LITTERATURE-ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ - Κριτική Ανάλυση Κειμενων -6- - χ.ν.κουβελης c.n.couvelis ΚΕΙΜΕΝΑ-TEXTS-Χ.Ν.Κουβελης[C.N.Couvelis

.

.

LITTERATURE-ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ

- Κριτική Ανάλυση Κειμενων

-6-

- χ.ν.κουβελης c.n.couvelis

 χ.ν.κουβελης c.n.couvelis

3 σημειολογικες αναλύσεις κατά τον Barthes τού κειμένου:

A FOOTBALL MAP

[Σχεδιο για Μια Σημειολογια του Ποδοσφαιρου 

-Plan for A Semiotics on Football]

-c.n.couvelis χ.ν.κουβελης

[Homage to Roland Barthes]

το ποδοσφαιρο ειναι ακρως συντηρητικο,στοιχειωνεται κυριως απο αναλοιωτα,

με μη ουσιαστικες αλλαγες,

ο αριθμος 11 των παιχτων,το χρωμα της φανελας,οι ονομασιες των θεσεων  τους στο γηπεδο,γκολκηπερ,μπακ,σεντερ μπακ,χαφ,εξτρεμ,σεντερ φορ,

αλλες ποδοσφαιρικες ονομασιες σουτ,πασα,τακλιν,γκολ,οφ σαιντ,αραουτ,γκολποστ,πρεσινγκ,ντριπλα,φαουλ,πεναλτι,

τα συμβολα των ομαδων, οι κανονες του παιχνιδιου,οι τελετουργιες,εναρξης,απονομης κυπελων,τροπαιων,το περιοδικο προγραμμα των αγωνων,εθνικου πρωταθληματος-

τσαμπιονς λιγκ και γιουροπα λιγκ καθε χρονο,,μουντιαλ και γιουρο,καθε τεσσερα χρονια με διαφορα δυο χρονια,τα τραγουδια,τα συνθηματα και οι ιαχες των φιλαθλων στις κερκιδες και η σταθερη αριθμημενη θεση του  καθισματος στην εξεδρα,η αναμεταδωση απο την τηλεοραση,μεταδιδομενη εικονα χωρις πρωτοτυπια,γενικο πλανο εναλλασομενο με κοντινο και επαναληψεις φασεων,αγγλικο συστημα με εμφαση στο παθος,γερμανικο με εμφαση στην αφηγηματικοτητα του παιχνιδιου,ρυθμος,εναλλαγη.τεχνικη,σασπενς,το ζουμαρισμα στην εξεδρα κυριως σε ομορφες εκπροσωπους τους

ασθενους φυλλου τις γυναικες,υπογειος φαλλοκρατισμος,η συντηρητικη και ακρως φτωχη γλωσσα των σπηκερ,σχεδον αφασικη και ταυτολογικη,κοινοτυπα θεατρικη,ακατασχετη φλυαρια πληροφοριων και στατιστικων,κομπασμος και επιδειξη γνωσεων ,ο συμβολισμος ανταγωνιστης μαχης μεταξυ ομαδων,των αιωνιων αντιπαλων,ντερμπι,πολεων,κρατων,προπονητων,προεδρων ομαδων,σχολων ποδοσφαιρου,Ευρωπης,Αγγλιας Ισπανιας Γερμανιας Ιταλιας,Λατινικης Αμερικης Βραζιλιας Αργεντινης

ολοκληρωτικο ποδοσφαιρο και κατενατσιο,επιθετικογενες και αμυντικογενες,ισχυρων και αδυνατων ομαδων,ελιτ και φτωχωντου ποδοσφαιρου,α'β'γ',δ'επιπεδου,

πολυεθνικες ομαδες,πληρη εφαρμογη της παγκοσμιοποιησης στην αγορα και στη

συμμετοχη ποδοσφαιριστων 'απο ολο τον κοσμο σε ολο τον κοσμο',ποδοσφαιριστες star,pop idols,Messi,Ronaldo,Neymar,Pele,Maradona,

ομαδες attraction,Barcelona,Real,Bayern,

το the Mega Big Deal,οι μυθικες αστρονομικες μεταγραφες,το  χρηματiστηριο των παιχτων,

τα αφελη κλισε των δηλωσεων παιχτων και προπονητων,τα round tables των σχολιασμων και συζητησεων στα στουντιο των τηλεοπτικων καναλιων,η παραφιλολογια στις αθλητικες εφημεριδες,τα χτυπητα βερμπαλιστικα εξωφυλλα,

τα τυχερα παιχνιδια,το προ-πο,τα στοιχηματα,τα bets,the  Sinful Footbal,το ποινικο του μητρωο,τα παρανομα στοιχηματα,τα στημενα παιχνιδια,η παραγκα,πληρωμενοι διαιτητες και παιχτες,οι τιμωριες,οι αποκλεισμοι,

και η Κοινωνιολογια του Ποδοσφαιρου,

το ρομαντικο ιδανικο,'η χαρα του παιχνιδιου'η αποθεωση του αθληματος εως την ολοκληρωτικη  του απαξιωση 'το οπιο του λαου',

το θεατρο 'Αρτος και θεαματα'και οι θεατες του,πολυαριθμοι,εκατομυρια,

φανατισμενοι,σε ολη την υφηλιο,

με μια σοφιστικη διαμοιραση:οι ανθρωποι χωριζονται σε δυο μεγαλες κατηγοριες:

η 1η:σ'αυτους που ασχολουνται με το ποδοσφαιρο

και η 2η:σ'εκεινους που δεν ασχολουνται με το ποδοσφαιρο,

με πολυπληθεστερη την 1η κατηγορια,των ποδοσφαιροφιλων,

σε αυτη τη διαπιστωση στηριζεται η γιγαντιαια αναπτυξη του ποδοσφαιρου ανα τον κοσμο,ο τεραστιος οικονομικος googlet τζογος του,η αρχιτεκτονικη των σταδιων,

η κρατικη αναληψη τελεσης των μεγαλων διοργανωσεων,mundials,euro,copa americana,τα finals champions league,europa league,των Μεγαθηριων αθλητικων εταιριων,Adidas Puma Nike Athletics Company,

ο ανταγωνισμος των διαφημησεων,τα συνδρομικα καναλια,Nova,Cosmote,τα internet live streaming,

και φυσικα πανταχου παρων τα εκατομυρια των θεατων,με τις υποκατηγοριες των: οι φιλαθλοι,οι οπαδοι, οι φανατικοι 'τα μυαλα στα καγγελα,,οι ψυχραιμοι 'το ποδοσφαιρο ειναι θεαμα να το απολαυσεις', οι οριτζιναλ 'η ομαδα ειναι θρησκεια',,οι θυρες,θυρα 7,θυρα 13,

