδεσσι καὶ ἀργεννῇς ὀΐεσσι.
μητέρα δ', ἣ βασίλευεν ὑπὸ Πλάκῳ ὑληέσσῃ,
τὴν ἐπεὶ ἂρ δεῦρ'ἤγαγ'ἅμ'ἄλλοισι κτεάτεσσιν,
ἂψ ὅ γε τὴν ἀπέλυσε λαβὼν ἀπερείσι'ἄποινα,
πατρὸς δ'ἐν μεγάροισι βάλ'Ἄρτεμις ἰοχέαιρα.
Ἕκτορ ἀτὰρ σύ μοί ἐσσι πατὴρ καὶ πότνια μήτηρ
ἠδὲ κασίγνητος, σὺ δέ μοι θαλερὸς παρακοίτης· 430
ἀλλ'ἄγε νῦν ἐλέαιρε καὶ αὐτοῦ μίμν'ἐπὶ πύργῳ,
μὴ παῖδ'ὀρφανικὸν θήῃς χήρην τε γυναῖκα·
λαὸν δὲ στῆσον παρ'ἐρινεόν, ἔνθα μάλιστα
ἀμβατός ἐστι πόλις καὶ ἐπίδρομον ἔπλετο τεῖχος.
τρὶς γὰρ τῇ γ'ἐλθόντες ἐπειρήσανθ'οἱ ἄριστοι
ἀμφ'Αἴαντε δύω καὶ ἀγακλυτὸν Ἰδομενῆα
ἠδ'ἀμφ'Ἀτρεΐδας καὶ Τυδέος ἄλκιμον υἱόν·
ἤ πού τίς σφιν ἔνισπε θεοπροπίων ἐῢ εἰδώς,
ἤ νυ καὶ αὐτῶν θυμὸς ἐποτρύνει καὶ ἀνώγει.
Τὴν δ'αὖτε προσέειπε μέγας κορυθαίολος Ἕκτωρ· 440
ἦ καὶ ἐμοὶ τάδε πάντα μέλει γύναι· ἀλλὰ μάλ'αἰνῶς
αἰδέομαι Τρῶας καὶ Τρῳάδας ἑλκεσιπέπλους,
αἴ κε κακὸς ὣς νόσφιν ἀλυσκάζω πολέμοιο·
οὐδέ με θυμὸς ἄνωγεν, ἐπεὶ μάθον ἔμμεναι ἐσθλὸς
αἰεὶ καὶ πρώτοισι μετὰ Τρώεσσι μάχεσθαι
ἀρνύμενος πατρός τε μέγα κλέος ἠδ'ἐμὸν αὐτοῦ.
εὖ γὰρ ἐγὼ τόδε οἶδα κατὰ φρένα καὶ κατὰ θυμόν·
ἔσσεται ἦμαρ ὅτ'ἄν ποτ'ὀλώλῃ Ἴλιος ἱρὴ
καὶ Πρίαμος καὶ λαὸς ἐϋμμελίω Πριάμοιο.
ἀλλ'οὔ μοι Τρώων τόσσον μέλει ἄλγος ὀπίσσω, 450
οὔτ'αὐτῆς Ἑκάβης οὔτε Πριάμοιο ἄνακτος
οὔτε κασιγνήτων, οἵ κεν πολέες τε καὶ ἐσθλοὶ
ἐν κονίῃσι πέσοιεν ὑπ'ἀνδράσι δυσμενέεσσιν,
ὅσσον σεῦ, ὅτε κέν τις Ἀχαιῶν χαλκοχιτώνων
δακρυόεσσαν ἄγηται ἐλεύθερον ἦμαρ ἀπούρας·
καί κεν ἐν Ἄργει ἐοῦσα πρὸς ἄλλης ἱστὸν ὑφαίνοις,
καί κεν ὕδωρ φορέοις Μεσσηΐδος ἢ Ὑπερείης
πόλλ'ἀεκαζομένη, κρατερὴ δ'ἐπικείσετ'ἀνάγκη·
καί ποτέ τις εἴπῃσιν ἰδὼν κατὰ δάκρυ χέουσαν·
Ἕκτορος ἧδε γυνὴ ὃς ἀριστεύεσκε μάχεσθαι 460
Τρώων ἱπποδάμων ὅτε Ἴλιον ἀμφεμάχοντο.
ὥς ποτέ τις ἐρέει· σοὶ δ'αὖ νέον ἔσσεται ἄλγος
χήτεϊ τοιοῦδ'ἀνδρὸς ἀμύνειν δούλιον ἦμαρ.
ἀλλά με τεθνηῶτα χυτὴ κατὰ γαῖα καλύπτοι
πρίν γέ τι σῆς τε βοῆς σοῦ θ'ἑλκηθμοῖο πυθέσθαι.
Ὣς εἰπὼν οὗ παιδὸς ὀρέξατο φαίδιμος Ἕκτωρ·
ἂψ δ'ὃ πάϊς πρὸς κόλπον ἐϋζώνοιο τιθήνης
ἐκλίνθη ἰάχων πατρὸς φίλου ὄψιν ἀτυχθεὶς
ταρβήσας χαλκόν τε ἰδὲ λόφον ἱππιοχαίτην,
δεινὸν ἀπ'ἀκροτάτης κόρυθος νεύοντα νοήσας. 470
ἐκ δ'ἐγέλασσε πατήρ τε φίλος καὶ πότνια μήτηρ·
αὐτίκ'ἀπὸ κρατὸς κόρυθ'εἵλετο φαίδιμος Ἕκτωρ,
καὶ τὴν μὲν κατέθηκεν ἐπὶ χθονὶ παμφανόωσαν·
αὐτὰρ ὅ γ'ὃν φίλον υἱὸν ἐπεὶ κύσε πῆλέ τε χερσὶν
εἶπε δ'ἐπευξάμενος Διί τ'ἄλλοισίν τε θεοῖσι·
Ζεῦ ἄλλοι τε θεοὶ δότε δὴ καὶ τόνδε γενέσθαι
παῖδ'ἐμὸν ὡς καὶ ἐγώ περ ἀριπρεπέα Τρώεσσιν,
ὧδε βίην τ'ἀγαθόν, καὶ Ἰλίου ἶφι ἀνάσσειν·
καί ποτέ τις εἴποι πατρός γ'ὅδε πολλὸν ἀμείνων
ἐκ πολέμου ἀνιόντα· φέροι δ'ἔναρα βροτόεντα 480
κτείνας δήϊον ἄνδρα, χαρείη δὲ φρένα μήτηρ.
Ὣς εἰπὼν ἀλόχοιο φίλης ἐν χερσὶν ἔθηκε
παῖδ'ἑόν· ἣ δ'ἄρα μιν κηώδεϊ δέξατο κόλπῳ
δακρυόεν γελάσασα· πόσις δ'ἐλέησε νοήσας,
χειρί τέ μιν κατέρεξεν ἔπος τ'ἔφατ'ἔκ τ'ὀνόμαζε·
δαιμονίη μή μοί τι λίην ἀκαχίζεο θυμῷ·
οὐ γάρ τίς μ'ὑπὲρ αἶσαν ἀνὴρ Ἄϊδι προϊάψει·
μοῖραν δ'οὔ τινά φημι πεφυγμένον ἔμμεναι ἀνδρῶν,
οὐ κακὸν οὐδὲ μὲν ἐσθλόν, ἐπὴν τὰ πρῶτα γένηται.