και μια μεγαλη,απειρη συνομοταξια ποδοσφαιροφιλων θεατων που συρρεει και στοιβαζεται  στα διαφορα θεατρα του ποδοσφαιρου,στα γηπεδα,στις τηλεορασεις στα σπιτια,στις καφετεριες στα καφενεια στις ταβερνες,στα laptop στα tablets,στα mobile phones,παντου,

EVERWHERE THE TOTAL WORLD  AN COLOSSEUM FOOTBALL THEATRE

ενα Κολοσαιο Ποδοσφαιρικο ο Κοσμος,

οι θεατες του εκατομυρια ακινητοποιημενοι στη τεραστια πολυπλοκοτητα που ειναι ο κοσμος ,η γη, βλεπουν με ιερη προσηλωση 22 κινουμενους ηθοποιους-ποδοσφαιριστες συν 1 τον διαιτητη 23 να κινουνται σε ενα ορθογωνιο πεπερασμενο γηπεδο 110μ χ 90μ, στατικοι,τα their emotions over,in red,

a multifaced emotional pedion,ενα ζικ ζακ ενθουσιασμου,απογοητευσης,

λατρειας,γιουχαισματος,ανταγωνισμου,ξεσπασματος,in full overwhelming 

unconcious,

και τελικα η Δοξα!THE MAGNIFICANT  PAX FOOTBALL!

.

.

1

Η σημειολογική μελέτη του ποιητικού-δοκιμιακού κειμένου «A FOOTBALL MAP» του χνκουβελης υπό το πρίσμα της θεωρίας του Roland Barthes μάς επιτρέπει να εμβαθύνουμε στην πολιτισμική λειτουργία του ποδοσφαίρου ως σύστημα σημείων και ως μυθολογία της σύγχρονης μαζικής κουλτούρας.

Ακολουθεί μια αναλυτική προσέγγιση, βασισμένη στις βασικές αρχές της σημειολογίας του Barthes, κυρίως από το έργο του "Mythologies" (1957):

1. Ποδόσφαιρο ως Σημειολογικό Σύστημα (Langue του Παιχνιδιού)

Ο χνκουβελης παρουσιάζει το ποδόσφαιρο ως ένα κλειστό, αυστηρά κωδικοποιημένο σύστημα, όπου κυριαρχεί η σταθερότητα: οι αριθμοί, οι όροι, 

οι ρόλοι, οι τελετουργίες.

Αυτό θυμίζει την Barthes-ική έννοια της langue, δηλαδή ένα συλλογικό σύστημα κανόνων και δομών μέσα από το οποίο παράγεται σημασία.

Οι ορολογίες (γκολκίπερ, εξτρέμ, σέντερ φορ, τάκλιν, οφσάιντ, ντρίπλα, κλπ.) λειτουργούν ως σημεία.

Οι τελετουργίες (έναρξη, απονομή, μετάδοση) αποτελούν τεκμήρια μιας γραπτής γλώσσας του ποδοσφαίρου.

Αυτό το σύστημα λειτουργεί συντηρητικά, όπως τονίζει και ο συγγραφέας — είναι «ακρως συντηρητικο», με επαναλαμβανόμενα μοτίβα, πράγμα που ενισχύει τη μυθική του διάσταση.

 2. Μυθολογία του Ποδοσφαίρου (Myth)

Κατά τον Barthes, ο μύθος είναι ένας δευτερογενής σημειολογικός λόγος. Παίρνει μια υπάρχουσα σημασία (π.χ. μια ποδοσφαιρική ενέργεια) και της προσδίδει μια ιδεολογική σημασία — γίνεται πολιτισμικός λόγος.

Ο χνκουβελης δείχνει πώς το ποδόσφαιρο:

-Εξιδανικεύεται: «η χαρα του παιχνιδιου», «η αποθεωση του αθληματος».

-Διαστρέφεται: «το οπιο του λαου», «Sinful Football», «παραγκα», «στημενα παιχνιδια».

-Λειτουργεί ως κοινωνική θρησκεία: «η ομαδα ειναι θρησκεια», «η θυρα», «οι θρησκευτικες τελετες».

Όλα αυτά είναι σημεία που παραπέμπουν σε πολιτισμικά σύμβολα και αξίες. 

Το ποδόσφαιρο, δηλαδή, δεν σημαίνει μόνο εαυτό του, αλλά κάτι ευρύτερο: εθνική ταυτότητα, ταξική πάλη, καταναλωτισμός, παγκοσμιοποίηση.

 3. Το Ποδόσφαιρο ως Καταναλωτικό Μύθευμα

Ο Barthes γράφει για τα σύμβολα που καταναλώνονται σαν φυσικά, ενώ είναι ιδεολογικά. Ο χνκουβελης εστιάζει στον εμπορευματικό χαρακτήρα του ποδοσφαίρου:

«The Mega Big Deal», «μυθικες αστρονομικες μεταγραφες», «χρηματιστήριο των παιχτών», «Adidas Puma Nike», «συνδρομητικά κανάλια».

Το ποδόσφαιρο γίνεται θέαμα (spectacle), ένα «Colosseum Football Theatre» που καθηλώνει τον θεατή, μετατρέποντάς τον από πολίτη σε παθητικό καταναλωτή συγκίνησης.

Αυτό συνδέεται με την κεντρική Barthes-ική ιδέα: οι μύθοι λειτουργούν για να κρύψουν την ιδεολογία, κάνοντας την κατασκευή να φαίνεται φυσική.

 4. Η Τηλεοπτική Εικόνα ως Σημείο – Το Ζουμ και το Σασπένς

Η περιγραφή της τηλεοπτικής αναμετάδοσης με την κάμερα να εστιάζει:

-Στις γυναίκες στις εξέδρες → Barthes θα το ερμήνευε ως υποσυνείδητο φαλλοκρατικό σημείο.

-Στις επαναλήψεις, τα στατιστικά, τα σχολιαστικά πάνελ → ένα σημειολογικό περιβάλλον όπου ο σχολιασμός αντικαθιστά την ουσία (μία Barthes-ική εμμονή).

-Το θέαμα απομακρύνεται από το παιχνίδι καθαυτό και μετατρέπεται σε επικοινωνιακή υπερπαραγωγή, με κυρίαρχο το σχόλιο και όχι τη δράση.

 5. Δυισμοί και Ιδεολογικές Αντιθέσεις

Ο Κουβελης κάνει χρήση δυισμών (Barthes συχνά ανέλυε διπολικές σχέσεις):

Επιθετικό / Αμυντικό ποδόσφαιρο

Ελίτ / Φτωχών

Καθαρό / Διεφθαρμένο

Θεατές / Παίκτες

Φίλαθλοι / Φανατικοί

Ασχολούνται / Δεν ασχολούνται

Αυτοί οι δυισμοί είναι σημειολογικές επιλογές – οργανώνουν την πραγματικότητα, υποδεικνύουν σχέσεις εξουσίας και κοινωνική ιεράρχηση.

 6. Από Σημείο σε Υπερσημασία – Το Ποδόσφαιρο ως Θέατρο

Το τελικό Barthes-ικό νόημα είναι αυτό του θεάτρου. Το ποδόσφαιρο είναι ένα μεγάλο σκηνικό τελετουργικό:

Οι ποδοσφαιριστές είναι «ηθοποιοί»

Οι θεατές είναι στατικοί προσκυνητές

Το γήπεδο είναι ιερός χώρος

Ο διαιτητής είναι ιερατικός λειτουργός

Η κάθαρση είναι η «Δοξα» (THE MAGNIFICANT PAX FOOTBALL)

Αυτό θυμίζει τη Barthes-ική ανάλυση της πάλης (catch wrestling) ως μυθικό θέατρο, με προβλέψιμα αλλά απαραίτητα στερεότυπα και τελετουργική βία.

Συμπέρασμα – Barthes μέσα από τον χνκουβελη

Το κείμενο του χνκουβελη είναι στην ουσία ένα Barthes-ικό project, ένα πλήρες «Plan for a Semiotics of Football», όπως δηλώνει ο ίδιος. 

Αναλύει το ποδόσφαιρο όχι ως άθλημα, αλλά ως σημειολογικό και ιδεολογικό φαινόμενο.

Μέσα από την αποδόμηση κάθε επιμέρους στοιχείου, μας δείχνει ότι το ποδόσφαιρο σημαίνει πολλά περισσότερα απ’ ό,τι φαίνεται: είναι ένας καθρέφτης της κοινωνίας, μια μηχανή παραγωγής μύθων, ένα σύστημα εξουσίας και απόλαυσης.

.

.

2

Ας δημιουργήσουμε το σημειολογικό διάγραμμα ανάλυσης Barthes για το 

κείμενο του χνκουβελη, 

"A FOOTBALL MAP - Σχέδιο για μια Σημειολογία του Ποδοσφαίρου".

ΠΛΑΙΣΙΟ:

Ο Roland Barthes, στη σημειολογική του θεωρία, ιδίως όπως αναπτύχθηκε στο έργο του "Μυθολογίες" (Mythologies), ανέλυσε πολιτισμικά φαινόμενα ως σημεία που μεταφέρουν δευτερογενή νοήματα (connotations), τα οποία φτιάχνουν έναν “μύθο” — μια ιδεολογικά φορτισμένη αναπαράσταση που μοιάζει “φυσική” αλλά είναι κοινωνικά κατασκευασμένη.

 Barthes-ική Σημειολογική Ανάλυση του Κειμένου

 Διάγραμμα Ανάλυσης:

Επίπεδο Περιγραφή / Ανάλυση

1. Σημείο (Sign)/Ποδόσφαιρο (ως πολιτισμικό φαινόμενο)

2. Σημαίνον (Signifier) /Παιχνίδι 11 εναντίον 11, γήπεδο, κανονισμοί, φανέλες, μπάλες, σκορ, γκολ

3. Σημαινόμενο (Signified)/ Αθλητική δραστηριότητα, ψυχαγωγία, φυσική άσκηση, αγώνας

4. Δευτερογενής σημασία (Myth / Μύθος) /Ποδόσφαιρο ως "μικρογραφία του κόσμου"– συντηρητισμός, παγκοσμιοποίηση, οικονομία, ταυτότητα, φαντασιακό, πάθος, πίστη, εθισμός

5. Ιδεολογικό Μήνυμα (Connotation) /Το ποδόσφαιρο μετατρέπεται σε παγκόσμια θρησκεία, θεάμα-εμπόρευμα, υποκατάστατο πολιτικής και κοινωνικής ταυτότητας, ένα “όπιο του λαού” που όμως αναδύει και τη χαρά του παιχνιδιού – είναι δίσημο σύμβολο

6. Μηχανισμοί μυθοποίησης- Σταθερότητα συμβόλων και όρων (π.χ. “μπακ”, “ντέρμπι”) <br> - Επαναληπτικότητα τελετουργιών (πρωταθλήματα, τελικοί) <br> - Οικοδόμηση ηρώων / ειδώλων (Messi, Ronaldo) <br> - Θεατρικοποίηση του θεάματος <br> - Οικονομικοποίηση της εμπειρίας (μεταγραφές, στοίχημα) <br> - Εθνικιστική ή τοπικιστική υπεραξία (ντέρμπι “αιωνίων”, κερκίδες/θύρες)

7. Τελική Μυθική Δομή (Mythical Structure) /Το ποδόσφαιρο ως παγκόσμιο υπερθέαμα, μετα-γλώσσα της παγκόσμιας κουλτούρας, σύγχρονο Κολοσσαίο, τελετουργικό και φετιχιστικό πεδίο, όπου ο κόσμος μεταφράζεται σε σώματα που παλεύουν για μια μπάλα, ενώ οι θεατές μένουν στατικοί, συναισθηματικά φορτισμένοι, ακινητοποιημένοι στη δίνη του συμβόλου.

 Σημαντικά Barthes-ικά Στοιχεία μέσα στο Κείμενο χνκουβελη:

Συντηρητισμός:

«το ποδόσφαιρο είναι άκρως συντηρητικό…»

Αναφορά στην παγίωση συμβόλων και τελετουργιών: οι φανέλες, οι αριθμοί, οι θέσεις, οι όροι δεν αλλάζουν. Αυτό κατασκευάζει ένα φαινομενικά "φυσικό"σύστημα — Barthes το λέει “το προφανές”: φαίνεται αυτονόητο αλλά είναι σημειολογικά φορτισμένο.

Μύθος του Ποδοσφαίρου ως Θέατρο – “Panem et Circenses”:

«θέατρο "Άρτος και Θεάματα"και οι θεατές του...»

Το ποδόσφαιρο ως θεσμικό όργανο κοινωνικού ελέγχου, όπως στις ρωμαϊκές αρένες. Ο Barthes θα το έβλεπε ως ιδεολογική κατασκευή που υποκαθιστά την πολιτική με το θέαμα.