ἀλλ'εἰς οἶκον ἰοῦσα τὰ σ'αὐτῆς ἔργα κόμιζε 490
ἱστόν τ'ἠλακάτην τε, καὶ ἀμφιπόλοισι κέλευε
ἔργον ἐποίχεσθαι· πόλεμος δ'ἄνδρεσσι μελήσει
πᾶσι, μάλιστα δ'ἐμοί, τοὶ Ἰλίῳ ἐγγεγάασιν.
Ὣς ἄρα φωνήσας κόρυθ'εἵλετο φαίδιμος Ἕκτωρ
ἵππουριν· ἄλοχος δὲ φίλη οἶκον δὲ βεβήκει
ἐντροπαλιζομένη, θαλερὸν κατὰ δάκρυ χέουσα.
αἶψα δ'ἔπειθ'ἵκανε δόμους εὖ ναιετάοντας
Ἕκτορος ἀνδροφόνοιο, κιχήσατο δ'ἔνδοθι πολλὰς
ἀμφιπόλους, τῇσιν δὲ γόον πάσῃσιν ἐνῶρσεν.
αἳ μὲν ἔτι ζωὸν γόον Ἕκτορα ᾧ ἐνὶ οἴκῳ· 500
οὐ γάρ μιν ἔτ'ἔφαντο ὑπότροπον ἐκ πολέμοιο
ἵξεσθαι προφυγόντα μένος καὶ χεῖρας Ἀχαιῶν.
.
αφου ετσι μιλησε αναχωρησε ο Εκτορας με τη λαμπερη περικεφαλαια
και σε λιγο εφτασε στο καλοχτισμενο σπιτι του
εκει μεσα στ'αρχοντικο δεν βρηκε την Ανδρομαχη με τ'ασπρα μπρατσα
γιατι αυτη με το παιδι και την υπηρετρια με τ'ομορφο λεπτο φορεμα
ψηλα στο πυργο εστεκε θρηνωντας και κλαιγοντας
τοτε ο Εκτορας οταν μεσα δεν βρηκε την ευγενικη γυναικα του
σταθηκε στην εξωπορτα και ρωτησε τις αιχμαλωτες σκλαβες να του πουν
ελατε σκλαβες πεστε μου με ασφαλτα λογια
που πηγε η Ανδρομαχη με τ'ασπρα μπρατσα φευγοντας απ'το απιτι,
μηπως πηγε σε καποια απ'τις συνυφαδες της η' πηγε σε καποια
απ'τις κουνιαδες της με τα ομορφα λεπτα φορεματα
η'βγηκε για να παει στο ναο της Αθηνας οπου μαζι με τις αλλες
Τρωαδιτισες με τα ομορφα μαλλια την τρομερη θεα να παρακαλεσουν
σ'αυτον απαντησε η πανεξυπνη οικονομα του σπιτιου κι ειπε:
Εκτορα αφου με διεταξες ,να πω ολη την αληθεια
δεν πηγε σε καποια απ'τις συνυφαδες της ουτε πηγε σε καποια
απ'τις κουνιαδες της με τα ομορφα λεπτα φορεματα
ουτε βγηκε για να παει στο ναο της Αθηνας οπου μαζι με τις αλλες
Τρωαδιτισες με τα ομορφα μαλλια την τρομερη θεα να παρακαλεσουν
αλλα στον ψηλο πυργο ανεβηκε του Ιλιου οταν ακουσε
πως κατατροπωθηκαν οι Τρωες και τεραστια η επικρατηση των Αχαιων
εκεινη τρεχοντας φθανει στο τειχος σαν τρελλη ομοια κουβαλωντας
μαζι και το παιδι η παραμανα
ετσι του μιλησε η οικονομα κι απ'το σπιτι εξω ορμησε ο Εκτορας
στην ιδια στρατα που'χε περασει πριν στους στερεους δρομους
κι οταν εφτασε στις Σκαιες Πυλες διασχιζοντας τη μεγαλη πολιτεια
κι απο κει περνωντας θα'βγαινε στη πεδιαδα ειδε απεναντι του
να'ρχεται τρεχοντας η πολυακριβη γυναικα του η Ανδρομαχη
η κορη του μεγαλοκαρδου Ηετιωνα που κατω απο την δασωδη
Πλακα κατοικει της Θηβας και στους ανδρες της Υποπλακιας της Κιλικιας
βασιλευει
εκεινη απεναντι του σταθηκε και μαζι η υπηρετρια ηρθε εχοντας
στην αγκαλια τ'αθωο μωρο τ'αγαπημενο παιδι του τον Εκτοριδη
παρομοιο με πανεμορφο αστερι που ο Εκτορας το φωναζε Σκαμανδριο
κι οι αλλοι Αστυανακτα γιατι ο Εκτορας εσωζε το Ιλιο τη πολη
κι αυτος χαμογελασε οταν ειδε το παιδι δεν ειπε λεξη
κι η Ανδρομαχη σταθηκε κοντα του χυνοντας δακρυα
και του'σφιξε το χερι και του μιλησε κι αυτα τα λογια του'πε
γενναιε μου θα σ'αφανισει η μεγαλη σου ορμη κι αντρεια
δεν λυπασαι το μωρο ετουτο παιδι κι εμενα την αμοιρη που γρηγορα
θα μεινω χηρα σου γιατι γρηγορα θα σε κατασπαραξουν οι Αχαιοι
ολοι ορμωντας καταπανω σου.σε μενα ποιο το οφελος θα'ναι αν σε χασω
προτιμω να μπω στο χωμα δεν θα'ναι αλλη θαλπωρη για μενα
γιατι αν εχεις τετοια τυχη θα'χω μοναχα μεγαλα βασανα
και δεν εχω ουτε τον πατερα μου ουτε την σεβαστη μου μανα
τον πατερα μου τον σκοτωσε ο θεικος Αχιλλεας
οταν πηρε τη πολη των Κιλικων την πλουσια Θηβα την Υψιπυλον
σκοτωσε τον Ηετριωνα
ομως δεν τον εγδυσε,στην καρδια του βαθεια τον σεβαστηκε
με τα περιτεχνα οπλα του τον εκαψε και σηκωσε μνημα
και γυρω φυτεψαν φτελιες οι νυμφες του βουνου οι κορες του Δια
που ριχνει τις καταιγιδες
και τα εφτα αδερφια μου,χαρα στο σπιτι μου,ολα την ιδια μερα κατεβηκαν
στον Αδη,ολα τα σκοτωσε ο Αχιλλεας που'ναι στα ποδια γρηγορος
μεσα στα βαριοποδα βοδια και στ'ασπρα προβατα τα βρηκε
και τη μητερα που βασιλευε στη κατω Πλακα τη δασωδη εδω την εφερε
μαζι μ'αλλα λαφυρα κι αφου την απελευθερωσε παιρνωντας αμετρητα
λυτρα στο σπιτι του πατερα την σημαδεψε και τη σκοτωσε η τοξευτρα Αρτεμη
Εκτορα τωρα εσυ'σαι ο πατερας μου κι η σεβαστη μου μανα
κι αδερφος,εσυ κι ο δυνατος συντροφος στο κρεβατι
ελα λυπησου μας τωρα κι εδω μεινε στο πυργο και μην αφησεις το παιδι
ορφανο και χηρα τη γυναικα και το στρατο κρατησε τον κοντα στην αγριοσυκια
εκει που'ναι η πολη περισσοτερο διαβατη κι ευκολα περνιεται το τειχος
τρεις φορες ηρθαν κι απο'κει δοκιμασαν ν'ανεβουν οι πιο αντρειωμενοι
οι δυο οι Αιαντες κι ο πολυδοξασμενος Ιδομενεας και οι δυο γιοι του Ατρεα