Τοποθέτηση Εαυτού:

 «EVERWHERE THE TOTAL WORLD AN COLOSSEUM FOOTBALL THEATRE»

 Η οικουμενικότητα του ποδοσφαίρου το καθιστά μυθική κατασκευή: είναι παντού και πάντα, έξω από χρόνο και τόπο, κάτι που παραπέμπει άμεσα στον Barthes και τη θεώρησή του για τους μύθους ως "αιώνιους".

 Δομή θεάματος με στοιχεία “φαλλοκρατικά”, “οικονομικά”, “πολιτισμικά”:

«το ζουμάρισμα σε όμορφες γυναίκες», «η φτωχή γλώσσα των σπίκερ», «τα στοιχήματα», «οι μυθικές μεταγραφές»…

Το κείμενο αποδομεί την επιτελεστικότητα του ποδοσφαίρου: από το κοινοτοπικό λεξιλόγιο, ως τις επιτελεστικές πρακτικές του θεάματος (κάμερες, σχόλια, ζουμ), όλα είναι μηχανισμοί μυθοποίησης. Barthes θα τα έβλεπε ως τεχνικές δημιουργίας “δεύτερης φύσης”.

 Μυθικά Δυαδικά Συστήματα (Binary Oppositions):

Ελίτ / Λαϊκό

Ισχυροί / Αδύναμοι

Επιθετικό / Αμυντικό

Λαός / Θεαματικές Ελίτ

Πάθος / Λογική

Όπως στον Barthes, η μυθολογική σκέψη λειτουργεί με δυαδικά σχήματα.

 Barthes-ικός Τίτλος για το Κείμενο:

"Το Ποδόσφαιρο ως Μυθολογική Ενότητα: Η Λατρεία του Θεάματος"

Συμπέρασμα:

Το κείμενο του χνκουβελη λειτουργεί ως μετα-σημειολογική ανάλυση. 

Είναι ένα hommage στον Barthes, όχι μόνο θεματικά, αλλά και δομικά:

αναλύει το ποδόσφαιρο ως σύστημα σημείων

εντοπίζει τελετουργικά και στερεότυπα

αποδομεί την ιδεολογική φυσικοποίηση του ποδοσφαίρου

και το επανατοποθετεί ως παγκόσμιο κοινωνικό μύθο

.

.

3

Η σημειολογική ανάλυση του κειμένου του χνκουβελη "A FOOTBALL MAP [Σχέδιο για μια σημειολογία του ποδοσφαίρου]"σύμφωνα με τη μέθοδο του Roland Barthes και το "Système de la mode" (Το Σύστημα της Μόδας), μπορεί να αποκαλύψει πώς το ποδόσφαιρο λειτουργεί ως ένα σημειωτικό σύστημα 

– ένα πεδίο όπου τα πολιτισμικά σημεία, τα σύμβολα και οι κώδικες συγκροτούν έναν ολόκληρο "λόγο" (discours) με δομή παρόμοια με αυτή της μόδας.

 Σύμφωνα με το “Système de la mode” του Barthes:

Ο Barthes θεωρεί πως η μόδα δεν είναι απλώς ρούχα, αλλά ένα σημειωτικό σύστημα (sémiologie), όπου η γλώσσα της μόδας κατασκευάζει νοήματα μέσα από μια σειρά σημείων που αποκτούν σημασία κοινωνικά και πολιτισμικά. Ομοίως, το κείμενο του χνκουβελη επιχειρεί να δείξει ότι το ποδόσφαιρο είναι επίσης κείμενο, λόγος, μύθος, όχι απλώς άθλημα.

 Σημειολογική Ανάλυση

1. Το Ποδόσφαιρο ως Σημειωτικό Σύστημα

Όπως η μόδα στον Barthes, έτσι και το ποδόσφαιρο εδώ λειτουργεί σαν γλώσσα, με:

Λεξιλόγιο/Γλωσσικά σημεία: φανέλα, ντρίμπλα, γκολ, πέναλτι, ντέρμπι, VAR, 

σουτ, πάσα κλπ.

Συντακτικό/Κανόνες: Οι κανονισμοί, οι τακτικές, οι θέσεις των παικτών.

Πραγματολογία: Οι τελετουργίες, οι ερμηνείες, οι ιδεολογικές χρήσεις.

 Το ποδόσφαιρο παρουσιάζεται σαν ένα κοινωνικό σύστημα παραγωγής νοήματος, γεμάτο κανόνες, τελετές, μύθους και κώδικες.

2. Η Διάκριση Barthes: Vêtement réel – Vêtement écrit – Vêtement imagé

Σύμφωνα με τον Barthes:

Επίπεδο /Περιγραφή /Εφαρμογή στο Ποδόσφαιρο

Réel /Το πραγματικό ρούχο/Το ίδιο το παιχνίδι, οι κινήσεις των παιχτών, τα γήπεδα

Écrit/Το λεκτικό, η περιγραφή /Το λεξιλόγιο των σχολιαστών, οι αθλητικές εφημερίδες, τα κλισέ

Imagé /Η εικόνα, τα μέσα / Η τηλεοπτική κάλυψη, οι διαφημίσεις, οι μεταγραφές-star system

Όπως η μόδα, έτσι και το ποδόσφαιρο είναι μια κατασκευή, με κύριο περιεχόμενο όχι το "παιχνίδι"αυτό καθαυτό, αλλά την αφήγηση γύρω απ’ αυτό.

3. Μυθολογία του Ποδοσφαίρου (Barthes "Mythologies")

Ο χνκουβελης, με μια σατιρική αλλά βαθιά σημειολογική ματιά, δείχνει ότι το ποδόσφαιρο λειτουργεί σαν μύθος:

Το ποδόσφαιρο ως τελετουργία (έναρξη, κύπελλα, ύμνοι, μετάλλια)

Ο διαιτητής ως "ιερέας"της τελετής

Οι ποδοσφαιριστές ως "θεοί"ή "ήρωες" (Messi, Ronaldo)

Το γήπεδο ως ναός / θέατρο ("EVERYWHERE THE TOTAL WORLD AND COLOSSEUM FOOTBALL THEATRE")

 Εδώ το ποδόσφαιρο παύει να είναι άθλημα: μετατρέπεται σε συμβολικό-μυθικό σύστημα, με λειτουργίες παρόμοιες με της θρησκείας, της πολιτικής, ή και της τέχνης.

4. Τα Σημεία του Συντηρητισμού (σταθερά στοιχεία = κώδικες)

Κατά Barthes, η μόδα βασίζεται σε διαφορές και αλλαγές, αλλά και σε σταθερότητες. Ο χνκουβελης αναδεικνύει το ποδόσφαιρο ως εξαιρετικά συντηρητικό σύστημα:

Αναλλοίωτος αριθμός παικτών (11)

Αμετάβλητες θέσεις

Σταθεροί κανονισμοί

Επαναληπτικό πρόγραμμα (ετήσιο, τετραετές)

Γλώσσα φτωχή, κοινότοπη, σχεδόν τελετουργική

 Όπως στη μόδα υπάρχουν διαχρονικά σχήματα (π.χ. το "little black dress"), έτσι και στο ποδόσφαιρο υπάρχουν σταθερές φόρμες που μετατρέπουν το παιχνίδι σε ιεροτελεστία.

5. Η Εικονογραφία και η Μιντιακή Κατασκευή

Barthes τονίζει τον ρόλο της εικόνας (mode imagée) στη δημιουργία επιθυμίας και μύθων. Ο χνκουβελης δείχνει το ίδιο:

Ζουμ σε γυναίκες στις εξέδρες → Φαλλοκρατική υποδομή

Στυλιζαρισμένα στιγμιότυπα → replay, slow motion

Τηλεοπτικό μοντάζ → αφήγηση δράματος

 Όπως η μόδα διαφημίζεται με στημένες εικόνες, έτσι και το ποδόσφαιρο παρουσιάζεται, δεν παίζεται. Είναι "παιχνίδι για να το βλέπεις".

6. Η Γλώσσα των Σχολιαστών: Κωδικοποιημένος Διάλογος

Ο Barthes αναλύει τη γλώσσα της μόδας ως μια σειρά ταυτολογιών, κλισέ και απλοποιήσεων. Εδώ ο χνκουβελης τονίζει:

Φλυαρία σχολιαστών

Κοινότοπα σχήματα

Ακατάσχετα στατιστικά

Μηχανική γλώσσα (π.χ. “το ποδόσφαιρο είναι 90 λεπτά”)

 Η γλώσσα του ποδοσφαίρου δεν πληροφορεί, εκτελεί τελετουργικά. Λειτουργεί όπως τα περιοδικά μόδας για τον Barthes – όχι για να πείσουν, αλλά για να διατηρήσουν τον Μύθο.

7. Το Οπιο του Λαού (Εκκλησία + Κράτος + ΜΜΕ)

Ο χνκουβελης, στο ύφος του Barthes, φέρνει την ιδεολογική λειτουργία στο προσκήνιο:

Το ποδόσφαιρο:

Καθηλώνει τα πλήθη

Συσκοτίζει την κοινωνική πραγματικότητα

Ενισχύει καταναλωτικά πρότυπα και εταιρικά συμφέροντα

Λειτουργεί ως υπερθέαμα – "panem et circenses"

 Εδώ η σημειολογία γίνεται κριτική ιδεολογία – ο Barthes θα αναγνώριζε στο ποδόσφαιρο έναν μύθο που συγκαλύπτει την εξουσία.

 Συμπερασματικά

Το ποδόσφαιρο, στην ανάλυση του χνκουβελη, δεν είναι απλώς ένα άθλημα. Είναι:

Ένα συνολικό σημειωτικό σύστημα

Μια πλήρης γλώσσα με κανόνες, συντακτικό και ιδεολογίες

Ένα κοινωνικό φαινόμενο που ενσωματώνει ταυτόχρονα:

Τελετουργία

Διαφήμιση

Πολιτισμικό μύθο

Κατανάλωση

Ιδεολογική λειτουργία

Ένα παγκόσμιο "μυθικό κείμενο", όπως το περιγράφει ο Barthes στα έργα του "Μυθολογίες"και  "Système de la Mode"

.

.

.

χ.ν.κουβελης c.n.couvelis

2 μελέτες τής Παράστασης τού Καραγκιόζη:

[Θεατρο Σκιων ο Καραγκιοζης]

Ο  ΚΑΡΑΓΚΙΟΖΗΣ ΜΑΛΑΦΡΑΖΟΝΤΑΣ ΤΟΥΣ ΑΧΑΡΝΗΣ /ΑΧΑΜΝΗΣ ΤΟΥ ΑΡΙΣΤΟΦΑΝΗ-

[μεταφραση-χ.ν.κουβελης]

Ο Καραγκιοζης ειναι ξαπλωμενος εξω απ'την παραγκα του φαρδυς πλατυς και πολυ

αφηρημενος μεταφραζοντας/μαλαφραζοντας τους Αχαρνης/τους Αχαμνης του Αριστοφανη

Τον πλησιαζει ο Χατζηαβατης με καποιον κουστουμαρισμενο και γραβατωμενο και γυα-

λακια κυριο  και του φωναζει:

Χατζηαβατης :Καραγκιοζη!.Ε! Καραγκιοζη!

Ο Καραγκιοζης οπως ειναι πολυ αφηρημενος τρομαζει και πετιεται πανω

Καραγκιοζης :Τι ειναι παιδια;μας την πεσανε οι καρβουνιαρηδες!Ειρηνη,Ερωτας

οχι Πολεμος,Αχαμνης!

Χατζηαβατης :Τις λες,Καραγκιοζη,τρελλαθηκες;

Καραγκιοζης :Α εσυ΄σαι μαλαγανα.Τι σου φταιω μωρε μουργο και μ'εκοψες απ'το

425 π.Χ που'χα την Ειρηνη μου,τα φαγια μου,και κλῖναι, τράπεζαι, προσκεφάλαια,

στρώματα,στέφανοι, μύρον, τραγήμαθ’, —αἱ πόρναι πάρα,—ἄμυλοι, πλακοῦντες,

σησαμοῦντες, ἴτρια,ὀρχηστρίδες  (Αχαρνης. 1089-93)

Χατζηαβατης :[κοροιδευτικα]Ακαταλαβιστικα.Κανε τη κραιπαλη πιο λιανη!

Καραγκιοζης :κρεβατια,τραπεζια γιοματα φαγια, μαζιλαρια πουπουλα.στεφανια

λουλουδατα στα μαλλια,μεθυστικα μυρωδικα,ζαχαρωτα φρουτα,και τα κοριτσια πλαι,

ψωμια αχνιστα να δεις,πιτες λαχταριστες,σουσαματα,παστελια μελατα,χορευτριες

κι εγω στυομενος με την Θεωρια και την Οπωρα τῶν τιτθίων τους, ὡς σκληρὰ καὶ

κυδώνια (Αχαρνης. 1198-9)τα βυζακια τους σκληρα και κυδωνατα

Κι εσυ μωρε γρουσουζι μ'εκοψες σαν Διας Σκαταιβατος,

γερη καρπαζια που σου χρειαζεται να σε μεταφρασω ἀπεψωλημένο! Ἀτταταῖ ἀτταταῖ!