και του Τυδεα ο σκληροτραχηλος γιος
η'τους το φανερωσε καποιος που ξερει καλα τους χρησμους των θεων
η'τους παροτρυνει η ισχυρη ορμη τους και τους καθοδηγει
και της αποκριθηκε ο ανδρειος Εκτορας με τη λαμπερη περικεφαλαια
κι εμενα ολ'αυτα με νοιαζουν γυναικα αλλα ντρεπομαι τρομερα τους Τρωες
και τις Τρωαδιτισες με τα μακρια λεπτα φορεματα να απομακρυνομαι απ'τον πολεμο
σαν τιποτενιος
μητε η καρδια μου το οριζει επειδη εμαθα να'μαι γενναιος παντοτε
και με τους πρωτους απ'τους Τρωες να μαχομαι και να επιθυμω τη μεγαλη δοξα
του πατερα μου μα και τη δικη μου
γιατι πολυ καλα το ξερω και στο μυαλο και στη καρδια πως καποτε θα'ρθει μερα
που θα χαθει η Τροια το ιερο Ιλιο κι ο Πριαμος ο αξιος ακοντιστης
κι ο ολος ο λαος του
αλλα δεν με νοιαζει τοσο για τα βασανα που θα'ρθουν στους Τρωες
ουτε γι'αυτη την Εκαβη ουτε για τον βασιλια Πριαμο ουτε για τ'αδερφια
οπου πολλοι κι αντρειοι θα κυλιστουν στη σκονη απο αντρες εχθρους
οσο για σενα οταν καποιος απ'τους Αχαιους με τα χαλκινα οπλα
σου στερησει την ελευτερια και σε συρει μακρια δακρυσμενη
και στο Αργος εισαι και σε ξενης αφεντρας τον αργαλειο υφαινεις
και νερο κουβαλας απ'τη Μεσσηιδα η'απ'την Υπερεια χωρις να θελεις
πανισχυρος να σε βαραινει εξαναγκασμος
και καποτε καποιος να πει βλεποντας σε να χυνεις δακρυα
για δεστε τη γυναικα του Εκτορα που'ταν στη μαχη ο πρωτος αναμεσα
στους Τρωες τους αλογοδαμαστες οταν το Ιλιον πολιορκουσαν
ετσι θα πει καποτε καποιος και μεσα σου θ'αναψει καινουργιος πονος
για κεινον τον αντρα που θα'μποδιζε τη σκλαβια σου
καλυτερα πεθαμενος να μη ζω να 'μαι στη γη χωμενος
προτου ακουσω τη κραυγη σου οταν με βια θα σε σερνουν
ετσι ειπε και το παιδι λαχταρισε να παρει στα χερια του ο λαμπερος Εκτορας
το παιδι εσκουξε και χωθηκε τρομασγμενο να κρυφτει στο στηθος της παραμανας
με την ομορφη ζωνη οταν ειδε την οψη τ'αγαπητου πατερα
φοβηκε απ'τον χαλκο που'χε κι απ'την αλογισια χαιτη που σειστηκε απ'τη κορυφη
της περικεφαλαιας
μ'αυτο γελασε ο αγαπητος πατερας κι η σεβαστη μανα
κι αμεσως απ'το κεφαλι εβγαλε τη περικεφαλαια ο λαμπερος Εκτορας
και την ακουμπησε στο χωμα οπου λαμποκοπουσε
κι επειτα στα χερια του παιρνει τ'αγαπητο παιδι το φιλησε κι ειπε ευχομενος
στο Δια στους αλλους θεους
Δια κι οι αλλοι θεοι δωστε και σε τουτο το παιδι μου οπως κι εγω
να γινει ξεχωριστος αναμεσα στους Τρωες
δωστε του ζωη ευτυχισμενη και κραταιως το Ιλιο να κυβερνησει
και καποτε καποιος να πει
ετουτος πολυ ανωτερος απ'τον πατερα του
οταν απ'τον πολεμο ανεβαινοντας φερνει λαφυρα αιματωβαμενα
αρματα του εχθρου που σκοτωσε κι η μανα βαθεια μεσα της να χαιρεται
ετσι ειπε και στα χερια της αγαπημενης γυναικας αφησε το παιδι
κι αυτη το δεχτηκε στο ευωδιασμενο στηθος της γελωντας και κλαιγοντας
ο αντρας της οταν αυτο ειδε την συμπονεσε και με το χερι του τη χαιδεψε
κι αυτα τα λογια της ειπε
καλη μου μη μου τοσο στη καρδια πικραινεσαι γιατι κανενας ανθρωπος
δεν θα με στειλει στον Αδη πριν να'ρθει η ωρα μου
σου λεω πως απ'τη μοιρα του κανεις απ'τους ανθρωπους δεν μπορει να ξεφυγει
ειτε δειλος ειτε αντρειος επειδη ετσι ειναι απ'τη πρωτη φορα που γεννηθηκαν
ελα στο σπιτι πηγαινε και για τις δουλειες σου φροντιζε
τον αργαλειο και τη ροκα και τις υπηρετριες διαταζε να δουλευουν
ο πολεμος ειναι μελημα των αντρων ολων,και περισσοτερο εμενα,
οσων μεσα στο Ιλιο γεννηθηκαν
ετσι αφου μιλησε ο λαμπερος Εκτορας σηκωσε απ'το χωμα την αλογισια
περικεφαλαια και η αγαπημενη γυναικα τραβηξε για το σπιτι συχνα γυρνωντας πισω
το κεφαλι και χυνωντας δακρυα
σε λιγο επειτα εφτασε στο καλοχτισμενο αρχοντικο του αντροφονια Εκτορα
εκει μεσα βρηκε τις πολλες υπηρετριες και τις διεταξε θρηνο ολες να σηκωσουν
ετσι θρηνουσαν ακομα ζωντανο τον Εκτορα στο σπιτι του μεσα
γιατι πια δεν ελπιζαν να τον δουν απ'τον πολεμο να γυριζει ξεφευγοντας
απ'τη μανια κι απ'τα χερια των Αχαιων
.
.
ΖΗΤΙΑΝΙΑΔΑ
[προαγγελμα της Νεας Κωμωδιας και της Commedia dell'Arte]
[Ομηρου Οδυσσεια-ραψωδια σ'στιχοι 1-31]-μεταφραση χ.ν.κουβελης
ἦλθε δ᾽ ἐπὶ πτωχὸς πανδήμιος, ὃς κατὰ ἄστυ
πτωχεύεσκ᾽ Ἰθάκης, μετὰ δ᾽ ἔπρεπε γαστέρι μάργῃ
ἀζηχὲς φαγέμεν καὶ πιέμεν· οὐδέ οἱ ἦν ἲς
οὐδὲ βίη, εἶδος δὲ μάλα μέγας ἦν ὁράασθαι.
Ἀρναῖος δ᾽ ὄνομ᾽ ἔσκε· τὸ γὰρ θέτο πότνια μήτηρ
ἐκ γενετῆς· Ἶρον δὲ νέοι κίκλησκον ἅπαντες,
οὕνεκ᾽ ἀπαγγέλλεσκε κιών, ὅτε πού τις ἀνώγοι·
ὅς ῥ᾽ ἐλθὼν Ὀδυσῆα διώκετο οἷο δόμοιο,
καί μιν νεικείων ἔπεα πτερόεντα προσηύδα·
"εἶκε, γέρον, προθύρου, μὴ δὴ τάχα καὶ ποδὸς ἕλκῃ.
οὐκ ἀΐεις ὅτι δή μοι ἐπιλλίζουσιν ἅπαντες,
ἑλκέμεναι δὲ κέλονται; ἐγὼ δ᾽ αἰσχύνομαι ἔμπης.
ἀλλ᾽ ἄνα, μὴ τάχα νῶϊν ἔρις καὶ χερσὶ γένηται."
τὸν δ᾽ ἄρ᾽ ὑπόδρα ἰδὼν προσέφη πολύμητις Ὀδυσσεύς·
"δαιμόνι᾽, οὔτε τί σε ῥέζω κακὸν οὔτ᾽ ἀγορεύω,
οὔτε τινὰ φθονέω δόμεναι καὶ πόλλ᾽ ἀνελόντα.
οὐδὸς δ᾽ ἀμφοτέρους ὅδε χείσεται, οὐδέ τί σε χρὴ
ἀλλοτρίων φθονέειν· δοκέεις δέ μοι εἶναι ἀλήτης
ὥς περ ἐγών, ὄλβον δὲ θεοὶ μέλλουσιν ὀπάζειν.
χερσὶ δὲ μή τι λίην προκαλίζεο, μή με χολώσῃς,
μή σε γέρων περ ἐὼν στῆθος καὶ χείλεα φύρσω
αἵματος· ἡσυχίη δ᾽ ἂν ἐμοὶ καὶ μᾶλλον ἔτ᾽ εἴη
αὔριον· οὐ μὲν γάρ τί σ᾽ ὑποστρέψεσθαι ὀΐω
δεύτερον ἐς μέγαρον Λαερτιάδεω Ὀδυσῆος."
τὸν δὲ χολωσάμενος προσεφώνεεν Ἶρος ἀλήτης·
"ὢ πόποι, ὡς ὁ μολοβρὸς ἐπιτροχάδην ἀγορεύει,
γρηῒ καμινοῖ ἶσος· ὃν ἂν κακὰ μητισαίμην
κόπτων ἀμφοτέρῃσι, χαμαὶ δέ κε πάντας ὀδόντας
γναθμῶν ἐξελάσαιμι συὸς ὣς ληϊβοτείρης.
ζῶσαι νῦν, ἵνα πάντες ἐπιγνώωσι καὶ οἵδε
μαρναμένους· πῶς δ᾽ ἂν σὺ νεωτέρῳ ἀνδρὶ μάχοιο;"
εκει ηρθε ενας πασιγνωστος σ'ολοκληρο τον δημο διακονιαρης
που διακονευε μεσα στη πολη της Ιθακης,αχορταγη η κοιλια του
ετρωγε κι επινε ακαταπαυστα, ομως ουτε δυναμη ειχε
ουτε παλλικαρια,αν και πολυ μεγαλοσωμος φαινονταν να'ναι
Αρναιος ηταν τ'ονομα του,αυτο του το'δωσε η κυρα μανα του
σαν γεννηθηκε.Ιρον τον φωναζαν οι νεαροι απαντες
γιατι ετρεχε και πηγαινε μηνυματα οπου καποιος τον εστελνε,
αυτος οταν ηρθε εδιωχνε τον Οδυσσεα απ'το δικο του σπιτι
και μ'εριστικα λογια πεταχτα για καβγα τ'απευθυνθηκε
''φευγα,γερο,απ'τη πορτα,γρηγορα κι απ'τα ποδια θα σε συρω
δεν βλεπεις π'ολοι μου κανουν νοημα,να σε συρω με παρακινουν
εγω ομως ντρεπομαι να το κανω
Ελα σηκω,τραβα γρηγορα,μην πιαστουμε στα χερια απ'τα λογια''
Αυτον τον στραβοκοιταξε ο πανεξυπνος Οδυσσεας απαντωντας
''παλιανθρωπε,ουτε μ'εργα σ'εβλαψα ουτε λογια σου'πα
ουτε αυτα που σου δινουν φτοναω οσα πολλα κι αν ειναι
το κατωφλι και τους δυο μας χωραει,ουτε σε κατι σ'ωφελει
για τα ξενα να φθονεις,μου φαινεται να'σαι περιπλανωμενος
οπως κι εγω,την ευτυχια στο μελλον οι θεοι θα στειλουν,
στα χερια να πιαστουμε μη με παραπροκαλεις,μη με θυμωσεις
αν και γερος στα στηθια και στα χειλια θα σε γεμισω
μ'αιματα.και την ησυχια μου μαλιστα θα βρω απ'αυριο
γιατι δεν νομιζω να τολμησεις να ξαναγυρισεις για δευτερη φορα
στο σπιτι του γιου του Λαερτη Οδυσσεα''
Σ'αυτον θυμωμενος απαντησε ο περιπλανωμενος ζητιανος Ιρος
''Α φοβηθηκα,πως το ψωρογουρουνι χωρις να σκεφτει μιλαει,
ομοια με μπαμπογρια στο τζακι,στ'αληθεια να τον τσακισω
μετα δυο μου τα χερια,κατω στο χωμα ολα τα δοντια
απ'τα σαγονια να ξεριζωσω οπως γουρουνας που ρημαζει σιταροχωραφα
Ετοιμασου λοιπον τωρα,ωστε ολοι να μας δουν και να διασκεδασουν
ν'αρπαζομαστε,πως εσυ μ'εναν νεωτερο ανδρα τσακωνεσαι''
.
και η ΖΗΤΙΑΝΙΑΔΑ σε Αγοραιον Λογον
τοτε μπουκαρισ'εδω ενα νουμερο ρεντικολο σ'ολη τη πολη διακονιαρης
που στο Θιακη μεσα ψωμοζητουσε αχορταγη η μπακα του
ετρωγε κι επινε του σκασμου ομως δεν ειχε καρδια ουτε
παλλικαρια κι ας φαινονταν μεγας μαμουχαλος κρεμανταλας.
Αρναιος ητανε το'νομα του,ετσι τον νοματισε η κακομοιρα η μανα του
σαν γεννηθηκε,Ιρο τον εκραζε απασα η μαριδα
γιατ'ετρεχε για θεληματα παντου οποιος τον εστελνε
αυτος λοιπον οταν εφτασε εδω κοιταε πως να διωξει τον Δυσσεα απ'το σπιτικο του
και με μπολικες εριστικες κουβεντες για καβγα του επιτεθηκε
''Ξεκουμπα,γερο,απ'τη πορτα αντε μπρος απο δω μη σε συρω απ'τα ποδαρια
δεν βλεπεις π'ολοι νοημα μου κανουν να σε τραβηξω μου λενε
εγω ομως πολυ εντρεπομαι να το πραξω ετουτο
Ελα σηκω,αντε τραβα,μην αρπαχτουμε για καλα στα χερια απ'τα λογια''
Τοτε τον στραβοκοιταξε ο μαχαλομαγκας Δυσσεας και του'ριξε τα λογια
''παλιοδιαολε,μ'εργα δεν σ'εβλαψα ουτε με λογια
ουτε αυτηνα που σου πετανε ζηλευω οσα πολλα κι αν κονομας
το κατωφλι εδω ειναι και για τους δυο ,ουτε κι ωφελεισαι
τιποτα για τα ξενα να ζηλευεις,βλεπω πως εισαι ταλαιπωρος
αλητης σαν κι εμενα,κι οι θεοι θ'αργησουν εντελει να μας καζαντισουν
μην με προκαλεις το λοιπον ν'αρπαχτουμε στα χερια,μη με τσαντισεις
γιατι αν και γερος τα στηθια και τα χειλια σου με γροθιες
θα τα μπλατσαρωσω μ'αιματα,κι ετσι απο αυριο θα'χω ησυχια
γιατι δεν νομιζω να τολμησεις να ξαναμολαρεις δευτερη φορα
για το σπιτι του Δυσσεα του Λαερτη υιου λεω''
Και τοτε αγριεμενο σκυλι του την επεσε αυτος ο αλητηριος Ιρος
''Α ποσο σκιαχτικα,ψωρογουρουνι χωρις νιονιο παρλαρεις
σαν να'σαι καμια μπαμπογρια στις σταχτες, θα σου ορμιξω
και θα σε τσακισω με τα δυο μου χερια κι ολα τα δοντια απ'τα σαγονια σου
θα τα ξεριζωσω να φανε χωμα οπως γουρουνας που ρημαζει αγροτεμαχια
Ελα λοιπον τωρα τοιμασου,ολοι να μας παρουν ματι και να κανουν χαζι
που θ'αρπαχτουμε,εσυ ενας γερος ν'αυτοχειρεις μ'ενα τζοβενο σου να πιαστεις''
.