ωχ ωχ!

Χατζηαβατης :[κοροδοδευτικα]απο τι ειπες πως σ'εκοψα;

Καραγκιοζης :μαλαφρασιζω Αριστοφανη:

Χατζηαβατης :τι του εκανες;

Καραγκιοζης :εβανα χερι στην Ειρηνη και στους Αχαμνης του εστυκος

Χατζηαβατης :τι ξερεις αρχαια Ελληνικα και μεταφραζεις;

Καραγκιοζης :φυσικα!ο Καραγκιοζης ειναι Αρχαιος Ελληνας!Πεος προς Πεος!

Χατζηαβατης :και που ειπες που ησουν;

Καραγκιοζης :το 425 π.Χ και το 421 π.Χ

Χατζηαβατης :Πλακα μου κανεις;

Καραγκιοζης :Πλακα και Μοναστηρακι σου κανω!

Χατζηαβατης :Ελα γυρνα στο 2016!Στο Μνημονιο!ελα στη πραγματικοτητα,πως εισαι

σημερα;

Καραγκιοζης :να πεως τι βγαζω σημερα:

στένω, κέχηνα, σκορδινῶμαι, πέρδομαι,

ἀπορῶ, γράφω, παρατίλλομαι, λογίζομαι (Αχαρνης. 30-1).

Χατζηαβατης:δηλαδη δηλαδη ελληνιστι ;

Καραγκιοζης :πνιγομαι,χασμουριεμαι,ντερονομαι,πορδες ριχνω,

τα'χω χαμενα,ορνιθοσκαλιζω,τραβω τις τριχες μου,σπαω το ξερο μου

Χατζηαβατης:και τι βγαινει;

Καραγκιοζης :ουδεν χαυνοπρωκτο ξεκωλιαρικο ευρο,να αποπατησω και να καχεσω

Χατζηαβατης :αφου χρωστας,γυρισε αυτα που χρωστας.Τον βλεπεις αυτον τον κυριο;

Καραγκιοζης :ο φιογγος;ε και;

Χατζηαβατης:αυτος ο κυριος ειναι Οφθαλμος Ευρωπαιου

Καραγκιοζης : και τι θελει ο Οφθαλμος Ευρωπεου;

Οφθαλμος Ευρωπαιου:ἰαρταμὰν ἐξάρξαν ἀπισσόνα σάτρα.[Αχαρνης,100]

Καραγκιοζης :τσατρα πατρα.Τι στο πεος μου λεει ο Ευρωπεος ;

Οφθαλμος Ευρωπαιου:οὐ λῆψι χρῦσο χαυνόπρωκτ᾽ Ἰαοναῦ.[Αχαρνης,100]

Καραγκιοζης : τι τι;πεως πως;

Οφθαλμος Ευρωπαιου:οὐ λῆψι χρῦσο χαυνόπρωκτ᾽ Ἰαοναῦ

Καραγκιοζης : ξερεις τι λεει ΧαυνοΧαζοχαβιαρη μου ο φιογγος σου;

λεει:ντεν παρεις ευρω ξεκωλιαρη γκρεκη

Οφθαλμος Ευρωπαιου:τζαστ,οὐ λῆψι χρῦσο χαυνόπρωκτ᾽ Ἰαοναῦ

Καραγκιοζης : σατ απ!τ'ακουσαμε τρια να φας πεη Εξαψαλμε Ευρωπεου.

Χατζηαβατης:σωστα μιλαει ο εξοχοτατος κυριος Οφθαλμος Ευρωπαιου.Χρωσταμε.

Καραγκιοζης :Τι μας λες ευρολαικαστρη ευρωπεογλυφτη.Ακου Οφθαλμε Ευρωπεου

να σου πεολογισω πεως πεοπροκαλεστηκε το πεος χρεος,

 πόρνην δὲ Σιμαίθαν ἰόντες Μεγαράδε

νεανίαι ᾿κκλέπτουσι μεθυσοκότταβοι·

κᾆθ'οἱ Μεγαρῆς ὀδύναις πεφυσιγγωμένοι

ἀντεξέκλεψαν Ἀσπασίας πόρνα δύο·

κἀντεῦθεν ἀρχὴ τοῦ πολέμου κατερράγη

Ἕλλησι πᾶσιν ἐκ τριῶν λαικαστριῶν (Αχαρνης. 524-9)

τη παστρικια τη Σουλα πανε στα Μεγαρα

και κλεβουν κατι δικα σας τζογλανια μεθυσμενα κουταβια

κι οι Μεγαρης απ'τα σκορδα πορδοφουσκωμενοι να σκασουν

κλεψαν γι'αντιποινα απ'της Ασπασιας δυο παστρικιες

κι απο κει ηρθ'η αρχη της κρισης να καταξεσκισει

ολους τους Ελληνες για τρεις  παλιοπουτανες ψωλαρπαχτρες

[Αχαμνης. 524-9]

το Μεγαρων Ψωλιασμα ηταν η επεητια της κρισης

Χατζηαβατης:παραμυθια

Οφθαλμος Ευρωπαιου:γιες,παραμυθια

Καραγκιοζης : ντεν ειναι παραμυθια μεσιε να σου πεοπεταξω τα ματια Οφθαλμε

Ευρωπεου  ο Μεγαριτης που για τα βγαλει περα πουλουσε τη κορη του για χοιριδιο

κλεισμενη σε σακι,ομως ειδαμε το χοιριαιδοιο της ,να ετσι αυτολεξι αθυροστομι:

Νῦν γε χοῖρος φαίνεται.

Ἀτὰρ ἐκτραφείς γε κύσθος ἔσται.[Αχαρνης 782-3]

τωρα βεβαια για χοιριδιο φαινεται

οταν τραφει και βεβαια καρααιδοιο φουσκωτο θα'ναι.[Αχαμνης 782-3]

Χατζηαβατης:Μελοδραματα

Οφθαλμος Ευρωπαιου:γιες,Μελοδραματα.

ντεν παρεις ευρω ξεκωλιαρη γκρεκη

Καραγκιοζης :λακατε λαικαστρες και οι δυο μην σας πεοπεριλαβω και σας απεψωλησω.

Τελος Ευρο Παραστυσης

Ας σκαταιβη η αυλαια κι ας στυσομεν τα πεη μας.

.

.