.
Η ΕΛΙΑ ΣΤΟΝ ΟΜΗΡΟ
Ομηρου Οδυσσεια-ραψωδια ε'-στιχοι 476-482
[μεταφραση χ.ν.κουβελης]
[Οταν ο Οδυσσεας βρεθηκε ναυαγος στο νησι των Φαιακων κρυφθηκε να σωθει
απο ανθρωπους κι αγρια θηρια κατω απο μια ελια και μια αγριελια φυτρωμενες
μαζι]
476...................δοιοὺς δ᾽ ἄρ᾽ ὑπήλυθε θάμνους,
ἐξ ὁμόθεν πεφυῶτας· ὁ μὲν φυλίης, ὁ δ᾽ ἐλαίης.
τοὺς μὲν ἄρ᾽ οὔτ᾽ ἀνέμων διάη μένος ὑγρὸν ἀέντων,
οὔτε ποτ᾽ ἠέλιος φαέθων ἀκτῖσιν ἔβαλλεν,
οὔτ᾽ ὄμβρος περάασκε διαμπερές· ὣς ἄρα πυκνοὶ
ἀλλήλοισιν ἔφυν ἐπαμοιβαδίς· οὓς ὑπ᾽ Ὀδυσσεὺς
δύσετ᾽...................................................482
..................κατω απο δυο χαμηλα δεντρα τρυπωσε
που μαζι και τα δυο φυτρωναν,το'να αγριελια,τ'αλλο ελια
και δεν τα περνουσε η τρομερη υγρασια των ανεμων οταν φυσουσαν
ουτε ποτε ο λαμπερος ηλιος με τις ακτινες τα χτυπουσε
ουτε η βροχη τα διαπερνουσε .τοσο πυκνα πλεγμενα
το'να μετ'αλλο ηταν φυτρωμενα.εκει απο κατω ο Οδυσσεας
κρυφθηκε.............
.
.
ΣΤΟΥΣ ΚΙΚΟΝΕΣ
[Ομηρου Οδυσσεια-ραψωδια ι'-στιχοι 39-81]-μεταφραση χ.ν.κουβελης c.n.couvelis
απ'το Ιλιο μ'εφερε ο ανεμος κοντα στους Κικονες 39
στην Ισμαρο,εκει εγω την πολη ερημωσα κι αυτους αφανισα
απ'τη πολη γυναικες και πολλα υπαρχοντα αφου αρπαξαμε
τα μοιρασαμε ισα ωστε καποιος με μενα να μην δυσαρεστηθει
οπου αυτους επιμονα προετρεπα να παρουμε ποδι
αλλ'αυτοί ,παρα πολυ ανοητοι μωροι , δεν πυθονταν
οπου πολυ κρασι πινωντας μεθουσαν,και πολλα προβατα
εσφαζαν στ'ακρογυαλι και βοδια με τα ελικοειδη ποδια
εν τω μεταξυ πηγαν οι Κικονες αλλους Κικονες να φωναξουν
που μ'αυτους γειτονες ησαν κι ηταν πιο πολλοι και πιο δυνατοι
στη στερια εμεναν,κι ηξεραν καλα πανω απ'τ'αρματα
κατα ανδρων να μαχονται κι οπου χρειασθει και πεζοι να ειναι
ηρθαν οπως οσα φυλλα κι ανθη βγαινουν την ανοιξη
ξημερωμα,και τοτε η κακη μοιρα απ'τον Δια επεσε
σ'εμας τους δυσμοιρους για να παθουμε πολλα βασανα
σταθηκαν και πολεμουσαν κοντα στα γρηγορα καραβια
κι εριχναν ο ενας στον αλλον τα χαλκινα κονταρια
οσο ηταν πρωι και μεγαλωνε μερα του θεου
τοσο τους αποκρουαμε αν κι ηταν πιο πολλοι απο μας
ομως ηρθε η ωρα του ηλιου που λυνουν τα βοδια απ'το ζευγαρι
και τοτε οι Κικονες επικρατησαν πανω στους Αχαιους
εξι απο καθε καραβι συντροφοι με τις γερες περικνημιδες
χαθηκαν κι οι υπολοιποι ξεφυγαμε απ'τον θανατο και τη μοιρα
απο εκει πρωτα να πλευσουμε με βαρια απ'τη λυπη καρδια
ανακουφισμενοι που τον θανατο δεν βρηκαμε,χανοντας αγαπημενους
συντροφους,ουτε τα γερτα απ'τη μια κι απ'την αλλη μερια καραβια κινησαν
πριν καποιον απ'τους διστακτικους συντροφους τρεις φορες καθεναν
φωναξουμε,που πεθαναν στη πεδιαδα απ'τους Κικονες χτυπημενοι,
στα καραβια σηκωσε καταπανω ανεμο Βορια ο Διας που τα συννεφα μαζευει
φοβερη θυελλα,με συννεφα σκεπασε τη γη
μαζι και τη θαλασσα κι απ'τον ουρανο κατεβαινει νυχτα
και τα καραβια γερναν σε γωνια και τα πανια τους
σε τρια και τεσσερα κομματια τα'σχισε η ισχυς τ'ανεμου
κι εμεις στα καραβια τα κατεβασαμε,φοβουμενοι καταστροφη,
αυτα βιαστικα τα κουπηλατισαμε προς τη στερια
εκει δυο νυχτες και δυο μερες χωρις διακοπη καμια
ακουνητοι ημασταν,μαζι η κουραση κι ο πονος τη καρδια ετρωγαν
αλλα οταν την τριτη μερα η ομορφοπλεξουδη Αυγη εφεξε
τα καταρτια στησαμε και πανω τους τ'ασπρα πανια τραβηξαμε
καθησαμε,τα καραβια οι ανεμοι και οι κυβερνητες τα καθοδηγουσαν
και τοτε σωος θα 'φθανα στη γη της πατριδας
αλλ'ομως το κυμα και το ρευμα παρακαμπτωντας τον Μαλεα
κι ο Βοριας μ'εσπρωξε μακρυα,περα απ'τα Κυθηρα να περιπλανιεμαι 81
.
Ἰλιόθεν με φέρων ἄνεμος Κικόνεσσι πέλασσεν,39
Ἰσμάρῳ. ἔνθα δ᾽ ἐγὼ πόλιν ἔπραθον, ὤλεσα δ᾽ αὐτούς·
ἐκ πόλιος δ᾽ ἀλόχους καὶ κτήματα πολλὰ λαβόντες
δασσάμεθ᾽, ὡς μή τίς μοι ἀτεμβόμενος κίοι ἴσης.
ἔνθ᾽ ἦ τοι μὲν ἐγὼ διερῷ ποδὶ φευγέμεν ἡμέας
ἠνώγεα, τοὶ δὲ μέγα νήπιοι οὐκ ἐπίθοντο.
ἔνθα δὲ πολλὸν μὲν μέθυ πίνετο, πολλὰ δὲ μῆλα
ἔσφαζον παρὰ θῖνα καὶ εἰλίποδας ἕλικας βοῦς·
τόφρα δ᾽ ἄρ᾽ οἰχόμενοι Κίκονες Κικόνεσσι γεγώνευν,
οἵ σφιν γείτονες ἦσαν, ἅμα πλέονες καὶ ἀρείους,
ἤπειρον ναίοντες, ἐπιστάμενοι μὲν ἀφ᾽ ἵππων
ἀνδράσι μάρνασθαι καὶ ὅθι χρὴ πεζὸν ἐόντα.
ἦλθον ἔπειθ᾽ ὅσα φύλλα καὶ ἄνθεα γίγνεται ὥρῃ,
ἠέριοι· τότε δή ῥα κακὴ Διὸς αἶσα παρέστη
ἡμῖν αἰνομόροισιν, ἵν᾽ ἄλγεα πολλὰ πάθοιμεν.
στησάμενοι δ᾽ ἐμάχοντο μάχην παρὰ νηυσὶ θοῇσι,
βάλλον δ᾽ ἀλλήλους χαλκήρεσιν ἐγχείῃσιν.
ὄφρα μὲν ἠὼς ἦν καὶ ἀέξετο ἱερὸν ἦμαρ,
τόφρα δ᾽ ἀλεξόμενοι μένομεν πλέονάς περ ἐόντας.
ἦμος δ᾽ ἠέλιος μετενίσσετο βουλυτόνδε,
καὶ τότε δὴ Κίκονες κλῖναν δαμάσαντες Ἀχαιούς.
ἓξ δ᾽ ἀφ᾽ ἑκάστης νηὸς ἐυκνήμιδες ἑταῖροι
ὤλονθ᾽· οἱ δ᾽ ἄλλοι φύγομεν θάνατόν τε μόρον τε.
"ἔνθεν δὲ προτέρω πλέομεν ἀκαχήμενοι ἦτορ,
ἄσμενοι ἐκ θανάτοιο, φίλους ὀλέσαντες ἑταίρους.
οὐδ᾽ ἄρα μοι προτέρω νῆες κίον ἀμφιέλισσαι,
πρίν τινα τῶν δειλῶν ἑτάρων τρὶς ἕκαστον ἀῦσαι,
οἳ θάνον ἐν πεδίῳ Κικόνων ὕπο δῃωθέντες.
νηυσὶ δ᾽ ἐπῶρσ᾽ ἄνεμον Βορέην νεφεληγερέτα Ζεὺς
λαίλαπι θεσπεσίῃ, σὺν δὲ νεφέεσσι κάλυψε
γαῖαν ὁμοῦ καὶ πόντον· ὀρώρει δ᾽ οὐρανόθεν νύξ.
αἱ μὲν ἔπειτ᾽ ἐφέροντ᾽ ἐπικάρσιαι, ἱστία δέ σφιν
τριχθά τε καὶ τετραχθὰ διέσχισεν ἲς ἀνέμοιο.
καὶ τὰ μὲν ἐς νῆας κάθεμεν, δείσαντες ὄλεθρον,
αὐτὰς δ᾽ ἐσσυμένως προερέσσαμεν ἤπειρόνδε.
ἔνθα δύω νύκτας δύο τ᾽ ἤματα συνεχὲς αἰεὶ
κείμεθ᾽, ὁμοῦ καμάτῳ τε καὶ ἄλγεσι θυμὸν ἔδοντες.
ἀλλ᾽ ὅτε δὴ τρίτον ἦμαρ ἐυπλόκαμος τέλεσ᾽ Ἠώς,
ἱστοὺς στησάμενοι ἀνά θ᾽ ἱστία λεύκ᾽ ἐρύσαντες
ἥμεθα, τὰς δ᾽ ἄνεμός τε κυβερνῆταί τ᾽ ἴθυνον.
καί νύ κεν ἀσκηθὴς ἱκόμην ἐς πατρίδα γαῖαν·
ἀλλά με κῦμα ῥόος τε περιγνάμπτοντα Μάλειαν
καὶ Βορέης ἀπέωσε, παρέπλαγξεν δὲ Κυθήρων.81
.
.
ΣΤΟΥΣ ΛΩΤΟΦΑΓΟΥΣ
[Ομηρου Οδυσσεια-ραψωδια ι'-στιχοι 82-104]-μεταφραση χ.ν.κουβελης c.n.couvelis
απο'κει εννια μερες παρασυρομουν απ'τους καταστροφικους ανεμους 82
στη θαλασσα που'ναι γεματη ψαρια .μετα τη δεκατη μερα πατησαμε
τη γη των Λωτοφαγων,που λουλουδιου τροφη τρωνε
οπου στη στερια περπατησαμε κι αντλησαμε νερο
κι αμεσως γευματισαν κοντα στα γρηγορα καραβια οι συντροφοι
μετα αφου γευτηκαν τη τροφη και το ποτο
τοτε εγω εστειλα συντροφους να πανε και να παρουν πληροφοριες
ποιοι ειν'αυτοι οι ανθρωποι στη γη που τρωνε σιταρι
δυο αντρες διαλεξα και τριτον ενα κηρυκα εστειλα μαζι τους
που αμεσως πηγαν κι εσμιξαν με τους Λωτοφαγους ανδρες
κι οι Λωτοφαγοι δεν σκεφτονταν θανατο για τους δικους μου
συντροφους,αλλα σ'αυτους εδωσαν απ'τους λωτους να γευτουν
κι οποιος απ'αυτους ετρωγε τον γλυκο σαν μελι καρπο
ουτ'ηθελε παλι να φερει αναφορα ουτε να γυρισει πισω
αλλ'αυτο επιθυμουσαν να μεινουν με τους Λωτοφαγους ανδρες
λωτο να τρωνε κι εντελως τον γυρισμο στη πατριδα να ξεχασουν
αυτους εγω τους εφερα κλαιγοντας στα καραβια με τη βια
στα κοιλα καραβια καθεναν τραβηξα και κατω απ'τους παγκους εδεσα
και τους αλλους εμπιστους συντροφους προσταξα
γρηγορα να κινηθουν και στα γοργα καραβια ν'ανεβουν
μηπως καποιος τρωγοντας λωτο τον γυρισμο στη πατριδα ξεχασει
κι αυτοι αμεσως μπηκαν στα καραβια και στα καθισματα καθησαν
στη σειρα καθισμενοι την αφρισμενη θαλασσα με τα κουπια χτυπουσαν 104
ἔνθεν δ᾽ ἐννῆμαρ φερόμην ὀλοοῖς ἀνέμοισιν 82
πόντον ἐπ᾽ ἰχθυόεντα· ἀτὰρ δεκάτῃ ἐπέβημεν
γαίης Λωτοφάγων, οἵ τ᾽ ἄνθινον εἶδαρ ἔδουσιν.