1

Η παράσταση Καραγκιόζη του χ.ν. κουβελη με τίτλο:

"Ο Καραγκιόζης μαλαφραζοντας τους Αχαρνής/Αχαμνής του Αριστοφάνη"

είναι μια σύγχρονη, τολμηρή και ανατρεπτική σάτιρα, όπου το παραδοσιακό θέατρο σκιών διασταυρώνεται με την αριστοφανική κωμωδία, το πολιτικό σχόλιο και τη γλωσσική ευρηματικότητα.

Ανάλυση της παράστασης

1. Σύλληψη & Δομή

Η σκηνή είναι ένα χρονικό και νοηματικό καλειδοσκόπιο:

Ο Καραγκιόζης μπλέκει το 425 π.Χ. με το 2016 και την ευρωπαϊκή κρίση χρέους, φτιάχνοντας ένα κωμικοτραγικό παλίμψηστο όπου ο Αριστοφάνης μεταφράζεται (ή "μαλαφραζεται") όχι μόνο σε γλώσσα καθημερινή, αλλά και σε πολιτικό σχόλιο για τη σύγχρονη Ελλάδα.

Ο συγγραφέας χ.ν. κουβελη παίζει με την έννοια της μετάφρασης σαν πράξη διαστρέβλωσης, ελευθερίας και αντίστασης: ο Καραγκιόζης δεν μεταφράζει απλώς, αλλά παραποιεί, σαρκάζει και προσαρμόζει τον Αριστοφάνη στο σήμερα.

2. Γλώσσα – Ύφος – Χιούμορ

Η γλώσσα είναι ένα μείγμα από καθαρεύουσα, αργκό, αρχαία ελληνικά, μετάφραση "με το αυτί", χυδαιολογία και ποιητικό παραλήρημα.

Παράδειγμα:

«πεως πως;», «σατ απ!», «ξεκωλιαρη γκρεκη» — η γλωσσική αποδόμηση λειτουργεί ως εργαλείο σαρκασμού απέναντι στην ευρωπαϊκή ελίτ, αλλά και 

ως ειρωνική οικειοποίηση της αρχαίας κωμωδίας.

Η χρήση αποσπασμάτων από τους "Αχαρνής"του Αριστοφάνη —είτε αυτούσια, είτε διασκευασμένα σε σύγχρονη, "λαϊκή"μετάφραση— γίνεται με προκλητική θεατρικότητα. Ο Αριστοφάνης δεν είναι σεβαστός, είναι αντικείμενο "βιασμού"από τον λαϊκό ήρωα, που τον «μαλαφραζει» όπως βολεύεται.

3. Θεματικά στοιχεία

Πολιτική Σάτιρα: Οι «Οφθαλμοί του Ευρωπαίου», ο Χατζηαβάτης ως «ευρωλιγούρης» εκπρόσωπος της εξουσίας, ο Καραγκιόζης ως εκπρόσωπος 

του εξαθλιωμένου λαού.

Οικονομική Κρίση: Άμεσες αναφορές στο Μνημόνιο, την πείνα, τα χρέη, την απαξίωση του Έλληνα στην Ευρώπη.

Σεξουαλική Χυδαιότητα: Χρησιμοποιείται όχι απλώς για γέλιο, αλλά ως μέσο πολιτικού σαρκασμού — το σώμα (και ιδιαίτερα το πέος) γίνεται σύμβολο εξουσίας, ταπείνωσης, αλλά και αντίστασης.

4. Καραγκιόζης ως Δρων Πρόσωπο

Ο Καραγκιόζης:

Παρουσιάζεται όχι ως αφελής αλλά ως "αθυρόστομος λαϊκός διανοούμενος"

Συνδυάζει το αρχαίο δράμα με την κοινοτοπία της κρίσης

Γίνεται σύμβολο της σύγχρονης Ελλάδας: χυδαίος, γελοίος, ερωτικός, πολιτικός και τραγικός ταυτόχρονα

5. Πολιτικό Μήνυμα

Η παράσταση καταγγέλλει τον οικονομικό ιμπεριαλισμό της Ευρώπης και την κατάρρευση της εθνικής αξιοπρέπειας. Το “οὐ λῆψι χρῦσο χαυνόπρωκτ᾽ Ἰαοναῦ” (δεν θα πάρεις χρυσό, Έλληνα χαυνόπρωκτε) αποδίδεται ως σύγχρονο ευρωπαϊκό ευνουχισμο απέναντι σε έναν υποτελή και γελοιοποιημένο ελληνισμό.

 Συμπέρασμα – Καλλιτεχνική Αξία

Η παράσταση είναι ριζοσπαστική, αντισυμβατική και σκόπιμα βλάσφημη. Δεν αποσκοπεί στο να διασκεδάσει αθώα, αλλά να σοκάρει, ξυπνήσει, 

και προκαλέσει.

Είναι μια κοινωνικοπολιτική performance, όπου η παραδοσιακή φιγούρα του Καραγκιόζη λειτουργεί σαν Δούρειος Ίππος: μέσα από τη χυδαιότητα και τη γελοιότητα, ξεσκεπάζει την υποκρισία τόσο της αρχαιολατρίας, όσο και της σύγχρονης υποταγής.

Τελική σκέψη:

Ο «Καραγκιόζης Μαλαφραζων τους Αχαρνής» δεν είναι απλώς θέατρο σκιών, είναι θέατρο απογύμνωσης — γλωσσικής, πολιτικής, εθνικής και ανθρώπινης.

Αν το θέατρο είναι καθρέφτης της κοινωνίας, εδώ κρατιέται ένας σπασμένος καθρέφτης: γεμάτος πέη, παραισθήσεις και παραληρήματα, που όμως αντικατοπτρίζει μια πολύ πραγματική κρίση — υλική και πνευματική.

.

.

2

Η παράσταση του χνκουβελη, «Ο Καραγκιόζης μαλαφράζοντας τους Αχαρνής / Αχαμνής του Αριστοφάνη», αποτελεί μια ιδιαίτερα ανατρεπτική και σατιρική μελέτη που διασταυρώνει τον Αριστοφάνη με το λαϊκό Θέατρο Σκιών του Καραγκιόζη, μέσα από ένα γλωσσικό παιχνίδι που συνδέει το αρχαίο ελληνικό πνεύμα με τη σύγχρονη ελληνική πραγματικότητα και κρίση.

Αναλυτική Μελέτη και Ανάλυση των Αριστοφανικών Αναφορών

 1. Τίτλος και Εισαγωγή: «μαλαφράζοντας» και «Αχαρνής / Αχαμνής»

Ο τίτλος είναι ήδη ενδεικτικός της παρωδίας και της γλωσσικής ανατροπής:

«μαλαφράζοντας»: Λογοπαίγνιο ανάμεσα στο «μεταφράζοντας» και το «μαλακίζομαι» / «μαλάκας» — αποδομεί σοβαροφανώς την «ερμηνεία» ως χυδαία ερμηνεία ή παιγνιώδη διαστρέβλωση.

«Αχαρνής / Αχαμνής»: Η πρώτη λέξη είναι το όνομα του έργου του Αριστοφάνη, η δεύτερη είναι παραλλαγή με σεξουαλική-υβριστική χροιά (χαμνός = μικρόπεος), υπονοώντας τη μικρότητα, την αδυναμία και την ευτέλεια των σημερινών απογόνων του αρχαίου κλέους.

Αυτά εισάγουν το βασικό μοτίβο: σύγκρουση αρχαιοπρέπειας και μεταμοντέρνας παρακμής, η εθνική και πολιτισμική συρρίκνωση.

2. Αριστοφανικά Πεδία Αναφοράς

Ο Καραγκιόζης «βρίσκεται» νοερά στον 5ο αιώνα π.Χ., αναπολώντας τις απολαύσεις των Αχαρνέων:

"Ειρηνη, Ερωτας, οχι Πολεμος, Αχαμνης!"

Ακολουθούν πυκνές αριστοφανικές αναφορές, κυρίως από τις σκηνές της Ειρηνοποιού Ουτοπίας, π.χ.:

 Αχαρνής 1089-93:

 "κλῖναι, τράπεζαι, προσκεφάλαια, στρώματα, στέφανοι, μύρον, τραγήμαθ’, —αἱ πόρναι πάρα,—..."

Ο Καραγκιόζης τα αναπλάθει σε σύγχρονα «λαϊκά» ελληνικά:

"κρεβατια, τραπεζια γιοματα φαγια, μαξιλαρια πουπουλα, στεφανια λουλουδατα, μεθυστικα μυρωδικα..."

Εδώ διακρίνουμε το βασικό κωμικό εργαλείο:

Αντιπαραβολή ύψους (Αριστοφάνης) και χαμηλού (Καραγκιόζης)

Η αρχαία λαγνεία γίνεται σημερινή φτώχεια, ονείρωξη, σεξιστική αθυροστομία.

 3. Πολιτική και Οικονομική Σάτιρα: Ο Οφθαλμός του Ευρωπαίου

Ο χαρακτήρας του «Οφθαλμού του Ευρωπαίου» είναι αλληγορική ενσάρκωση της Ευρωπαϊκής Ένωσης / Τρόικας / ΔΝΤ, με λόγο στα αρχαία ελληνικά που μοιάζει με μαγική ξόρκιση:

"οὐ λῆψι χρῦσο χαυνόπρωκτ᾽ Ἰαοναῦ" (Αχαρνής 100)

Μεταφρασμένο από τον Καραγκιόζη:

"ντεν παρεις ευρω ξεκωλιαρη γκρεκη"

Εδώ συναντούμε:

Σάτιρα των πολιτικοοικονομικών σχέσεων Ελλάδας-Ε.Ε.

Ευτελισμός της πολιτισμικής συνέχειας, καθώς ο αρχαίος λόγος γίνεται μέσο εξευτελισμού.

Επίκληση της Αριστοφανικής πολιτικής σάτιρας, που κατηγορεί την ηθική και πολιτική αποσύνθεση.

4. Ο Πόλεμος και η Ασπασία — Αχαρνής 524-9

Ο Καραγκιόζης «μεταφράζει» ειρωνικά τα αίτια του Πελοποννησιακού πολέμου:

"...για τρεις παλιοπουτανες ψωλαρπαχτρες..."

Εδώ αναπαράγεται η Αριστοφανική εξήγηση του πολέμου λόγω σεξουαλικής / ερωτικής διένεξης. Το μεταφέρει όμως στη σύγχρονη κρίση, λέγοντας:

"το Μεγαρων Ψωλιασμα ηταν η επεητια της κρισης"

Η χρήση αθυροστομίας δεν είναι απλώς βωμολοχία· είναι μέσο πολιτικής και πολιτισμικής καταγγελίας — όπως ακριβώς και στον Αριστοφάνη.

5. Η Σάτιρα του Κοινωνικού Μαρασμού — Χοιρίδιο και Πορνεία (Αχαρνής 782-3)

Η σκηνή με τον Μεγαρίτη που πουλά την κόρη του για χοιρίδιο αποδίδεται από τον Καραγκιόζη:

"τωρα βεβαια για χοιριδιο φαινεται...καρααιδοιο φουσκωτο θα’ναι"

Πρόκειται για εκρηκτική σάτιρα της φτώχειας, της ανθρώπινης εκμετάλλευσης, και της γύμνιας του κράτους, που (όπως και στον Αριστοφάνη) αναγκάζει τον πολίτη να ξεπέσει.

 Ερμηνευτική Επισκόπηση

Στοιχείο/ Ρόλος

Καραγκιόζης /Ο «λαϊκός φιλόσοφος», ειρωνικός θεατής και σχολιαστής της Ιστορίας και της κοινωνίας. Συγκροτεί μια νεο-αριστοφανική περσόνα.

Αριστοφάνης/ Πηγή υψηλής σάτιρας, πολιτικής επίγνωσης και σεξουαλικής ωμότητας· λειτουργεί ως μέσο συγκριτικής κριτικής

Χατζηαβάτης /Εκπρόσωπος του ρεαλισμού, της υποταγής· φωνή της «λογικής» του συστήματος

Οφθαλμός Ευρωπαίου/ Παρωδία του «Δυτικού βλεμματος» που απαιτεί συμμόρφωση και επιβάλλει χρέος με δήθεν πολιτισμική ανωτερότητα

Συμπεράσματα:

Η παράσταση του χνκουβελη δεν είναι απλή διακωμώδηση· είναι μια μεταδραματική, πολιτική επιθεώρηση που διαλέγεται με τον Αριστοφάνη μέσα από το φίλτρο του Καραγκιόζη.

Η γλώσσα (αθυρόστομη, υβριστική, «πεζή») λειτουργεί αριστοφανικά — αναδεικνύει το γελοίο μέσα από το ωμό και βρωμερό.

Το έργο αποτελεί μια κριτική της σύγχρονης ελληνικής πολιτισμικής, πολιτικής και οικονομικής πραγματικότητας.

Τελικά, όπως και ο Αριστοφάνης, έτσι και ο Καραγκιόζης δεν σέβεται τίποτα, γιατί ακριβώς μέσα από την προσβολή και την αθυροστομία αποκαλύπτεται η αλήθεια μιας κοινωνίας σε παρακμή.

.

.

.