ἔνθα δ᾽ ἐπ᾽ ἠπείρου βῆμεν καὶ ἀφυσσάμεθ᾽ ὕδωρ,
αἶψα δὲ δεῖπνον ἕλοντο θοῇς παρὰ νηυσὶν ἑταῖροι.
αὐτὰρ ἐπεὶ σίτοιό τ᾽ ἐπασσάμεθ᾽ ἠδὲ ποτῆτος,
δὴ τοτ᾽ ἐγὼν ἑτάρους προΐειν πεύθεσθαι ἰόντας,
οἵ τινες ἀνέρες εἶεν ἐπὶ χθονὶ σῖτον ἔδοντες
ἄνδρε δύω κρίνας, τρίτατον κήρυχ᾽ ἅμ᾽ ὀπάσσας.
οἱ δ᾽ αἶψ᾽ οἰχόμενοι μίγεν ἀνδράσι Λωτοφάγοισιν·
οὐδ᾽ ἄρα Λωτοφάγοι μήδονθ᾽ ἑτάροισιν ὄλεθρον
ἡμετέροις, ἀλλά σφι δόσαν λωτοῖο πάσασθαι.
τῶν δ᾽ ὅς τις λωτοῖο φάγοι μελιηδέα καρπόν,
οὐκέτ᾽ ἀπαγγεῖλαι πάλιν ἤθελεν οὐδὲ νέεσθαι,
ἀλλ᾽ αὐτοῦ βούλοντο μετ᾽ ἀνδράσι Λωτοφάγοισι
λωτὸν ἐρεπτόμενοι μενέμεν νόστου τε λαθέσθαι.
τοὺς μὲν ἐγὼν ἐπὶ νῆας ἄγον κλαίοντας ἀνάγκῃ,
νηυσὶ δ᾽ ἐνὶ γλαφυρῇσιν ὑπὸ ζυγὰ δῆσα ἐρύσσας.
αὐτὰρ τοὺς ἄλλους κελόμην ἐρίηρας ἑταίρους
σπερχομένους νηῶν ἐπιβαινέμεν ὠκειάων,
μή πώς τις λωτοῖο φαγὼν νόστοιο λάθηται.
οἱ δ᾽ αἶψ᾽ εἴσβαινον καὶ ἐπὶ κληῖσι καθῖζον,
ἑξῆς δ᾽ ἑζόμενοι πολιὴν ἅλα τύπτον ἐρετμοῖς.104
.
.
κατω απο επιφανειες ανθρωπων ζουμε-χ.ν.κουβελης
τι ειπε ο Τειρεσιας στον Οδυσσεα
[Ομηρου Οδυσσεια-ραψωδια λ'στιχοι 84-137]-μεταφραση χ.ν.κουβελης
φυτα σε Antonio Vivaldi for oboe andante πρασινη βλαστηση
απο λεξη σε λεξη η σιωπη κι ας ηχει
μια κυρτωμενη αιωρηση το απογευμα
ο ανθρωπος;τρισυλλαβο ον
κατω απο επιφανειες ανθρωπων ζουμε
τα μωρα του μηδομαι
πολυοματη οιηση
ξεκουμπωνοντας τα χωματα της γης αναδυεται η Περσεφονη
η βλαστηση κουρη Φερεφατα Δαματρης
γυμνα στηθη κρινων ομοια λευκων
στις ανεμωνες αιμοραγει ο Αδωνις
τοτε κρυφοβλεψε ο Τειρεσιας να λουζεται η Αρτεμις
πανσεληνος νυχτα ακτινοβολουσα στους ωμους
και στους μοιρους και στη κοιλια
η'η ωραιοτατη μηδουσα Αθηνη
και φυσικα τον τυφλωσαν
οταν πει τι ειδε να μην τον πιστεψουν στραβο ανθρωπο
κι ετσι τα θεια να μην διασαλευθουν
κι αργοτερα ,λενε,γυναικα τον εκαναν,
ετσι τον γελοιοποιησαν
ανδρογυνο
ειχε γυναικεια στηθη και γενια αντρα
αυτον τον Τειρεσια στη νεκυια της Ομηρου Οδυσσειας
κατεβηκε στον κατω κοσμο να τον συμβουλευτει ο Οδυσσεας
για καλο νοστο
ευνοστον
ραψωδια λ'νεκυια -στιχοι 84-137
[μεταφραση χ.ν.κουβελης]
''κι ηρθε σε μενα τοτε της πεθαμενης μανας η ψυχη 84
η Αντικλεια του μεγαλοψυχου Αυτολυκου η θυγατερα
που στη ζωη την αφησα φευγοντας για το Ιλιο νεος
οταν την ειδα δακρυσα και θλιφτηκε η καρδια μου
αλλ'ομως δεν την αφηνα πρωτη να'ρθει οσο κι αν πολυ θρηνουσα,
στο αιμα κοντα,πριν τον Τειρεσια να ρωτησω
και τοτε κοντα σε μενα ηρθε η ψυχη του Θηβαιου Τειρεσια.
και το χρυσο σκηπτρο κρατουσε.αυτος με γνωρισε και μου'πε
''Θεογεννητε γιε του Λαερτη πολυμηχανε Οδυσσεα
γιατι παρατησες,δυστυχε,το φως του ηλιου κι ηρθες εδω
νεκρους να δεις και τον αχαρο τουτο τοπο;
απομακρυνσου απ'το λακκο,και τραβηξε περα το κοφτερο σπαθι σου
για να πιω αιμα κι επειτα να σου πω τ'αλαθητα λογια''
Αυτος ειπε,κι εγω αναμερισα μακρυα και στη θηκη χωνω
το σπαθι με τ'αργυρα καρφια,κι αιμα οταν ηπιε μαυρο
αυτα τα λογια μιλησε κι ειπε ο αλανθαστος μαντις
''τον γλυκο γυρισμο ζητας λαμπρε Οδυσσεα
ομως σ'εναντιωνεται ο θεος και νομιζω πως δεν θα σ'αφησει
ο σειστης της γης που στη καρδια του για σενα εχει εκδικηση
και βραζει απο οργη που τον αγαπημενο γιο του τυφλωσες
αλλα παλι οσα κακα κι αν παθετε θα φτασετε αν θελησεις
να συγκρατηθεις εσυ κι οι συντροφοι σου,
οταν πλησιασετε με το καλοφκιαγμενο καραβι
στο νησι της Θρηνακιας ξεφευγοντας το βιολετι πελαγος
να βοσκουν εκει θα βρητε βοδια και παχια προβατα
του Ηλιου ,π'ολα απο ψηλα τα βλεπει κι ολα τ'ακουει
αυτα αν δεν πειραξεις και το γυρισμο σκεφτεσε
οσα κακα κι αν παθετε στην Ιθακη θα φτασετε
αν ομως τα πειραξετε τοτε να περιμενετε καταστροφη
στο καραβι και στους συντροφους κι αν εσυ διασωθεις
με καθυστερηση κακα θα φτασεις χανοντας ολους τους συντροφους
με ξενο καραβι και θ'αντιμετωπισεις στο σπιτι συμφορες
αντρες ξιπασμενους που το βιος σου κατατρωγουν
ανταγωνιζονται την ισοθεη γυναικα σου να παρουν και δινοντας δωρα
αλλ'ομως εκεινους με τη βια θα τιμωρησεις οταν φτασεις
κι αφου επειτα τους μνηστηρες στα μεγαρα σου μεσα τιμωρησεις
και σκοτωσεις με δολο η'στα φανερα με κοφτερο χαλκο
θ'αναχωρισεις επειτα παιρνωντας το καλοφκιαγμενο κουπι σου
να φτασεις σ'εκεινους που δεν γνωριζουν τη θαλασσα
ανθρωπους,ουτε μ'αλατι αναμειγμενη τροφη τρωνε
ουτ'ακομα αυτοι γνωριζουν τα κοκκινοπλευρα καραβια
ουτε τα καλοφκιαγμενα κουπια,που'ναι φτερα των καραβιων
και σημαδι σου λεω πολυ καθαρο που δεν θα σου ξεφυγει
οποτε με σενα συναντηθει αλλος οδοιπορος
και πει πως δικριανι κρατας στον λαμπρο σου ωμο
τοτε στη γη μεσα στεριωσε το καλοφκιαγμενο κουπι
και κανε καλες θυσιες στον Ποσειδωνα τον βασιλια
κριαρι ταυρο κι απ'τους χοιρους βαρβατο καπρι
και στο σπιτι να επιστρεψεις να κανεις θυσια εκατομβη
στους αθανατους θεους που τον πλατυ ουρανο κατεχουν
σ'ολους με τη σειρα.κι ο θανατος μακρυα απ'τη θαλασσα
πολυ ανωδυνος θα ερθει και θα σε πετυχει
στα γεραματα ησυχα αποκαμωμενο.γυρω οι λαοι
ευτυχισμενοι θα'ναι,αυτα τ'αλανθαστα σε σενα λογια ειπα'' 137
''ἦλθε δ᾽ ἐπὶ ψυχὴ μητρὸς κατατεθνηυίης,84
Αὐτολύκου θυγάτηρ μεγαλήτορος Ἀντίκλεια,
τὴν ζωὴν κατέλειπον ἰὼν εἰς Ἴλιον ἱρήν.
τὴν μὲν ἐγὼ δάκρυσα ἰδὼν ἐλέησά τε θυμῷ·
ἀλλ᾽ οὐδ᾽ ὣς εἴων προτέρην, πυκινόν περ ἀχεύων,
αἵματος ἆσσον ἴμεν, πρὶν Τειρεσίαο πυθέσθαι.
"ἦλθε δ᾽ ἐπὶ ψυχὴ Θηβαίου Τειρεσίαο
χρύσεον σκῆπτρον ἔχων, ἐμὲ δ᾽ ἔγνω καὶ προσέειπεν·
᾽διογενὲς Λαερτιάδη, πολυμήχαν᾽ Ὀδυσσεῦ,
τίπτ᾽ αὖτ᾽, ὦ δύστηνε, λιπὼν φάος ἠελίοιο
ἤλυθες, ὄφρα ἴδῃ νέκυας καὶ ἀτερπέα χῶρον;
ἀλλ᾽ ἀποχάζεο βόθρου, ἄπισχε δὲ φάσγανον ὀξύ,
αἵματος ὄφρα πίω καί τοι νημερτέα εἴπω.᾽
"ὣς φάτ᾽, ἐγὼ δ᾽ ἀναχασσάμενος ξίφος ἀργυρόηλον
κουλεῷ ἐγκατέπηξ᾽. ὁ δ᾽ ἐπεὶ πίεν αἷμα κελαινόν,
καὶ τότε δή μ᾽ ἐπέεσσι προσηύδα μάντις ἀμύμων·
"᾽νόστον δίζηαι μελιηδέα, φαίδιμ᾽ Ὀδυσσεῦ·
τὸν δέ τοι ἀργαλέον θήσει θεός· οὐ γὰρ ὀίω
λήσειν ἐννοσίγαιον, ὅ τοι κότον ἔνθετο θυμῷ
χωόμενος ὅτι οἱ υἱὸν φίλον ἐξαλάωσας.
ἀλλ᾽ ἔτι μέν κε καὶ ὣς κακά περ πάσχοντες ἵκοισθε,
αἴ κ᾽ ἐθέλῃς σὸν θυμὸν ἐρυκακέειν καὶ ἑταίρων,
ὁππότε κε πρῶτον πελάσῃς ἐυεργέα νῆα
Θρινακίῃ νήσῳ, προφυγὼν ἰοειδέα πόντον,
βοσκομένας δ᾽ εὕρητε βόας καὶ ἴφια μῆλα
Ἠελίου, ὃς πάντ᾽ ἐφορᾷ καὶ πάντ᾽ ἐπακούει.
τὰς εἰ μέν κ᾽ ἀσινέας ἐάᾳς νόστου τε μέδηαι,
καί κεν ἔτ᾽ εἰς Ἰθάκην κακά περ πάσχοντες ἵκοισθε·
εἰ δέ κε σίνηαι, τότε τοι τεκμαίρομ᾽ ὄλεθρον,
νηί τε καὶ ἑτάροις. αὐτὸς δ᾽ εἴ πέρ κεν ἀλύξῃς,
ὀψὲ κακῶς νεῖαι, ὀλέσας ἄπο πάντας ἑταίρους,
νηὸς ἐπ᾽ ἀλλοτρίης· δήεις δ᾽ ἐν πήματα οἴκῳ,
ἄνδρας ὑπερφιάλους, οἵ τοι βίοτον κατέδουσι
μνώμενοι ἀντιθέην ἄλοχον καὶ ἕδνα διδόντες.
ἀλλ᾽ ἦ τοι κείνων γε βίας ἀποτίσεαι ἐλθών·
αὐτὰρ ἐπὴν μνηστῆρας ἐνὶ μεγάροισι τεοῖσι
κτείνῃς ἠὲ δόλῳ ἢ ἀμφαδὸν ὀξέι χαλκῷ,
ἔρχεσθαι δὴ ἔπειτα λαβὼν ἐυῆρες ἐρετμόν,
εἰς ὅ κε τοὺς ἀφίκηαι οἳ οὐκ ἴσασι θάλασσαν
ἀνέρες, οὐδέ θ᾽ ἅλεσσι μεμιγμένον εἶδαρ ἔδουσιν·
οὐδ᾽ ἄρα τοί γ᾽ ἴσασι νέας φοινικοπαρῄους
οὐδ᾽ ἐυήρε᾽ ἐρετμά, τά τε πτερὰ νηυσὶ πέλονται.
σῆμα δέ τοι ἐρέω μάλ᾽ ἀριφραδές, οὐδέ σε λήσει·
ὁππότε κεν δή τοι συμβλήμενος ἄλλος ὁδίτης
φήῃ ἀθηρηλοιγὸν ἔχειν ἀνὰ φαιδίμῳ ὤμῳ,
καὶ τότε δὴ γαίῃ πήξας ἐυῆρες ἐρετμόν,
ῥέξας ἱερὰ καλὰ Ποσειδάωνι ἄνακτι,
ἀρνειὸν ταῦρόν τε συῶν τ᾽ ἐπιβήτορα κάπρον,
οἴκαδ᾽ ἀποστείχειν ἔρδειν θ᾽ ἱερᾶς ἑκατόμβας
ἀθανάτοισι θεοῖσι, τοὶ οὐρανὸν εὐρὺν ἔχουσι,
πᾶσι μάλ᾽ ἑξείης. θάνατος δέ τοι ἐξ ἁλὸς αὐτῷ
ἀβληχρὸς μάλα τοῖος ἐλεύσεται, ὅς κέ σε πέφνῃ
γήραι ὕπο λιπαρῷ ἀρημένον· ἀμφὶ δὲ λαοὶ
ὄλβιοι ἔσσονται. τὰ δέ τοι νημερτέα εἴρω''.137
.
.
.